Każdego roku miliony pracowników poddaje się ocenom. Rytuały te są stresujące, kosztowne i, jak pokazują badania naukowców oraz opinie praktyków, nieefektywne - pisze Piotr Michoń, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Zastanawialiście się kiedyś, czemu służy, zwykle dokonywana raz w roku, ocena pracownika? Raczej nie chodzi o to, by wyróżnić tych, którzy pracują dobrze. W praktyce częściej celem oceny jest wychwycenie tego, kto i ewentualnie dlaczego nie osiąga oczekiwanych wyników lub wypada gorzej niż inni. Pracowników ocenia się przy użyciu jednolitego zestawu kryteriów, co prowadzi do skupienia się na deficytach i niezauważania cech indywidualnych i mocnych stron poszczególnych osób. Stosując porównanie do świata zwierząt: zarówno orzeł, małpa jak i ryba oceniane są na podstawie tego, jak wspinają się na drzewa.
Takie podejście ma służyć temu, by pracownicy mogli się poprawić. Jak? Poprzez zwiększanie motywacji (np. wyznaczenie pracownikom celów); określenie potrzeb szkoleniowych; pokonywanie przeszkód w osiąganiu tego, co zamierzone etc. Temu ocena powinna służyć. Nie służy. Oceny dokonywane raz do roku są stresujące, kosztowne i w większości przypadków po prostu nieskuteczne, a niezadowolenie z nich już w badaniach z 2015 roku okazało się być największym w historii.
W biurze jak na sawannie
Większość pracowników biurowych - to na Zachodzie określenie szersze niż "pracownicy korporacji" - poddawana jest okresowej ocenie. Jedną z podstawowych emocji najsilniej wiążących się z tym procesem jest strach; inne to lęk, złość, frustracja i smutek. Wielu badanych przez Adobe w 2017 r. wskazywało, że oceny wywołują stres, napędzają konkurencję między pracownikami, doprowadzają do dramatycznych reakcji, takich jak płacz i odejście z pracy. Co więcej, większość pracowników nie widzi wpływu ocen na swoją pracę, a duża część uznaje je za niesprawiedliwe. Samo to już jest zastanawiające. Bo skoro ocena ma do czegoś prowadzić, to na pewno nie do tego, by pracownicy lękali się dnia sądu.
Czytaj dalej po zalogowaniu
Uzyskaj dostęp do treści premium za darmo i bez reklam