Tak Poznań przesadzał i przesadza drzewa

W 1938 r. ponieśli na ramionach 50 starych drzew. Z różnych parków do powstającego Parku Kasprowicza.

"Jako pierwszy poszedł 18-letni dąb długości 15 metrów. Wykopano go wraz z dużą bryłą ziemi, w której mieściły się korzenie, przy czym część ich odcięto. Wobec tego, że dąb rósł w glinie, nie zastosowano zwykłego, sposobu przesadzania, a więc przy wykopywaniu nie obkładano bryły ziemi klepkami i nie wiązano jej następnie łańcuchem, gdyż glina doskonale trzymała się korzeni. Gdy dąb już był wykopany, wjechał do dołu wóz 2-kołowy, do którego, przywiązano linami dąb. Po wykonaniu tej czynności robotnicy w liczbie 13 chwycili za liny i wóz ruszył z parku Sołackiego do parku Kasprowicza" - czytamy w relacji z Kuriera Poznańskiego z 19 marca 1938 r.

Zdjęcia, niespecjalnej jakości z dzisiejszej perspektywy, i tak robią piorunujące wrażenie. A może właśnie dlatego.

Na jednej z fotografii widać, jak drzewo jest przewożone na wozie - z przodu zwisa bryła ziemi z korzeniami, z tyłu idzie grupa mężczyzn podtrzymujących drzewo.

Dąb dotarł na miejsce. Wtedy wóz wjechał do przygotowanego dołu i wówczas drzewo po przechyleniu wozu umieszczono w dole od razu w pozycji stojącej (!).

"Aby drzewo miało potrzebną wilgoć, obłożono bryłę z korzeniami gliną i owiązano jutą, gałęzie zaś dla przeciwdziałania parowania wysmarowano gliną. W takim stanie drzewo, co pewien czas spryskiwane wodą, pozostanie przez okres 3-4 miesięcy" – donosi "Kurier Poznański".

W ten sposób przeniesiono 20 drzew tylko z parku Sołackiego. Wśród nich buki, graby, lipy i kilka dużych akacji kulistych. Do parku Kasprowicza przesadzono też 10 topoli z Dębiny i 20 drzew z innych parków i skwerków w mieście.

Można? Można.

Dziś już nie potrzeba siły ludzkich rąk do przenoszenia drzew, wystarczy przesadzarka zamontowana na ciężarówce. I właśnie o zakup takiej maszyny apeluje do władz Poznania radny Andrzej Rataj (Koalicja Obywatelska).

- Urządzenia takie są od wielu lat stosowane na całym świecie, również w Polsce - podkreśla.

- Bardzo dobrym przykładem takiego działania są kasztanowce znajdujące się na skwerze Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, u zbiegu ulicy Królowej Jadwigi i ulicy Strzeleckiej. Drzewa te przez wiele lat rosły w miejscu dzisiejszej poszerzonej ulicy Strzeleckiej i w 2002 roku zostały przesadzone do obecnego miejsca - wyjaśnia.

Wtedy miasto wynajęło specjalistyczną firmę. A przecież - wskazuje - mogłoby to robić we własnym zakresie miejska przesadzarką.

Jego zdaniem nasadzanie nowych drzew w miejsce wyciętych to niewystarczające rozwiązanie.

- Nowe nieduże drzewa, sadzone nawet w znacznej liczbie, przez wiele lat nie zrekompensują walorów usuwanych dużych kilkudziesięcioletnich czy starszych drzew. Jedno duże drzewo wytwarza tyle tlenu, ile kilkadziesiąt małych drzew. Małe drzewa w małym zakresie chronią przed słońcem i w małym zakresie są naturalnymi klimatyzatorami - przekonuje.

I dodaje: - Standardowym i stałym działaniem w Poznaniu stosowanym wobec drzew rosnących w miejscach, z których muszą zostać usunięte, powinno być ich przesadzanie, a nie wycinka. Wystąpiłem w tej sprawie z odpowiednią interpelacją do Prezydenta Miasta Poznania.

Czy to się w ogóle opłaca? Ile takich drzew trzeba by przesadzić w mieście, żeby inwestycja w przesadzarkę się zwróciła? Na te pytania próbują właśnie odpowiedzieć sobie urzędnicy.

Zakup dobrej przesadzarki to wydatek rzędu nawet kilkuset tysięcy złotych. - Ale, by przesadzać drzewa potrzebna jest nie tylko maszyna, ale też grupa ludzi, którzy się na tym znają - zwraca uwagę dr inż Marcin Włoch z Wydziału Leśnego i Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Dlatego miasta raczej nie kwapią się, by nabyć własną przesadzarkę. - Nie słyszałem, żeby jakiekolwiek miasto w Polsce miało swoją maszynę. Tego typu operacje zleca się firmom zewnętrznym, które posiadają wykwalifikowaną kadrę - mówi Marcin Włoch.

I potwierdzają to urzędnicy. - W razie konieczności przesadzenia drzew miasto zleca to firmie zewnętrznej lub firmie przeprowadzającej daną inwestycję. Takim przykładem mogą być drzewa, które w związku z remontem placu Kolegiackiego zostały przesadzone na ul. Krzywoustego - mówi Daria Kulczewska z biura prasowego Urzędu Miasta Poznania.

Tak jest zresztą nie tylko z przesadzarkami. Wynajmuje się też choćby pługi śnieżne.

A w miejskim parku maszyn nie znajdziemy zbyt wielu imponujących pojazdów. Chyba najciekawszym jest Mercedes Unimog, własność Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego. - To taki wszechstronny jeżdżący warsztat - mówi Iwona Gajdzińska, rzecznik prasowa MPK.

Może na raz pociągnąć około 100-tonowy ciężar, a wyciągarka, umożliwiająca np. wyciągnięcie pojazdu z torowiska, ma siłę 10 ton. Może jeździć normalnie na kołach, jak i na szynach. Wmontowany ma wysuwany 6-metrowy maszt oświetleniowy.

Wróćmy jednak do drzew. Miasto podkreśla, że drzewa wycinane są tylko wtedy, gdy jest taka konieczność, np. zagrażają bezpieczeństwu użytkowników parków, są złamane lub wywrócone w wyniku gwałtownych zjawisk atmosferycznych.

- Konieczne wycinki prowadzone są zawsze w kontrolowany sposób w oparciu o wymagane zezwolenia i - co najważniejsze - towarzyszą im nasadzenia kompensacyjne. Najczęściej wymagany stosunek drzew usuniętych do nasadzonych wynosi 1:1, niekiedy 1:2 - twierdzi Anna Jarmuż z Urzędu Miasta Poznania.

Wylicza, że w 2018 r. Zarząd Zieleni Miejskiej usunął 364 drzewa, a nasadził 870.

Część z nich można byłoby ocalić właśnie przenosząc je. Czy jednak to najlepsze, co może spotkać drzewo?

- Jeśli zastosujemy dobrą maszynę do przesadzania, zrobimy to w dobrym terminie, odpowiednio przygotujemy grunt, to jest duża szansa na to, że takie drzewo się przyjmie. Zawsze jednak musi być przycięte i swoje odchoruje, bo straci część korzeni - wyjaśnia dr inż. Marcin Włoch z Wydziału Leśnego i Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Jak dodaje, z pewnością jest parę miejsc w Poznaniu, gdzie warto częściej rozważyć takie rozwiązanie zamiast wycinki.

Ale trzeba pamiętać, że taka operacja to potężne przedsięwzięcie. - To megatransport drogowy. Ograniczają nas nośność pojazdu, szerokość pasa drogowego. A duża maszyna w mieście nie wszędzie będzie w stanie wjechać. Dlatego przesadza się przeważnie drzewa o maksymalnym obwodzie do 120 centymetrów, czyli o średnicy około 50 centymetrów - tłumaczy ekspert.

A co z tymi największymi? - Starych drzew się nie przesadza, jak w przysłowiu - kończy dendrolog.

Autor: Filip Czekała/i / Źródło: TVN 24 Poznań