W związku z tureckimi wierceniami wokół Cypru, unijni ministrowie spraw zagranicznych zdecydowali w poniedziałek, że "28" przygotuje sankcje. Szefowa dyplomacji Unii Europejskiej Federica Mogherini zapowiedziała szybkie przedstawienie propozycji prawnej w tej sprawie. Ankara potępiła i odrzuciła stanowisko Wspólnoty.
"Jest porozumienie wszystkich państw członkowskich, aby wprowadzić ramy sankcyjne wobec osób fizycznych i prawnych odpowiedzialnych lub zamieszanych w nielegalną działalność wiertniczą we wschodniej części Morza Śródziemnego" - powiedziała na konferencji prasowej w Luksemburgu wysoka przedstawiciel ds. polityki zagranicznej UE.
Jak podkreśliła Mogherini w nadchodzących dniach przedstawi propozycję prawną Komisji Europejskiej w tej sprawie. W tym tygodniu temat ma trafić też na posiedzenie Rady Europejskiej, która zbiera się w czwartek i piątek w Brukseli.
W odpowiedzi na stanowisko UE, MSZ Turcja przekazało, że Ankara poważnie zastanowi się nad współpracą z Unią Europejską w niektórych obszarach ze względu na jej "niezgodne z prawem i stronnicze" stanowisko.
"Nie ma akceptacji dla działań Turcji w tym zakresie"
Jeszcze w lipcu w reakcji na uznane za nielegalne tureckie poszukiwania podmorskich złóż gazu koło Cypru ministrowie spraw zagranicznych podjęli decyzję o zmniejszeniu przekazywanych Turcji funduszy unijnych oraz wstrzymaniu prowadzonych z nią rokowań w sprawie umowy o ruchu lotniczym. Kroki te jednak nie powstrzymały Ankary przed dalszą eskalacją sporu. Na początku października Turcja wysłała statek wiertniczy na obszar, gdzie Nikozja wydała pozwolenia na odwierty w celu poszukiwania węglowodorów firmom włoskim i francuskim.
Jak podkreślił szef MSZ Jacek Czaputowicz UE zajęła zdecydowane stanowisko, żeby poprzeć Cypr w tym sporze. - Turcja dokonuje wierceń w strefie ekonomicznej Cypru. Chcemy jako Unia Europejska, by korzyści z eksploatacji zasobów energetycznych były podzielone przez społeczność cypryjską, zarówno grecką jak i turecką. Nie ma akceptacji dla działań Turcji w tym zakresie - powiedział dziennikarzom w Luksemburgu Czaputowicz.
W przyjętym w poniedziałek stanowisku Rada UE potwierdziła pełną solidarność z Cyprem w odniesieniu do poszanowania jego suwerenności zgodnie z prawem międzynarodowym. Ministrowie wskazali, że problem rozgraniczenia wyłącznych stref ekonomicznych i szelfu kontynentalnego należy rozwiązać w drodze dialogu i negocjacji w dobrej wierze, z pełnym poszanowaniem prawa międzynarodowego i zgodnie z zasadą stosunków dobrosąsiedzkich.
Cypr ma poparcie również Stanów Zjednoczonych. Sekretarz stanu USA Mike Pompeo mówił na początku miesiąca w Atenach, że jego kraj chce dopilnować, aby poszukiwanie źródeł energii na Morzu Śródziemnym regulowały przepisy. Zaznaczył, że nielegalne wiercenia Turcji w tym regionie są niedopuszczalne.
Tureckie wiercenia wokół Cypru
Turcja prowadzi odwierty w poszukiwaniu podmorskich złóż u wschodnich i zachodnich wybrzeży Cypru w imieniu Republiki Tureckiej Cypru Północnego. Uznawane na arenie międzynarodowej władze cypryjskie, które również zgłaszają roszczenia do tych akwenów, uważają te wiercenia za nielegalne, ale Ankara nie zgadza się z tymi zarzutami.
Również rząd Grecji traktuje te tureckie działania jako naruszenie suwerenności Cypru. Turcja i Grecja są sojusznikami w NATO, ale od dawna spierają się o Cypr, który od 1974 roku podzielony jest między Greków i Turków cypryjskich.
Autor: ft/adso / Źródło: PAP