Komunikat w tej sprawie ukazał się na stronie internetowej archidiecezji. "W nocy 20 sierpnia zmarł abp Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce w latach 1989-2010, arcybiskup gnieźnieński Prymas Polski w latach 2010-2014. Był bliskim współpracownikiem św. Jana Pawła II, doprowadził do odtworzenia w 1991 r. Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego, negocjował i podpisał w 1993 r. umowę konkordatową między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską” - poinformowano. Wiadomość o śmierci abp. seniora Józefa Kowalczyka ogłosił w Gnieźnie dzwon św. Wojciech.
Jak czytamy na stronie Episkopatu, duchowny zmarł w szpitalu w Tarnowie, gdzie był hospitalizowany od ponad trzech tygodni. Jego stan określano jako "poważny".
Abp Józef Kowalczyk przez ponad dwie dekady miał wpływ na nominacje biskupie w Polsce. Odegrał też znaczącą rolę w wynegocjowaniu konkordatu i przywróceniu Ordynariatu Polowego WP.
Na razie nie jest znana data pogrzebu.
Abp Józef Kowalczyk: archiwista w tajnym archiwum, nuncjusz apostolski, prymas Polski
Józef Kowalczyk urodził się 28 sierpnia 1938 r. w Jadownikach Mokrych w diecezji tarnowskiej, w rodzinie rolniczej.
Po maturze studiował w Wyższym Seminarium Duchownym "Hosianum" w Olsztynie. Następnie ukończył studia z zakresu prawa kanonicznego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Studia kontynuował na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdzie w 1968 r. uzyskał tytuł doktora. Kowalczyk ukończył też trzyletni kurs Świętej Roty Rzymskiej, uzyskując dyplom adwokata rotalnego, obrońcy węzła małżeńskiego oraz dyplom archiwisty w Tajnym Archiwum Watykańskim.
Święcenia kapłańskie otrzymał 14 stycznia 1962 r. w Olsztynie z rąk biskupa Józefa Drzazgi. Był współpracownikiem Generalnego Sekretariatu Synodu Biskupów, pracownikiem Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Asystował abp. Luigiemu Poggiemu, nuncjuszowi do specjalnych poruczeń w podróżach do Polski (1976-1978) i wchodził w skład Zespołu Stolicy Apostolskiej ds. Stałych Kontaktów Roboczych z przedstawicielami rządu PRL. Był też organizatorem i kierownikiem Sekcji Polskiej Sekretariatu Stanu przy Stolicy Apostolskiej.
Abp Józef Kowalczyk otrzymał sakrę biskupią 20 października 1989 r. z rąk Jana Pawła II. Za dewizę przyjął słowa: "Fiat voluntas Tua", czyli "Bądź wola Twoja". W tym samym roku został mianowany przez papieża nuncjuszem apostolskim w Polsce.
Jako nuncjusz corocznie przewodniczył mszy świętej, koncelebrowanej w rocznicę inauguracji pontyfikatu Jana Pawła II (26 października), a jako dziekan Korpusu Dyplomatycznego w pierwszych dniach nowego roku składał życzenia prezydentom: gen. Wojciechowi Jaruzelskiemu, Lechowi Wałęsie, Aleksandrowi Kwaśniewskiemu i Lechowi Kaczyńskiemu.
Urząd nuncjusza apostolskiego pełnił przez niemal 21 lat - to najdłuższy staż nuncjusza w jednym kraju.
Abp Kowalczyk przyczynił się do podpisania konkordatu oraz nowego podziału administracyjnego Kościoła w Polsce. Otrzymał wiele doktoratów honoris causa, uhonorowany został też Wielkim Federalnym Krzyżem Zasługi za "zaangażowanie w stosunki niemiecko-polskie", Medalem Milito pro Christo Ordynariatu Polowego oraz Krzyżem Pro Piis Meritis Kawalerów Maltańskich. Jest autorem licznych publikacji.
Abp Kowalczyk był inicjatorem budowy w rodzinnej miejscowości Jadowniki Mokre Ośrodka Opiekuńczo-Rehabilitacyjnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz Izby Pamięci Pontyfikatu Jana Pawła II przy tym ośrodku.
W 2010 r. dotychczasowy nuncjusz apostolski w Polsce został nowym prymasem Polski na podstawie ogłoszonej w maju decyzji papieża Benedykta XVI. 26 czerwca 2010 objął posługę metropolity gnieźnieńskiego i prymasa Polski.
Sprawa rzekomej współpracy ze służbami PRL. Abp Kowalczyk zaprzeczał
Gdy w mediach pojawiły się informacje o współpracy abp. Józefa Kowalczyka ze służbami specjalnymi PRL, Komisja Historyczna Metropolii Warszawskiej zbadała materiały dotyczące hierarchy zawarte w archiwach IPN. Arcybiskup podkreślał, że sam wystąpił o dokumenty na swój temat, choć jako dyplomata nie musiał poddawać się procedurze lustracji.
Oświadczenie komisji historycznej przekazał w styczniu 2009 r. ówczesny rzecznik KEP ksiądz Józef Kloch. Zarówno przewodniczący komisji ks. dr Andrzej Gałka, jak i zaproszeni specjaliści stwierdzili, że istniejące materiały nie zawierają żadnych przesłanek wskazujących na współpracę ówczesnego ks. prał. Józefa Kowalczyka z organami bezpieczeństwa PRL. Komisja orzekła, że bez swej wiedzy zarejestrowany był on przez wywiad PRL jako kontakt informacyjny.
Z materiałów analizowanych przez komisję wynika, że ks. Józef Kowalczyk od 1963 r. był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa PRL. Po wyjeździe do Rzymu i podjęciu pracy w urzędach Stolicy Apostolskiej, znalazł się w 1971 r. w kręgu zainteresowania Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (wywiad). W dniu 15 grudnia 1982 r. został zarejestrowany przez Wydział III Departamentu I MSW jako kontakt informacyjny o kryptonimie "Cappino". Pod datą 3 stycznia 1990 r. widnieje informacja o zniszczeniu całości materiałów "z powodu ich nieprzydatności operacyjnej".
Sam abp Kowalczyk stanowczo zaprzeczał, jakoby miał współpracować z PRL-owskimi służbami. Także ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski opublikował na swojej stronie internetowej dokumenty dotyczące abp. Kowalczyka. Powoływał się przy tym na słownik pojęć z katalogów IPN, według którego "kontakt informacyjny" to "jedna z kategorii współpracy z wywiadem cywilnym PRL; w przypadku obywatela polskiego - zawsze świadoma, w przypadku cudzoziemca - mogła być nieświadoma". IPN wielokrotnie podkreślał, że dokumenty z zasobu archiwalnego, dotyczące danej osoby, mogą znajdować się w różnych sprawach operacyjnych czy w dokumentacji dotyczącej innych osób. Tylko rozległa i systematyczna kwerenda, prowadzona przez osoby zainteresowane, może doprowadzić do odnalezienia dokumentu, którego nie ma np. w teczce osobowej, a jest w innych teczkach, sprawach czy materiałach o charakterze operacyjnym, zbiorczym lub administracyjnym.
Autorka/Autor: FC/ tam
Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: Tomasz Waszczuk/PAP