Węgierski parlament zatwierdził w poniedziałek zmiany w konstytucji wymierzone w osoby LGBT oraz w to, co rząd nazywa "finansowanymi z zagranicy sieciami nacisków politycznych", które podważają suwerenność kraju. Zmiany dotyczą także ochrony gotówki, możliwości odbierania obywatelstwa czy bezterminowego stanu wyjątkowego.

Ostateczny tekst 15. nowelizacji węgierskiej konstytucji nieznacznie różni się od projektu, jaki przed miesiącem został złożony przez posłów rządzącej partii Fidesz. Za przyjęciem nowelizacji głosowało 140 deputowanych, 21 było przeciwko, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Sporo miejsca poświęcono kwestiom rodziny. W ustawie zasadniczej znalazł się między innymi zapis, że "Węgry chronią instytucję małżeństwa jako wspólnoty życia, ustanowionej między mężczyzną i kobietą na podstawie dobrowolnej decyzji, a rodzinę jako podstawę przetrwania narodu".

Ponadto partia Viktora Orbana uznała, że podstawą stosunków rodzinnych jest małżeństwo i relacja rodzic-dziecko. Pojawił się też już wcześniej zapowiadany przez premiera zapis, który konstytucyjnie określa, że człowiekiem można nazwać tylko mężczyznę bądź kobietę. Jednocześnie w ustawie zasadniczej znalazło się nawiązujące do tego stwierdzenie, że "ojciec jest mężczyzną, matka jest kobietą".

Zmiany uderzają w prawa osób LGBT

Nowelizacja przyniosła też zapisy mówiące o tym, że "prawo dzieci do właściwego rozwoju fizycznego, umysłowego i moralnego ma pierwszeństwo przed wszystkimi innymi podstawowymi prawami, z wyjątkiem prawa do życia".

Zarówno opozycja, jak i organizacje pozarządowe ostrzegają, że fragment ten najprawdopodobniej będzie wykorzystywany przez Orbana do uniemożliwienia organizowania parad mniejszości seksualnych, co już częściowo zostało uregulowane nowelizacją ustawy o zgromadzeniach.

W poprawce do konstytucji deputowani zapisali też prawo do otrzymywania zapłaty w gotówce oraz praktycznie nieograniczoną możliwość zawieszania przez władze obywatelstwa osobom, będącym jednocześnie obywatelami innego kraju.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Na Węgrzech zmiany w ordynacji wyborczej. Opozycja: na korzyść Fideszu

Również ten ostatni zapis został uznany za wyjątkowo kontrowersyjny, ponieważ zdaniem opozycji w praktyce zezwala on na deportowanie osób z podwójnym obywatelstwem oraz nakładanie na nie zakazu wjazdu na Węgry.

Nowelizacja zabrania również produkcji, używania, dystrybucji i promocji narkotyków. Analitycy zwracają uwagę, że zapis ten ma znaczenie czysto polityczne, bowiem już wcześniej państwo dysponowało wszelkimi narzędziami pozwalającymi na walkę z narkotykami.

Protesty opozycji

Jeszcze przed głosowaniem opozycja szeroko krytykowała zapis, uprawniający rząd do ogłaszania stanu wyjątkowego. Oznacza on, że bez wiedzy i zgody parlamentu premier będzie mógł przedłużać trwający już od trzech lat stan wyjątkowy, a tym samym kontynuować kierowanie krajem za pomocą dekretów, całkowicie ignorując w ten sposób władzę ustawodawczą.

Głosowaniu nad 15. poprawką ustawy zasadniczej towarzyszyły protesty zwolenników opozycji, którzy próbowali zablokować wejście do parlamentu i w ten sposób uniemożliwić posłom koalicji dotarcie na głosowanie. Na miejscu interweniowała policja, która siłą usunęła demonstrantów.

Obecna konstytucja Węgier weszła w życie 1 stycznia 2012 r. Nazywana jest często "konstytucją Fideszu", gdyż została uchwalona wyłącznie głosami ówczesnej koalicji Fidesz-KDNP.

Dotychczas do porządku prawnego włączono 14 zmieniających ją ustaw. Kolejne nowelizacje były przedkładane wyłącznie przez koalicję rządową, a na przestrzeni lat w ten sposób zmieniono brzmienie kilkudziesięciu artykułów. Do nowelizacji wymagana jest większość konstytucyjna w parlamencie, nie ma konieczności zatwierdzenia zmian w ogólnokrajowym referendum.

Dowiedz się więcej:

TVN24 HD

TVN24 GO