- Władze Iranu w marcu nakazały opuszczenie kraju wszystkim Afgańczykom nieposiadającym uregulowanego prawa pobytu.
- Od początku roku Iran opuściło już ponad 1,4 miliona Afgańczyków.
- Masowe ucieczki i deportacje nasiliły się w trakcie konfliktu Iranu z Izraelem, gdy irańskie władze zaczęły oskarżać Afgańczyków o szpiegostwo.
W niedzielę 6 lipca upłynął termin, do którego Afgańczycy żyjący w Iranie bez uregulowanego statusu mieli opuścić jego terytorium dobrowolnie. Decyzję taką władze w Teheranie wydały w marcu, ostrzegając, że ci, którzy nie wyjadą, zostaną przymusowo deportowani. Szacuje się, że decyzja ta dotyczy około czterech milionów spośród sześciu milionów Afgańczyków, którzy według irańskich władz żyli na jego terytorium.
Miliony ludzi opuszczają Iran
W poniedziałek Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) alarmuje o bezprecedensowym wzroście wyjazdów Afgańczyków z Iranu. Ich skala narastała od marca, bijąc jednak wszelkie rekordy w czerwcu po wybuchu konfliktu Iranu z Izraelem.
Rzecznik IOM, cytowany przez francuskie i arabskie media, m.in. "Le Monde" i "Al-Arabija", poinformował, że tylko w okresie od 1 czerwca do 5 lipca ponad 449 tys. Afgańczyków powróciło z Iranu do swojego kraju, dołączając do ponad 900 tys., którzy wyjechali w okresie od stycznia do maja. IOM wskazuje, że 70 proc. tych osób zostało zmuszonych do powrotu.
W sumie od początku roku już ponad 1,4 miliona Afgańczyków "powróciło lub zostało zmuszonych do powrotu do Afganistanu", informuje biuro wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw uchodźców (UNHCR). Zdecydowana większość z nich przybyła właśnie z Iranu.
Władze w Teheranie tłumaczą deportacje względami bezpieczeństwa. Następują bowiem w czasie, gdy w Iranie rośnie niechęć wobec Afgańczyków. Obwinia się ich o trudności gospodarcze i społeczne, a irańskie władze promują narrację, według której Izrael miał rekrutować Afgańczyków na szpiegów. - Zawsze staraliśmy się być dobrymi gospodarzami, ale bezpieczeństwo narodowe jest priorytetem - mówiła rzeczniczka irańskiego rządu Fatemeh Mohajerani.
Trudny powrót do ojczyzny
Jednocześnie wielu z mieszkających w Iranie Afgańczyków żyje tam od dekad. Kampanię mającą na celu wydalenie cudzoziemców, którzy mieszkają w kraju nielegalnie, władze Iranu rozpoczęły już w 2023 roku, a presja na wydalenia od tamtej pory cały czas rosła.
Eksperci zwracają uwagę, że Afgańczycy wracający do swojej ojczyzny - z której uciekli przed wojną - trafiają z powrotem do kraju, którego nie znają, i który zmienił się diametralnie przez ostatnie lata. Zastają kryzys gospodarczy, niedobory żywności i inne trudności w państwie rządzonym przez talibów. - Wracają do ojczyzny, która jest dramatycznie nieprzygotowana na ich przyjęcie - ostrzegał w czerwcu Arafat Jamal, przedstawiciel UNHCR w Afganistanie.
- Dorastałem tam, pracowałem, pochowałem tam rodziców. A na koniec wyrzucili nas jak śmieci. Straciłem wszystko - dom, niewielkie oszczędności, godność - powiedział w czerwcu rozmowie z Reutersem 51-letni Afgańczyk Ghulam Ali. Od lat 80. XX wieku mieszkał z rodziną w Iranie, ale w ostatnim roku został deportowany wraz z bliskimi do Afganistanu.
Autorka/Autor: pb//mm
Źródło: Al-Dżazira, Reuters, Le Monde, France24, Al-Arabija, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock