W Lesznie przypadkowo odkryto kilkadziesiąt marmurowych nagrobków sprzed 200 lat. Historycy spisali je na straty, bo nie mieli pojęcia, że dzięki pewnemu kamieniarzowi przetrwały likwidację cmentarzy.
Przez prawie 50 lat leżały zapomniane na jednej z działek. Teraz znów zrobiło się o nich głośno. W Lesznie odnaleziono kilkadziesiąt nagrobków datowanych na XVII-XX wiek.
- Wszystko wskazuje na to, że pochodzą z leszczyńskich cmentarzy, które likwidowano tuż po drugiej wojnie światowej. Gdyby tamte cmentarze przetrwały do dziś, pewnie byłyby teraz zabytkiem tej klasy co warszawskie Powązki - mówi Maciej Urban, miejski konserwator zabytków.
Ówczesna poznańska konserwator zabytków wyraziła wtedy swój sprzeciw dla takich działań. Cmentarze i tak jednak zlikwidowano. Udało się zachować tylko część nagrobków.
Zniknęły na lata
Część nagrobków przewieziono w pobliże kościoła św. Krzyża. Te z najlepszych materiałów jakby zapadły się pod ziemię. - Obawialiśmy się, że trafiły do kamieniarzy, a ci użyli ich do nowych nagrobków - mówi Urban.
I w wielu przypadkach tak najpewniej się stało. Kilkadziesiąt zachowało się jednak w dobrym stanie.
- Jeden z ówczesnych kamieniarzy zgromadził je na terenie swojego zakładu. Przeleżały tam prawie pięćdziesiąt lat. Syn tego kamieniarza twierdził, że ojciec nigdy nie miał sumienia, by usunąć inskrypcje i wykorzystać nagrobki ponownie - opowiada Urban.
Na działce, na której je składowano wkrótce ruszy budowa. Dlatego syn kamieniarza opowiedział urzędnikom o zapomnianych nagrobkach.
- Nie wiedział co z tym wszystkim zrobić. Pojechałem na tę działkę, żeby obejrzeć znalezisko. Okazało się, że to bardzo cenne odkrycie. Nagrobki były wykonane z najlepszych materiałów m.in. z marmuru i piaskowca. Znajdowały się na nich napisy w języku polskim, niemieckim i hebrajskim. Te nagrobki pokazują jak tolerancyjnym i wielokulturowym miastem było Leszno - dodaje Urban.
Teraz przed urzędnikami dylemat kto przejmie opiekę nad odnalezionymi nagrobkami. Prawdopodobnie trafią one do lapidarium sztuki nagrobnej przy kościele św. Krzyża w Lesznie. Pomoc w przeprowadzeniu inwentaryzacji zadeklarowała wojewódzka konserwator zabytków.
Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.
Autor: aa / Źródło: TVN24 Poznań
Źródło zdjęcia głównego: UM Leszno