Urodzony w Ugandzie syn indyjskich imigrantów Zohran Mamdani był zdecydowanym faworytem sondaży i pokonał byłego gubernatora stanu Nowy Jork Andrew Cuomo oraz republikańskiego działacza społecznego o polskich korzeniach Curtisa Sliwę.
Jak podaje CBS po przeliczeniu 91 procent głosów, Mamdani zgromadził nieco ponad 50 procent, Cuomo około 41,5 procent, a Sliwa około 7 procent. W głosowaniu uczestniczyło ponad 2 miliony mieszkańców, co najmniej pół miliona więcej niż w poprzednich wyborach.
- Przyszłość jest w naszych rękach. Przyjaciele, obaliliśmy polityczną dynastię - powiedział Mamdani. Zwrócił się do Cuomo. - Życzę panu wszystkiego najlepszego, ale tylko w prywatnym życiu. Niech dzisiejsza noc będzie ostatnią, gdy wymieniam jego nazwisko - mówił.
34-letni deputowany nowojorskiej legislatury określa się jako demokratyczny socjalista, a kampanię oparł na hasłach walki z drożyzną. Choć burmistrz Nowego Jorku ma ograniczone uprawnienia, w kampanii obiecał szerokie zmiany w polityce socjalnej, m.in. zamrożenie czynszów, darmowe przejazdy autobusem, darmowe żłobki i przedszkola, a nawet należące do miasta sklepy spożywcze.
Zapowiedział też nałożenie dodatkowego 2-procentowego podatku dla osób zarabiających powyżej miliona dolarów rocznie. Jego kandydatura budziła też kontrowersje, m.in. z powodu zdecydowanej krytyki pod adresem Izraela.
Kampania obfitowała w kontrowersje i intrygi, a swoje piętno na niej odcisnął także pochodzący z Nowego Jorku prezydent USA Donald Trump. Prezydent wielokrotnie nazywał Mamdaniego komunistą i groził, że jeśli wygra, odetnie część funduszy federalnych dla metropolii. W ostatniej chwili Trump poparł nie kandydata własnej partii, lecz Cuomo, z którym prowadził ostre spory podczas swoich rządów w pierwszej kadencji.
Demokraci triumfują też w innych miastach
Wtorkowe zwycięstwo opozycyjnego kandydata było jedną z szeregu porażek partii rządzącej w wyborach lokalnych.
W Wirginii kandydatka demokratów Abigail Spanberger zdecydowanie pokonała swoją republikańską rywalkę, stając się tam pierwszą w historii kobietą na fotelu gubernatora.
Swój pojedynek wygrał też kontrowersyjny kandydat na prokuratora generalnego Jay Jones, który w ujawnionych SMS-ach życzył śmierci swoim republikańskim oponentom i ich dzieciom.
W New Jersey w nadspodziewanie wyraźny sposób wyścig o posadę gubernatora wygrała kongresmenka Mikie Sherrill. Kandydaci demokratów wygrali też między innymi w lokalnych wyborach w Georgii i Pensylwanii.
"Dzisiejsze wyniki wyborów są zaprzeczeniem programu Trumpa. Okrucieństwo, chaos i chciwość, które definiują radykalizm MAGA i prowadzą do gwałtownego wzrostu kosztów, zostały stanowczo odrzucone przez Amerykanów" - ocenił w oświadczeniu lider demokratów w Senacie Chuck Schumer.
Wyborcy Wschodniego Wybrzeża USA zagłosowali również za przyjęciem propozycji demokratów dotyczącej zmiany granic okręgów wyborczych. Dzięki temu partia ponownie zyska pięć mandatów w Izbie Reprezentantów. Wcześniej niekorzystną decyzję dla demokratów w tej sprawie podjął Donald Trump.
Po ogłoszeniu wyników konto Białego Domu na platformie X zamieściło grafikę przypominającą logo drużyny NBA New York Knicks, z napisem: "Trump jest waszym prezydentem".
Trump: Mamdani wygrał, bo mnie nie było na karcie do głosowania
Sam Trump oświadczył na swojej platformie społecznościowej, że jedną z przyczyn, dla których wybory wygrał Mamdani, był fakt, iż wyborcy nie mogli głosować na samego Trumpa.
"Według sondaży, (fakt że) TRUMPA NIE BYŁO NA KARCIE DO GŁOSOWANIA I ZAMKNIĘCIE RZĄDU TO DWA POWODY, DLA KTÓRYCH REPUBLIKANIE PRZEGRALI DZIŚ WYBORY" - napisał.
Niechęć prezydenta i nowego burmistrza jest wzajemna. W powyborczym przemówieniu Mamdani nie krył swojego stosunku do prezydenta. - Jeśli ktokolwiek może pokazać narodowi zdradzonemu przez Donalda Trumpa, jak go pokonać, to jest to miasto, które go zrodziło - powiedział. - To nie tylko sposób na powstrzymanie Trumpa. To sposób na powstrzymanie każdego następnego.
Wyniki wyborów skomentowały brytyjskie media, które w większości skupiły się na niechęci prezydenta USA do nowo wybranego burmistrza Nowego Jorku. Zdaniem dziennika "Financial Times" zwycięstwo Mamdaniego to "sukces Partii Demokratycznej i cios w prezydenta". Z kolei "Guardian" napisał, że "Ameryka dała Trumpowi popalić", a telewizja Sky News podkreśliła, iż dla prezydenta "nie było to widowisko, jakie chciał zobaczyć".
Autorka/Autor: asty, os/ads, akw
Źródło: PAP, Reuters, CNN
Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/SARAH YENESEL