"Unia Europejska ma szczególną odpowiedzialność wobec Ukrainy". Deklaracja Ursuli von der Leyen

Dwudniowa Ukraine Recovery Conference rozpoczęła się w środę w Londynie. Jej uczestnicy, reprezentujący zarówno rządy, jak i sektor prywatny, dyskutują, jak wesprzeć Ukrainę po zakończeniu rosyjskiej inwazji na ten kraj. Polskę reprezentuje na londyńskiej konferencji minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau.

Premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak otwierając konferencję oświadczył, że Ukraina jeszcze przed wojną była ogromną szansą inwestycyjną, a rosyjska inwazja tylko udowodniła, jak wiele Ukraina ma do zaoferowania. Szef brytyjskiego rządu podczas swojego wystąpienia ogłosił nowe gwarancje kredytowe dla Ukrainy o wartości 3 miliardów dolarów na okres trzech lat, a także ramy ubezpieczenia od ryzyka wojny, mające na celu pomoc firmom w inwestowaniu w Ukrainie.

- Jak widzieliśmy w Bachmucie i Mariupolu, to, czego Rosja nie może wziąć, będzie starała się zniszczyć. Chcą zrobić to samo z ukraińską gospodarką. Skala wyzwania jest realna, wojna przyniosła w zeszłym roku spadek PKB Ukrainy o 29 procent, ale wystarczy spojrzeć na ulice Kijowa, pomimo groźby ataku, ludzie żyją swoim życiem - i prowadzą interesy. Rząd prezydenta Wołodymyra Zełenskiego jest zdeterminowany do przeprowadzenia reform, aby stać się bardziej otwartym, przejrzystym i gotowym na inwestycje. To tętniący życiem, dynamiczny, kreatywny, europejski kraj, który nie chce dać się stłumić - mówił Sunak.

- Tak więc wraz z naszymi sojusznikami utrzymamy nasze wsparcie dla obrony Ukrainy i dla kontrofensywy, i będziemy wspierać Ukrainę tak długo, jak będzie to konieczne, aby nadal wygrywała tę wojnę. Jestem dumny, że dziś ogłaszamy wieloletnie zobowiązanie do wspierania ukraińskiej gospodarki, a w ciągu najbliższych trzech lat zapewnimy gwarancje kredytowe o wartości 3 miliardów dolarów. Będziemy stać po stronie Ukrainy, gdy wywalczy o pokój i wykorzysta całą swoją pomysłowość i opór, by zbudować przyszłość, na jaką zasługuje - powiedział brytyjski premier.

Obecna w Londynie przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zapowiedziała, że w perspektywie długofalowej, Unia przekaże 50 miliardów euro na odbudowę Ukrainy w latach 2024-2027

- To (fundusze) mające pokryć najpilniejsze potrzeby Ukrainy. Ale pomówmy o przyszłości. Wierzę, że Unia Europejska ma szczególną odpowiedzialność - powiedziała Von der Leyen.

- Ukraińcy mówią nam, że kiedy wyobrażają sobie swoją przyszłość, widzą flagę Europy powiewającą nad swoimi miastami. I nie mam wątpliwości, że Ukraina będzie częścią naszej Unii - zapewniła przewodnicząca Komisji Europejskiej.

Von der Leyen stwierdziła również, że należy połączyć reformy w Ukrainie z europejskimi inwestycjami w tym kraju, a sektor prywatny musi wziąć udział w odbudowie kraju.

- Poprzez reformy Ukraina wysyła także silną wiadomość do prywatnych inwestorów: mogą liczyć na przejrzystość, równe warunki i dobrze funkcjonujące instytucje, które są potrzebne w celu przeprowadzenia inwestycji na Ukrainie. (...) To właśnie sektor prywatny ze swoim nieocenionym doświadczeniem i siłą finansową pomoże Ukrainie zrealizować marzenia - podkreśliła.

- Za każdy krok, jaki zrobicie w naszą stronę, Unia Europejska musi zrobić krok w stronę Ukrainy - podsumowała Von der Leyen.

Minister spraw zagranicznych Polski Zbigniew Rau oświadczył, że Polska już udowodniła swoje zaangażowanie na rzecz pomocy Ukrainie, poszkodowanej w wyniku rosyjskiej agresji. - Możemy też odegrać wiodącą rolę w powojennej odbudowie tego państwa - zadeklarował.

Kluczowymi obszarami naszej współpracy z Kijowem powinny być logistyka i transport. Te dziedziny są najważniejsze, ponieważ - jako sąsiad Ukrainy - posiadamy długą granicę z tym krajem oraz dysponujemy rozbudowaną infrastrukturą przejść granicznych. Naszym atutem jest też bogate doświadczenie obecności na ukraińskim rynku - zaznaczył minister.

Jak zauważył szef resortu dyplomacji, kraj zniszczony na skutek inwazji Kremla został w ostatnich tygodniach dotknięty także konsekwencjami powodzi spowodowanej wysadzeniem zapory na Dnieprze w Nowej Kachowce. - Skala kataklizmu jest przytaczająca - powiedział minister, dodając, że Moskwa powinna ponieść za swoje zbrodnie odpowiedzialność finansową, rekompensując Kijowowi wyrządzone szkody.

- Sukces odbudowy Ukrainy leży w interesie całej Europy. Stoimy na stanowisku, że Ukraina powinna zostać członkiem Unii Europejskiej w najkrótszym możliwym terminie. Widzimy, że nawet w warunkach wojny władze w Kijowie wypełniają zobowiązania na rzecz rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską. Mamy nadzieję, że pod koniec 2023 roku kraje Unii podejmą w tej kwestii pozytywną decyzję i rozmowy z Ukrainą w sprawie członkostwa staną się rzeczywistością - oznajmił Rau.

MSZ przekazało, że minister Rau uczestniczy w londyńskiej konferencji w zastępstwie premiera Mateusza Morawieckiego.

W konferencji wziął udział także sekretarz stanu USA Antony Blinken. Szef amerykańskiej dyplomacj zapowiedział, że Stany Zjednoczone przekażą Ukrainie dodatkową pomoc finansową, by pomóc w powojennej odbudowie kraju.

- Przekażemy ponad 1,3 miliarda dolarów dodatkowego wsparcia, aby pomóc Ukrainie (...). Zamierzamy zainwestować 520 milionów dolarów, by pomóc Ukrainie w przebudowie jej sieci energetycznej - zapowiedział Blinken.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski wygłosił przemówienie w Londynie za pośrednictwem łącza wideo. Podkreślił potrzebę tego, by biznes miał zaufanie, że to, co zostanie odbudowane na Ukrainie, "nie upadnie". - Chronimy Ukrainę i chronimy wolność. A kiedy zbudujemy Ukrainę, zbudujemy wolność. Kraj, region, kontynent, świat: to zadanie globalne - oznajmił.

Podkreślił, że Ukrainie "udało się uczynić Unię Europejską tak zjednoczoną jak nigdy wcześniej". Wskazał, że co najmniej 600 milionów konsumentów "bezpośrednio zależy od naszej produkcji rolnej", a wojna podkreśla znaczenie ukraińskich produktów zbożowych. - To zielona energia gwarantuje prawdziwą stabilność energetyczną. Ukraina może być i będzie jednym z kluczowych dostawców - przekonywał, wskazując na wpływ uzależnienia świata od rosyjskich paliw kopalnych. Dodał, że w Ukrainie znajdują się krytyczne dla nowoczesnych gospodarek zasoby takich minerałów jak lit.

Podkreślił jednak, że zasoby i ziemia nie były jedynymi powodami inwazji Rosji. - Rosyjscy liderzy bardzo, bardzo boją się naszej demokracji, ponieważ demokracja toruje drogę dla rządów prawa, pozbycia się korupcji i kluczowych zasad naszych krajów: że każdy człowiek ma znaczenie - mówił prezydent Zełenski.

- Budując Ukrainę, budujemy znacznie więcej niż jeden kraj, budujemy świat, jaki będzie za życia naszego pokolenia i po nas. Czy będzie on pokojowy? Czy będzie stabilny? Czy będzie demokratyczny? To zależy od nas wszystkich - przekonywał ukraiński prezydent.