Ogłoszenie laureata nagrody Europejski Poeta Wolności 2016 miało miejsce w sobotę wieczorem podczas uroczystej gali w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim.

- Nieczytanie wierszy sprawia, że społeczeństwo osuwa się na taki poziom wysłowienia, na którym staje się łatwym łupem demagoga lub tyrana. To słowa rosyjskiego poety Josifa Brodskiego. Myślę, że warto dzisiaj w roku 2016 w Gdańsku, w Polsce te słowa nie raz powtórzyć, ale wielokrotnie - powiedział podczas uroczystości Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska.

Uhonorowano także tłumaczkę nagrodzonego tomu Joannę Kornaś-Warwas, która otrzymała statuetkę i 10 tys. zł.

"Blandiana to legenda"

- Ana Blandiana jest legendą walki o wolność polityczną i obywatelską w Rumunii, jednak nie to zdecydowało o jej zwycięstwie w Gdańsku. Ogromne wrażenie na Jury wywarło przede wszystkim nieustające dojrzewanie poezji laureatki do wolności i pogłębienie jej wymiaru w czasach współczesnych – napisało w werdykcie jury nagrody, odczytanym przez Andę Rottenberg.

Według jury, poezja Blandiany "zrodziła się w czasie, w którym – zdaniem samej poetki – być wolnym jest, ewidentnie, trudniej niż nie być wolnym, w czasie, w którym paradoksalnie wolność słowa umniejsza znaczenie słowa".

- Niezwykle cenny jest taki głos w dzisiejszych czasach kryzysu, głos dochodzący z Europy Środkowo-Wschodniej i czerpiący z jednej strony z historycznego doświadczenia zmagań o wolność, a z drugiej mocno związany z wyzwaniami stojącymi przed współczesną Europą. Poezja nagrodzonego tomu Any Blandiany to poezja świata niewidzialnego, głęboko wpisana w świat widzialny poprzez metafizykę dnia codziennego – oceniło jury.

"Cieszę się, że dostałam tę nagrodę w Gdańsku"

Dziękując za nagrodę Blandiana podkreśliła, że szczególne ceni to, że nagroda Europejski Poeta Wolności przyznawana jest w Gdańsku. "Gdyby nagroda Europejski Poeta Wolności przyznawana byłaby na przykład w Paryżu nie miałaby tak wielkiego znaczenia" - dodała.

- Dla mnie od dziesięcioleci miasto Gdańsk było miastem Solidarności, a więc miastem odwagi i wolności. Od tego wieczoru Gdańsk będzie też dla mnie miastem poezji - powiedziała.

Najpopularniejsza rumuńska poetka

Ana Blandiana (wł. Otilia Valeria Coman Rusan) jest poetką, eseistką, tłumaczką i działaczką społeczną. Urodziła się w 1942 r. Timisoarze. Zadebiutowała w 1959 r. na łamach dziennika "Tribuna". Przed rokiem 1989 r. za publiczne sprzeciwianie się reżimowi Nicolae Ceausescu jej książki w Rumunii były wielokrotnie zakazane i usunięte z bibliotek.

Wraz z Romulusem Rusanem zainicjowała i stworzyła w Sighet pod egidą Rady Europy Muzeum Pamięci Ofiar Komunizmu z ośrodkiem badawczym, który organizuje co roku konferencje, sesje naukowe i wystawy na temat zjawisk totalitarnych.

Blandiana jest najbardziej rozpoznawaną na świecie rumuńską poetką, jej twórczość tłumaczona jest na co najmniej 24 języki obce.

Nominowano 7 poetów

Oprócz Any Blandiany nominowanymi do tegorocznej Nagrody Literackiej Europejskiego Poety Wolności było w tym roku sześcioro poetów: Yahya Hassan (Dania) za tom "Wiersze" - tłumaczenie Bogusława Sochańska, Lidija Dimkovska (Macedonia) za tom "pH neutralna życia i śmierci" - tłumaczenie Danuta Cirlić-Straszyńska, Daniel Jonas (Portugalia) za tom "Częsty przechodzeń" - tłumaczenie Michał Lipszyc, Siergiej Stratanowski (Rosja) za tom "Graffiti" - tłumaczenie Adam Pomorski, Aniko Polgar (Węgry) za tom "Archeolożka w Czółenkach" - tłumaczenie Anna Górecka, oraz Vanni Bianconi (Włochy) za tom "Wymówisz moje imię" - tłumaczenie Joanna Wajs.

Nazwiska zagranicznych poetów zgłaszali jury ich polscy tłumacze, którzy wskazywali do trzech autorów wierszy. Następnie, z wybranymi fragmentami ich twórczości, przetłumaczonymi na język polski, zapoznało się jury, w składzie - Krzysztof Czyżewski, Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński, Zbigniew Mikołejko, Krzysztof Pomian, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg i Olga Tokarczuk - które ostatecznie zdecydowało o nominacjach.

Piszą o wolności

Nagroda Literacka Europejski Poeta Wolności została ustanowiona przez Miasto Gdańsk w 2008 r. Przyznawaną co dwa lata nagrodę - statuetkę oraz 100 tys. zł - otrzymuje poeta z kraju europejskiego, który w najbardziej oryginalny sposób pisze o "wolności rozumianej w kategoriach osobistych, politycznych, religijnych oraz jako prawo do ekspresji intelektualnej, uczuciowej i zmysłowej". Nagroda dla tłumacza wynosi 10 tys. zł.

W 2010 r. zwycięzcą pierwszej edycji konkursu został białoruski poeta Uładzimier Arłou za tom "Prom przez kanał La Manche" w przekładzie Adama Pomorskiego. Dwa lata później nagrodę zdobył niemiecki poeta Durs Gruenbein za tom "Mizantrop na Capri", który przetłumaczył Andrzej Kopacki. W 2014 r. konkurs tomem "Kanapa na rynku" (w tłumaczeniu Małgorzaty Wierzbickiej) wygrała Dorta Jagić z Chorwacji.

Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.

Autor: aa/gp / Źródło: PAP