To dzięki niemu możemy żartować, że wszyscy wywodzimy się od małp. 200 lat temu, 12 lutego 1809 roku, urodził się Karol Darwin, twórca teorii ewolucji. To za nim powtarzamy, że przetrwają najlepiej przystosowani. A jego teoria ewolucji nawet po 150 latach ma zagorzałych przeciwników. Nawet dziś nie wierzy w nią ponad połowa rodaków Darwina.
Jeden z najsłynniejszych biologów na świecie zasłynął opublikowaną w 1859 roku książką "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli zachowanie uprzywilejowanych ras w walce o przeżycie".
Jedzenie zagarną najsilniejsi
Teoria ewolucji opracowana przez Darwina zakłada, że organizmy żywe ewoluują dzięki rywalizacji osobników. Walkę o światło, wodę, pożywienie przeżyją jedynie najlepiej przystosowane, najsilniejsze jednostki.
Później swoje najmocniejsze i najkorzystniejsze dla przetrwania cechy przekażą potomstwu. Prowadzi to do rozbieżności cech w następnych pokoleniach, formowania organizmów różniących się znacznie od form wyjściowych i powstawania nowych gatunków.
Jedną z rewolucyjnych myśli Darwina - powstałych w efekcie teorii ewolucji - była teza o istnieniu wspólnego przodka człowieka i małpy człekokształtnej. Spowodowała ona rewolucję światopoglądową, której efektem było postrzeganie człowieka jako części nieustannie zmieniającej się przyrody. Swoje przemyślenia dotyczące tej kwestii uczony zawarł w dziele "O pochodzeniu człowieka".
Teorię ewolucji zwalczali niemal wszyscy
Wielką sławę Darwinowi przyniosła wydana w 1859 r. książka "O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego, czyli zachowanie uprzywilejowanych ras w walce o przeżycie". Żadna inna publikacja przyrodnicza w XIX w. nie wywołała takiej sensacji wśród naukowców. Tylko niewielka grupa naukowców jednoznacznie opowiedziała się za poglądami Darwina. Pozostali teorię gorąco zwalczali lub przyjmowali ją z dużymi wątpliwościami.
Teoria Darwina, wciąż zachowuje wielką wartość i jest podstawą współczesnej biologii. Naukowcy obecnie poszukują jednak alternatywnych mechanizmów ewolucji. Brakuje bowiem skamieniałości gatunków przejściowych, które zgodnie z teoriami Darwina powinny istnieć. To dowodzi, że ewolucja mogła odbywać się w sposób skokowy, a nie stopniowy.
Brytyjczycy nadal nie wierzą Darwinowi
Co ciekawe, z sondażu opublikowanego pod koniec stycznia 2009 r. wynika, że ponad połowa Brytyjczyków nie wierzy w teorię ewolucji opracowaną w XIX wieku przez ich rodaka. Badanie w ramach akcji "Ocalić Darwina" firmowane przez ośrodek ComRes dowodzi, że 51 proc. Brytyjczyków sądzi, iż pochodzenia człowieka "nie da się wytłumaczyć wyłącznie kompleksową ewolucją kolejnych form życia i że w procesie tym musiało dojść do interwencji wyższej istoty". W koncepcję Darwina wierzy jedynie 40 proc. Reszta nie ma sprecyzowanych poglądów w tej sprawie. Aż 32 proc. Brytyjczyków jest zdania, że człowieka stworzył Bóg w jednej chwili, w jakimś momencie w ciągu ostatnich 10 tys. lat.
Był uznawany za nierozgarniętego, rzucił studia
Darwin urodził się 12 lutego 1809 roku w angielskiej miejscowości Shrewsbury. Należał do znanej i bogatej rodziny. Jeden z jego dziadków - Erasmus Darwin - był lekarzem z poetyckimi sukcesami, drugi - Josiah Wedgwood - założycielem słynnej do dziś fabryki porcelany.
Od dzieciństwa jego największą pasją była przyroda. Jeszcze w szkole zafascynowało go myśliwstwo i często brał udział w polowaniach. Nie mógł za to pochwalić się dobrymi wynikami w nauce, a nauczyciele uważali, że intelektualnie jest rozwinięty gorzej niż przeciętni chłopcy w jego wieku.
Ojciec posłał go na Uniwersytet do Edynburga, gdzie starszy brat Karola studiował medycynę. Studia lekarskie nie interesowały jednak młodego Darwina, po dwóch latach je porzucił. Studiował potem teologię, podczas tych studiów zainteresował się wykładami z entomologii (nauki o owadach).
Rejs na „Beaggle”: 1400 stron notatek i 4000 kości
Przełomowym momentem w jego życiu było zaproszenie przez kapitana Roberta FitzRoya na rejs okrętem "Beagle". W 1831 roku wyruszył - jako członek wyprawy badawczej organizowanej przez rząd - w pięcioletnią wyprawę wzdłuż wschodnich i zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej. Podczas podróży spisywał wszelkie informacje dotyczące świata zwierząt, które spotykał na lądzie. Badał ssaki, ptaki, rośliny, ale również szczątki kopalne i twory geologiczne.
Więcej informacji o Darwinie: www.darwin-online.org.uk
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Reuters