W ostatnich 12 miesiącach świat pożegnał wiele wybitnych postaci, które inspirowały, motywowały i budziły podziw. Wśród nich byli zasłużeni naukowcy, artyści i politycy. Wspominamy niektórych z nich.
15 stycznia zmarła jedna z najsłynniejszych wokalistek ostatnich dekad i liderka rockowej grupy The Cranberries - Dolores O'Riordan. Uwielbiana przez miliony fanów na całym świecie za swój niepowtarzalny, silny głos i piękne piosenki, została znaleziona martwa w londyńskim hotelu.
Początkowo przyczyna śmierci nie była znana. We wrześniu londyńska prokuratura podała, że Dolores utonęła w wannie po wypiciu znacznej ilość alkoholu. W jej pokoju znaleziono pięć małych, opróżnionych butelek po trunkach i pustą butelkę szampana. W pokoju były też tabletki, które przepisał jej lekarz. Badania toksykologiczne wskazały jednak, że piosenkarka miała we krwi ślady wskazujące tylko na ich "terapeutyczną dawkę" przyjętą w dniu śmierci.
Zespół The Cranberries, założony w Limerick w 1989 roku, zdobył międzynarodową sławę w latach 90. XX wieku dzięki takim hitom jak "Linger" i "Zombie". Wydał siedem albumów, z czego ostatni w kwietniu 2017 roku. Według oficjalnej strony internetowej The Cranberries zespół sprzedał 40 milionów płyt.
O'Riodan miała 46 lat. Osierociła troje dzieci.
Jeden z najpopularniejszych astrofizyków świata
Znany na całym świecie brytyjski astrofizyk Stephen Hawking zmarł 14 marca w wieku 76 lat. Hawking był najbardziej znanym fizykiem teoretycznym na świecie. Sformułował wiele przełomowych koncepcji i hipotez naukowych dotyczących zwłaszcza astrofizyki.
Hawking urodził się 8 stycznia 1942 roku. Dorastał w Londynie. Studiował fizykę na Uniwersytecie Oksfordzkim. Krótko po tym, jak rozpoczął pracę badawczą na Uniwersytecie Cambridge, dowiedział się o chorobie. Cierpiał na stwardnienie zanikowe boczne i był częściowo sparaliżowany. Przez większość życia poruszał się na wózku.
Kiedy jego stan znacząco się pogorszył, porozumiewał się za pomocą syntezatora mowy i poruszając brwiami.
W pamiętniku "Moja krótka historia" z 2013 roku napisał, że choroba sprawiła, że pracował ciężej, ale także przyczyniła się do rozpadu dwóch jego małżeństw. Wspominał o momencie, kiedy dowiedział się o chorobie. "Poczułem, że to bardzo niesprawiedliwe. Dlaczego to stało się mnie" - pisał. "W tamtym momencie myślałem, że moje życie dobiegło końca. Nie miałem świadomości swojego potencjału. Dzisiaj, 50 lat później, jestem dość usatysfakcjonowany swoim życiem".
Na Uniwersytecie w Cambrigde pracował do 2009 roku, otrzymał 12 honorowych tytułów naukowych. W 1989 roku został odznaczony przez królową Elżbietę II Orderem Towarzyszów Honoru.
Nestorka rodu Bushów
17 kwietnia zmarła w wieku 92 lat Barbara Bush, była pierwsza dama USA, żona 41. prezydenta Stanów Zjednoczonych (1989-1993) - George'a.
Jak informowały media - cierpiała na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc.
Barbara Bush oraz jej mąż dali początek jednej z najważniejszych amerykańskich dynastii politycznych. Są rodzicami byłego prezydenta George'a W. Busha (2001-2009) oraz byłego gubernatora Florydy Jeba Busha, który bezskutecznie ubiegał się o nominację Partii Republikańskiej w wyborach prezydenckich w 2016 roku.
Oprócz nich mają jeszcze dwóch synów: Neila Mallona (ur. 1954) i Marvina Pierce’a (ur. 1956) oraz córkę Dorothy (ur. 1959). Powszechnie lubiana za bezpretensjonalność, prostotę i cięty język Barbara Bush cieszyła się o wiele większą popularnością niż jej mąż - pisała agencja Associated Press.
Barbara Bush z domu Pierce urodziła się 8 czerwca 1925 roku w Nowym Jorku. Jej dalekim przodkiem był prezydent Franklin Pierce. Od 1931 roku uczęszczała do szkoły Milton School w Rye. Następnie studiowała w Smith College, ale studia przerwała, gdy 2 września 1944 roku Japończycy zestrzelili samolot George'a Busha. Swojego przyszłego męża poznała niedługo wcześniej - w grudniu 1941 roku na zabawie w Rye. Ślub wzięli w styczniu 1945 roku, gdy Bush dostał przepustkę z frontu.
Po zakończeniu II wojny Bushowie zamieszkali najpierw w New Haven, następnie przenieśli się do Teksasu. Barbara zajmowała się domem, wspierając męża w karierze politycznej.
W 1966 roku, gdy George został członkiem Izby Reprezentantów, oboje przenieśli się do Waszyngtonu. W 1980 roku George Bush został nominowany na wiceprezydenta USA przy Ronaldzie Reaganie, co oznaczało powrót do polityki i na salony po dobrowolnym wycofaniu się Busha z życia publicznego za prezydentury Cartera.
W 1988 roku George Bush wygrał wybory prezydenckie, a Barbara Bush stała się pierwszą damą Ameryki. Podobnie jak większość jej poprzedniczek angażowała się w działalność charytatywną. Utworzyła fundację Barbara Bush Foundation for Family Literacy, która zajmuje się walką z wtórnym analfabetyzmem. Działała także w organizacjach zajmujących się walką z białaczką.
W 1989 roku zdiagnozowano u niej chorobę Gravesa-Basedowa. Od tego czasu doświadczała licznych problemów zdrowotnych.
Gwiazda europejskiej muzyki tanecznej
Tim Bergling, znany jako Avicii, jedna z największych gwiazd elektronicznej muzyki tanecznej w Europie, zmarł 20 kwietnia w Maskacie - stolicy Omanu.
28-letni Szwed współpracował między innymi z Madonną i zespołem Coldplay.
Avicii, który zasłynął takimi hitami, jak "Wake me Up" czy "Hey Brother", w 2016 roku ogłosił, że zawiesza koncertowanie. W ostatnich latach zmagał się z problemami zdrowotnymi spowodowanymi między innymi nadużywaniem alkoholu.
"Scena nie była dla mnie. Jestem raczej introwertykiem. Wydaje mi się, że wziąłem na siebie zbyt dużo negatywnej energii" - tłumaczył muzyk w rozmowie z tygodnikiem "Billboard".
Nie przestał jednak tworzyć muzyki. W sierpniu 2017 wydał album, na którym znalazło się sześć nowych utworów. Avicii był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał m.in. American Music Award oraz Europejską Nagrodę Muzyczną MTV.
Królowa soulu
16 sierpnia (w 41. rocznicę śmierci Elvisa Presleya i w dniu 60. urodzin Madonny) odeszła jedna z największych postaci w historii amerykańskiej muzyki - Aretha Franklin. Artystka zmarła po ośmioletnich zmaganiach z nowotworem. Po raz ostatni zaśpiewała w listopadzie 2017 roku w Nowym Jorku na gali fundacji Eltona Johna wspierającej walkę z AIDS.
W swojej długiej karierze Franklin zdobyła aż 18 nagród Grammy. Jest pierwszą kobietą, która została przyjęta do Rock and Roll Hall of Fame. Nie bez powodu nazywana była "królową soulu", chociaż sięgała również do innych nurtów.
Sprzedała ponad 75 milionów płyt.
Do największych hitów Arethy należą słynne utwory "Respect" i "I Say a Little Prayer", a także "(You Make Me Feel Like) A Natural Woman", "Day Dreaming", "Jump to It", "Freeway of Love" czy "A Rose Is Still A Rose".
W 2005 roku wokalistka została odznaczona przez ówczesnego prezydenta USA George'a W. Busha Prezydenckim Medalem Wolności. W styczniu 2009 roku zaśpiewała na inauguracji pierwszego w historii USA czarnoskórego prezydenta Baracka Obamy.
Były sekretarz generalny ONZ, laureat pokojowej Nagrody Nobla
18 sierpnia zmarł były sekretarz generalny ONZ i laureat Pokojowej Nagrody Nobla Kofi Annan. Pochodzący z Ghany polityk i działacz społeczny miał 80 lat. Zmarł w jednym ze szpitali w Bernie.
Annan na czele ONZ stał w latach 1997-2006.
W różnych agendach ONZ pracował od 1962 roku. Był m.in. asystentem sekretarza generalnego ds. operacji pokojowych czy zastępcą sekretarza generalnego organizacji. Na czas jego przewodnictwa w ONZ przypadł m.in. trudny okres wojny w Iraku.
Bilans jego działań - zauważyła agencja AFP - przyćmiły oskarżenia o korupcję w ramach afery związanej z oenzetowskim programem "Ropa za żywność" dla Iraku. Mimo tego Annan był jednym z najpopularniejszych szefów ONZ.
W 2012 roku przyjął stanowisko specjalnego wysłannika ONZ i Ligi Arabskiej do spraw wojny w Syrii, jednak po kilku miesiącach sprawowania tej funkcji podał się do dymisji, stwierdzając, że opracowany przez niego plan pokojowy się nie powiódł.
W okresie działań Annana jako szefa operacji pokojowych ONZ zapisane zostały jedne z najciemniejszych kart historii - ludobójstwo w Rwandzie z 1994 roku i masakra w Srebrenicy z roku 1995 - podkreślała agencja AFP. Porażki te - jak pisał polityk w autobiografii - "zderzyły go z tym, co miało zostać jego największym wyzwaniem jako sekretarza generalnego: by zrozumiane zostały zasadność oraz konieczność interwencji w przypadku rażącego łamania praw człowieka".
Propolski jastrząb
25 sierpnia zmarł wieloletni amerykański senator i weteran wojenny John McCain. W lipcu 2017 roku u McCaina zdiagnozowano raka mózgu - glejaka wielopostaciowego.
Urodzony 29 sierpnia 1936 roku McCain był pilotem w marynarce wojennej USA. W 1967 r. podczas wojny w Wietnamie został zestrzelony nad Hanoi i przez 6 lat (do roku 1973 r.) był przetrzymywany jako jeniec wojenny. Mimo ciężkich tortur nie ujawnił żadnej informacji poza swoimi danymi oraz stopniem wojskowym.
Wielki szacunek zyskało mu to, że jako syn admirała marynarki wojennej USA, dowódcy operacji wojennych na Pacyfiku, mógł zostać zwolniony z wietnamskiej niewoli przed innymi jeńcami, ale odmówił preferencyjnego traktowania.
Po powrocie z Wietnamu McCain został w wojsku aż do 1981 roku. Rok później zajął się polityką. Od 1987 roku nieprzerwanie był senatorem.
McCain dwukrotnie ubiegał się o prezydenturę. W 2000 r. przegrał zaciętą walkę o nominację na kandydata na prezydenta z ramienia Partii Republikańskiej z George'em W. Bushem. W 2008 r. uzyskał tę nominację, ale przegrał ostateczną rozgrywkę z demokratą Barackiem Obamą.
Senator był uważany za "jastrzębia" w odniesieniu do Rosji. Był zwolennikiem zaangażowania USA na świecie i w NATO oraz wywierania presji na Rosję w związku z Ukrainą. Zabiegał o zwiększenie wojskowej pomocy USA dla sił zbrojnych Polski, Estonii, Litwy i Łotwy oraz przyspieszenie prac nad tarczą antyrakietową w Europie.
Był jednym z pierwszych zwolenników przyjęcia Polski do NATO. W ostatnich miesiącach życia krytykował prezydenta Donalda Trumpa za jego politykę zagraniczną, niemniej w opublikowanych w maju wspomnieniach zatytułowanych "Niespokojna fala" napisał, że nadal dostrzega "płomyk nadziei", iż Trump "zaakceptuje moralne zobowiązania", wynikające z faktu, że jest "przywódcą wolnego świata".
Autor: tmw//plw / Źródło: tvn24.pl, PAP, Reuters, CNN