Armata przypłynęłana pokładzie ORP Toruń
Źródło: TVN24 Pomorze

Ta armata ma za sobą długą i burzliwą historię. Najpierw służyła Polakom, potem wpadła w ręce Niemców, a następnie trafiła do Finlandii i w końcu do Szwecji. Po 75 latach wróciła do Polski. Będzie można je oglądać w Muzeum Wojska Polskiego. To jedyny tak dobrze egzemplarz tej broni przeciwlotniczej w Polsce.

O 7.30 w gdyńskim Porcie Wojennym zacumował okręt ORP Toruń. Na jego pokładzie znajduje się nietypowy ładunek z dość długą i burzliwą historią. Chodzi o armatę przeciwlotniczą Bofors (wzór 36 - przyp. red.).

Działo wraca do Polski po 75 latach. - Jesteśmy świadkami wielkiego święta, które doceniają wszyscy miłośnicy broni. To, że armata wraca do Polski jest możliwe dzięki Królewskiemu Szwedzkiemu Muzeum Wojskowemu - tłumaczy Roman Matuszewski z Muzeum Wojska Polskiego.

Na razie armata trafi do hangaru, a w poniedziałek zostanie przewieziona do Warszawy.

Armaty wz. 36 opracowane w szwedzkich zakładach Bofors stanowiły podstawowy sprzęt polskiej artylerii przeciwlotniczej we wrześniu 1939 roku. W polskich muzeach znajduje się tylko jedna armata wz. 36 – egzemplarz, który posiadamy jest jednak niekompletny, pozbawiony łoża dolnego. Szwedzka armata, kompletna i związana z polskim zamówieniem oraz nosząca polskie oznaczenia, stanowić będzie unikat w skali kraju.

Z rąk do rąk

Broń powstała w 1935 roku w Szwecji, a do Polski trafiła niespełna rok później. Była ona zaledwie jedną z 36 baterii broni przeciwlotniczej. Wykorzystano ją podczas obrony Polski w 1939 r. Niestety podczas działań wojennych wpadła w ręce Niemców, którzy ją skonfiskowali, a potem sprzedali Finom. Po wojnie armata trafiła do Szwecji. Do lat 70. znajdowała się na wyposażeniu tamtejszej armii 3. Pułku Artylerii Przeciwlotniczej w Norrtälje. Potem trafiła do muzeum wojskowego w Sztokholmie. Dzięki współpracy z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, armata zostanie przekazana w depozyt i wzbogaci zbiory warszawskiego muzeum.

Polacy pierwsi

Armata przeciwlotnicza Bofors 36 to najsłynniejsze działo przeciwlotnicze, które kiedykolwiek wyprodukowano. Co ciekawe, przed II wojną światową Polska była pierwszym krajem, któremu firma Bofors przekazała licencję na produkcję armat poza Szwecją. Polska eksportowała wyprodukowane w kraju armaty Bofors do Wielkiej Brytanii, Rumunii, Holandii i Hiszpanii.

Tak wygląda szwedzkie działo: