Ubiegający się o reelekcję prezydent Zoran Milanović wygrał pierwszą turę wyborów, jednak wbrew wcześniejszym przewidywaniom nie zdobył ponad połowy głosów. W drugiej turze rywalizować będzie z kandydatem rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ) Draganem Primoracem. O głosy niemal czterech milionów chorwackich wyborców walczyło ośmioro kandydatów.
Zoran Milanović według wstępnych wyników miał zdobyć w pierwszej turze ponad 50 proc. głosów i już teraz zapewnić sobie kolejną kadencję. Jednak po przeliczeniu głosów z 99,25 proc. lokalnych komisji okazało się, że uzyskał 49,14 proc. głosów - poinformowała w niedzielę Państwowa Komisja Wyborcza (DIP). Na drugim miejscu znalazł się Primorac z 19,41 proc. głosów.
Kandydat wspierany przez partię rządzącą Chorwacji wygrał wśród wyborców głosujących za granicą, gdzie zdobył 48,69 proc. głosów; Milanović zdobył poza krajem 17,09 proc.
Na trzecim miejscu w pierwszej turze uplasowała się kandydatka niezależna Marija Selak Raspudić, która zdobyła 9,24 proc. głosów, a na czwartym Ivana Kekin z lewicowego Możemy! - 8,86 proc. Piąty okazał się niezależny kandydat Tomislav Jonjić - 5,06 proc., szósty jest kandydat prawicowego Mostu Miro Bulj - 3,82 proc., a dalej uplasowali się Branka Lozo z Domu i Zgromadzenia Narodowego - 2,41 proc. i niezależny Niko Tokić Kartelo - 0,88 proc.
DIP podała, że w wyborach udział wzięło 46 proc. uprawnionych do głosowania obywateli Chorwacji. W spisie wyborców zarejestrowano 3 762 221 osoby, z których 3 512 226 mieszka w Republice Chorwacji, a 249 995 było zarejestrowanych poza jej granicami.
Wcześniej w niedzielę sondaże exit poll opublikowane przez telewizje HRT i Nova, wskazywały, że Milanović zdobył w pierwszej turze 51,48 proc. głosów.
Kim jest Zoran Milanović?
Sprawujący urząd prezydenta od 2020 roku Milanović stał w przeszłości na czele chorwackiego rządu (2011-2016) i postkomunistycznej Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji (2007-2016). Jest z wykształcenia prawnikiem, a doświadczenie zawodowe zdobywał m.in. w Brukseli, pracując jako dyplomata przy UE oraz NATO.
Za czasów jego premierostwa Chorwacja wstąpiła do Unii Europejskiej. W ostatnich wyborach prezydenckich pokonał w II turze poprzedniczkę Kolindę Grabar-Kitarović z Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ).
Milanović przedstawiał się wówczas jako kandydat nowoczesny i postępowy. W okresie swojej prezydentury często jednak sięgał po retorykę populistyczną i prokremlowską, nazywając pandemiczne lockdowny w Austrii "metodami nazistowskimi" czy wypowiadając się przeciwko wsparciu udzielanemu Kijowowi przez Zagrzeb po rozpoczęciu przez Rosję inwazji przeciwko Ukrainie.
Kim jest Dragan Primorac?
Dragan Primorac, który zmierzy się z Milanovicem w drugiej turze, wpierany jest przez rządzącą centroprawicową HDZ. Ukończył studia i uzyskał stopień doktora na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Zagrzebiu. Jest specjalistą z zakresu pediatrii i genetyki medycznej, biegłym sądowym i wykładowcą na uczelniach krajowych i zagranicznych oraz zdobywcą wielu nagród międzynarodowych i krajowych z zakresu medycyny.
Polityk jest związany z HDZ od lat - w latach 2003-09 sprawował urząd ministra edukacji w dwóch centroprawicowych rządach Ivo Sanadera. W 2007 r. obywatele uznali go za najlepszego z członków rządu z poparciem 31 proc. W 2009 r. ubiegał się o prezydenturę jako kandydat niezależny, uzyskując niecałe 6 proc. głosów.
Primorac zapowiada walkę o przywrócenie większej kultury w chorwackim dyskursie politycznym, a chorwaccy eksperci uznają, że jego wygrana ujednoliciłaby stanowisko prezydenta z polityką rządu.
Źródło: Reuters, PAP
Źródło zdjęcia głównego: ANTONIO BAT/PAP/EPA