Cerkiew Patriarchatu Moskiewskiego traci najważniejszą świątynię Ławry Peczerskiej

Źródło:
PAP
Cerkiew Patriarchatu Moskiewskiego straciła najważniejszą świątynię Ławry Peczerskiej. Wideo archiwalne
Cerkiew Patriarchatu Moskiewskiego straciła najważniejszą świątynię Ławry Peczerskiej. Wideo archiwalne
Reuters Archive
Cerkiew Patriarchatu Moskiewskiego traci najważniejszą świątynię Ławry PeczerskiejReuters Archive

Ukraińskie ministerstwo kultury zakończyło umowę najmu z Ukraińską Cerkwią Prawosławną Patriarchatu Moskiewskiego (UCP PM) dotyczącą najważniejszej świątyni Ławry Peczerskiej w Kijowie. Nie oznacza to, że otrzyma ją "konkurencyjna" Cerkiew Prawosławna Ukrainy (CPU).

Minister kultury Ukrainy Ołeksandr Tkaczenko poinformował w czwartek o zakończeniu umowy najmu z Ukraińską Cerkwią Prawosławną Patriarchatu Moskiewskiego (UCP PM) dotyczącej najważniejszej świątyni Ławry Peczerskiej w Kijowie - soboru Zaśnięcia Bogurodzicy.

Minister poinformował na serwisie Telegram, że sobór Zaśnięcia Bogurodzicy oraz druga świątynia - cerkiew Refektarzowa, "powracają do państwa po wynajmowaniu ich przez Ukraińską Cerkiew Prawosławną" (UCP). Oficjalnie zakończyła pracę komisja zdawczo-odbiorcza zajmująca się tymi dwiema świątyniami.

"Podsumowując pracę podpisano odpowiedni akt zdawczy budynków ze strony UCP. Choć na ostatnim posiedzeniu komisji nie zjawił się metropolita Pawło, nie stanowi to przeszkody w odzyskaniu majątku państwowego" - napisał Tkaczenko.

Ministerstwo kultury poinformowało pod koniec grudnia 2022 r., że nie przedłuży umów dotyczących soboru Zaśnięcia Bogurodzicy i cerkwi Refektarzowej. Pierwszy z nich jest główną świątynią Ławry. Zniszczony w 1941 roku został odbudowany z funduszy państwowych i ponownie otwarty w 2000 roku.

Cerkiew Patriarchatu Moskiewskiego traci najważniejszą świątynię Ławry Peczerskiej

Decyzja resortu nastąpiła mimo apelu metropolity Pawła (Łebedzia), który zwrócił się do prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, aby nie odbierać UCP prawa użytkowania tych dwóch świątyń. Metropolita podkreślił, że o nieprzedłużeniu umowy najmu poinformowano go bez wcześniejszego okresu wypowiedzenia i w czasie, gdy zbliża się prawosławne Boże Narodzenie.

Epifaniusz chce odprawić nabożeństwo w Soborze Zaśnięcia Bogurodzicy

Jak oceniała w ostatnich dniach BBC, UCP zaczyna tracić Ławrę Peczerską, lecz nie oznacza to, że otrzyma ją "konkurencyjna" Cerkiew Prawosławna Ukrainy (CPU) - Kościół, który wyłonił się w 2018 roku wśród kolejnych dążeń do zerwania z Patriarchatem Moskiewskim.

Przy czym, zwierzchnik CPU metropolita Epifaniusz zapowiedział już, że planuje odprawienie 7 stycznia, w Boże Narodzenie, nabożeństwa w Soborze Zaśnięcia Bogurodzicy. Jednocześnie UCP nadal korzysta z wielu obiektów na terenie Ławry.

W 2013 roku, za rządów prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza, ówczesny rząd ukraiński przekazał Cerkwi Patriarchatu Moskiewskiego w użytkowanie łącznie 79 budynków i obiektów, w tzw. dolnej Ławrze. Sobór Zaśnięcia Bogurodzicy i cerkiew Refektarzowa znajdują się w Ławrze górnej, gdzie są głównie obiekty niepełniące obecnie funkcji religijnej: muzea, biblioteka i galerie.

Ławra Peczerska to ogromny zespół klasztorny i cenny zabytek, wpisany na listę UNESCOReuters Archive

Po inwazji rosyjskiej na Ukrainę UCP przestała w swej nazwie wskazywać na Patriarchat Moskiewski, wykonała też wiele gestów dystansowania się od Moskwy. Niemniej, wielu hierarchów i duchownych nadal czuje się przynależnych do rosyjskiej Cerkwi. Ta zaś otwarcie wspiera wojnę przeciwko Ukrainie.

Metropolita objęty sankcjami

W ostatniej dekadzie listopada Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) przeprowadziła "działania kontrwywiadowcze" na terenie Ławry Peczerskiej i innych obiektów UCP i objęła sankcjami metropolitę Pawła.

Zełenski poinformował w tym samym czasie o inicjatywie SBU opracowania projektu ustawy o zapobieganiu działalności organizacji religijnych powiązanych z ośrodkami wpływu Federacji Rosyjskiej na Ukrainie.

Ławra Peczerska - najważniejszy ośrodek prawosławia na ziemiach ukraińskich - to ogromny zespół klasztorny i cenny zabytek, wpisany na listę UNESCO. Od lat 60. XX w. ma status muzeum, choć po 1990 roku wrócili tam mnisi prawosławni. Ławra należy do państwa ukraińskiego; zarządza nią ministerstwo kultury.

Od lat 90. XX w., wraz z podziałami wewnątrz prawosławia ukraińskiego, kwestionowano udostępnienie Ławry tylko jednemu Kościołowi, podległemu patriarchatowi w Moskwie. Żądania zerwania umów najmu z Ukraińską Cerkwią Prawosławną nasiliły się po napaści Rosji na Ukrainę w 2022 roku.

Autorka/Autor:asty / prpb

Źródło: PAP