"Zawsze chciałam tu wrócić (...) Nowy Jork może się schować". Wspomnienie o arcyksiężnej z Żywca

"Zawsze chciałam wrócić do Żywca"
"Zawsze chciałam wrócić do Żywca"
tvn24
W grudniu ub.r. księżna została odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polskitvn24

Arcyksiężna Maria Krystyna Habsburg zmarła 2 października w Żywcu w wieku 88 lat. Księżna przed 11 laty wróciła do Polski i zamieszkała w małym mieszkaniu w części dawnego pałacu Habsburgów.

2 października 2012 r. w Żywcu w wieku 88 lat zmarła arcyksiężna Maria Krystyna Habsburg, potomkini jednego z najpotężniejszych rodów Europy. Mieszkała w budynku Zespołu Szkół Drzewnych i Leśnych w Żywcu, w niewielkim apartamencie w pałacu, który niegdyś należał do jej rodziny.

- Kończy się w zasadzie historia polskich Habsburgów - powiedział dla TVN24 lekarz księżnej Krzysztof Błecha. - Arcyksiężna Renata, siostra, mieszka już w Hiszpanii. Jej mąż jest Hiszpanem. (...) A księżna to była nasza, tutejsza - dodał.

- Była to postać niepowtarzalna. Szlachetna, mądra i skromna. Wielka to strata, że odeszła do Pana - wspominał podczas pogrzebu jeden z żałobników. Pogrzeb, jak mówią mieszkańcy Żywca "naszej księżnej" zgromadził tłumy.

Na uroczystościach pojawili się najwyżsi przedstawiciele lokalnych władz, kościoła i rodziny Habsburgów. Z Hiszpanii przyleciała jej młodsza siostra arcyksiężna Renata Habsburg. - Mam wyrzuty sumienia, bo dzień przed jej śmiercią miałam do niej zatelefonować, ale odłożyłam to na kolejny dzień, bo było już późno. I umarła - wyznała arcyksiężna Renata.

Dzieciństwo w Żywcu

W dwudziestoleciu międzywojennym pojawiła się w Żywcu polska gałąź żywieckich Habsburgów. To właśnie dziadkowie księżnej przyjęli w 1920 r. obywatelstwo polskie. Potem cała rodzina księcia była wychowywana w duchu polskim - wyjaśniła Dorota Firlej z Muzeum Miejskiego w Żywcu. Maria Krystyna Immaculata Elżbieta Renata Alicja Gabriela Habsburg-Lotaryńska, księżniczka von Altenburg, urodziła się 8 grudnia 1923 roku w Żywcu jako córka księcia Karola Olbrachta Habsburga oraz Szwedki Alicji Ancarcrona.

Wychowana w duchu chrześcijaństwa i patriotyzmu w surowym carskim rygorze, z którym nie zawsze było jej po drodze. Spokojne życie żywieckich Habsburgów przerwała II wojna światowa, gdy arcyksiężna miała 16 lat. Naziści próbowali zmusić rodzinę do podpisania niemieckiej listy narodowościowej, jednak jej ojciec zdecydowanie odmówił.

Słono za to zapłacił, gdyż po wojnie nie powrócił już do dóbr żywieckich. Później cała rodzina miała problemy z wyjazdem z Krakowa do Szwecji na pogrzeb Karola Olbrachta.

Wyjazd do Szwecji

Po zakończeniu wojny rodzinę Habsburgów represjonowały władze komunistycznej Polski - musieli uciekać z kraju. Wsiadając do samolotu lecącego do Szwecji arcyksiężna miała 25 lat. Myślała, że już nigdy nie wróci w swoje rodzinne strony. Ale wzięła ze sobą ziemię polską, by posypać nią jej grób.

Po wyjeździe do Szwecji księżna postanowiła zostać zakonnicą. Wstąpiła do Zakonu Kawalerów Maltańskich. Od początku prowadziła działalność charytatywną. Na pomoc najuboższym przeznaczyła resztkę swojego majątku dla osób mieszkających w Żywcu.

"Bez polskiego obywatelstwa wolę być bezpaństwowcem"

Mimo spędzenia 50 lat na obczyźnie księżna odmówiła przyjęcia obywatelstwa szwedzkiego oraz szwajcarskiego. Mówiła, że jeśli nie odzyska polskiego paszportu, to woli być bezpaństwowcem. - Gdy tylko upadła żelazna kurtyna i można było odzyskać obywatelstwo polskie, to ja zakrzyczałam "hip hip hura" i poszłam zaraz galopem na policję. Powiedziałam tam "ja teraz jestem obywatelką polską". Proszę zmienić z "bezpaństwowca", na "polski". I zmienili - wspominała w programie Ewy Drzyzgi arcyksiężna.

Na pytanie dlaczego nie chciała mieszkać za granicą, odpowiedziała: "'Partia' to znaczy 'ojczyzna'. A ten kto nie kocha ojczyzny, ten nie jest wart być obywatelem tego kraju".

Długa droga do domu

W 2001 roku Maria Krystyna Habsburg przyjechała do Żywca na zaproszenie lokalnych władz. Szybko zrodził się pomysł, by umożliwić jej powrót na stałe. Pałac, który należał do jej rodziny, komunistyczne władze przekształciły na szkołę, która funkcjonuje do dziś. Mimo to udało się znaleźć w budynku jedno pomieszczenie, w którym arcyksiężna mogła zamieszkać. Wcześniej znajdowała się w tym pomieszczeniu kręgielnia.

- Zawsze chciałam wrócić do Żywca. Żywiec to było dla mnie najpiękniejsze miejsce na świecie. Nowy Jork może się schować - mówiła arcyksiężna o miejscowości, w której żyła przed swoją śmiercią.

Księżna skromnością, dobrocią, ale też ciętą ripostą szybko podbiła serca mieszkańców Żywca. Równie szybko stała się honorową obywatelką miasta. Brała udział w niemal wszystkich najważniejszych uroczystościach. - Nie było osoby, czy to z lewicy, czy z prawicy, gdzie rozmowa z księżną by nie pomogła. Księżnej się nie odmawia - przypomniała osoba z jej bliskiego kręgu znajomych.

Uparta jak stado osłów

Księżna też nie odmawiała. Mimo skromnych możliwości starała się pomagać potrzebującym. - Trafiała do ludzi. Była postrzegana z sympatią być może dlatego, że spodziewali się jakiegoś ogromnego dystansu, a tu nagle spotykali osobę zupełnie bez dystansu - dywaguje lekarz księżnej.

- Mówiła, że jest uparta jak stado osłów. Nie jak osioł, ale jak całe stado. I rzeczywiście uparta była - wspominał Marię Krystynę Habsburg jej osobisty lekarz.

Autor: zś/ ola/k / Źródło: tvn24

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

W przyszłym tygodniu będę gospodarzem Trójkąta Weimarskiego Plus - powiedział w piątek szef MSZ Radosław Sikorski. Oprócz szefów MSZ Francji i Niemiec zaproszeni są przedstawiciele innych europejskich krajów, szef MSZ Ukrainy Andrij Sybiha i nowa wysoka przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Kaja Kallas. - W Warszawie będą prowadzone najważniejsze rozmowy o kryzysie w Ukrainie - dodał Sikorski.

Sikorski: to w Warszawie będą prowadzone najważniejsze rozmowy o tym kryzysie

Sikorski: to w Warszawie będą prowadzone najważniejsze rozmowy o tym kryzysie

Źródło:
PAP

Kanclerz Niemiec Olaf Scholz rozmawiał z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Wcześniej o rozmowie niemiecki przywódca miał poinformować prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, który twierdzi, że "otworzyła ona puszkę Pandory". O przebiegu rozmowy Scholz informował sojuszników, w tym szefa polskiego rządu. "Z satysfakcją przyjąłem informację, że kanclerz nie tylko jednoznacznie potępił rosyjską agresję, ale że powtórzył polskie stanowisko: nic o Ukrainie bez Ukrainy" - napisał premier Donald Tusk.

Scholz rozmawiał z Putinem. Zełenski: to otwiera puszkę Pandory

Scholz rozmawiał z Putinem. Zełenski: to otwiera puszkę Pandory

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP

Od soboty wszystkie stacje paliw zobowiązane będą do sprzedaży zimowego oleju napędowego. To coroczna procedura regulowana rozporządzeniem ministra klimatu i środowiska. Polskie przepisy określają także parametry, jakie muszą spełniać paliwa zimowe, przejściowe, a także letnie.

Od soboty nowe paliwo na stacjach

Od soboty nowe paliwo na stacjach

Źródło:
tvn24.pl, PAP, Lotos

100 tysięcy złotych poręczenia majątkowego wpłynęło w czwartek na konto depozytowe gdańskiej prokuratury. Wpłacił je podejrzany o spowodowanie katastrofy drogowej na S7 w Borkowie koło Gdańska, w której zginęło czworo dzieci. Oznacza to, że mężczyzna pozostanie na wolności.

Podejrzany o spowodowanie karambolu wpłacił 100 tysięcy zł poręczenia

Podejrzany o spowodowanie karambolu wpłacił 100 tysięcy zł poręczenia

Źródło:
PAP

Pijany 24-latek uderzył w twarz ratownika medycznego z załogi karetki, która przywiozła go do szpitala w Wadowicach (woj. małopolskie). Na miejsce wezwano policję. Mężczyźnie grozi więzienie.

Przywieźli go do szpitala, tam zaatakował ratownika

Przywieźli go do szpitala, tam zaatakował ratownika

Źródło:
małopolska policja

Kupione przed laty za 5 funtów przez radę miejską szkockiego Invergordon popiersie lokalnego właściciela ziemskiego może zostać sprzedane na aukcji za nawet 2,5 miliona funtów.

Popiersie używane jako blokada drzwi w starej szopie trafi na aukcję. Jest wyceniane na miliony

Popiersie używane jako blokada drzwi w starej szopie trafi na aukcję. Jest wyceniane na miliony

Źródło:
CNN, The Scotsman

Podczas protestu w Suchumi ciężarówka staranowała ogrodzenie parlamentu Abchazji, separatystycznego regionu Gruzji, który kontrolowany jest przez Rosję. Między uczestnikami akcji i strukturami siłowymi doszło do starć, a protestujący wdarli się do siedziby izby. Władze już zapowiedziały wycofanie projektu inwestycyjnego z Moskwą, który stał się przyczyną zajść. MSZ Rosji poleciło swoim obywatelom opuszczenie Abchazji.

Staranowane ogrodzenie parlamentu, starcia. Rosja apeluje do swoich obywateli

Staranowane ogrodzenie parlamentu, starcia. Rosja apeluje do swoich obywateli

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters

- Polityka ekipy nowego prezydenta USA Donalda Trumpa sprawi, że wojna zakończy się szybciej - oświadczył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. W wywiadzie dla ukraińskiego radia publicznego przywódca odrzucił możliwość ustępstw na rzecz Rosji.

Zełenski: z Trumpem wojna zakończy się szybciej

Zełenski: z Trumpem wojna zakończy się szybciej

Źródło:
PAP

Jedna osoba zginęła w zderzeniu karetki pogotowia z samochodem osobowym w miejscowości Strzeszów na Dolnym Śląsku. Ze wstępnych ustaleń wynika, że ambulans jechał na sygnale do pacjenta, gdy pojazd z naprzeciwka zjechał na drugi pas i zderzył się czołowo z ratownikami.

Samochód wjechał w karetkę na sygnale. Nie żyje jedna osoba

Samochód wjechał w karetkę na sygnale. Nie żyje jedna osoba

Źródło:
tvn24.pl

Czekają nas duże zmiany w pogodzie. Od niedzieli będzie coraz więcej opadów, a następny tydzień w wielu miejscach Polski przyniesie śnieg. Mieszanka opadów spowoduje bardzo trudne warunki na drogach, a przy porywistym wietrze spodziewamy się nawet krótkich śnieżyc.

Nadciąga "bardzo dynamiczny niż". Spadnie śnieg i będzie mocno wiać

Nadciąga "bardzo dynamiczny niż". Spadnie śnieg i będzie mocno wiać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Chorwacka policja zatrzymała ministra zdrowia Viliego Berosza - poinformowało chorwackie Biuro do spraw Zwalczania Korupcji i Przestępczości Zorganizowanej. Wraz z szefem resortu w piątek nad ranem zatrzymano także dwóch dyrektorów szpitali, którym postawiono zarzuty korupcyjne. Premier Andrej Plenković usunął Berosza z urzędu.

Policja zatrzymała ministra zdrowia. Premier usunął go ze stanowiska

Policja zatrzymała ministra zdrowia. Premier usunął go ze stanowiska

Źródło:
PAP

Podczas październikowego ataku odwetowego Izraela na Iran zniszczono tajny ośrodek badań nad bronią jądrową Taleghan 2 w Parchin - przekazał amerykański portal Axios, powołując się na źródła we władzach USA i Izraela. Swój sprzeciw wobec ataku na ośrodek wyrażał Joe Biden, który twierdził, że zniszczenie ośrodka mogłoby doprowadzić do wojny z Iranem.

"Atak był niezbyt subtelnym sygnałem". Media: Izrael zniszczył tajny ośrodek nuklearny

"Atak był niezbyt subtelnym sygnałem". Media: Izrael zniszczył tajny ośrodek nuklearny

Źródło:
PAP

Rzecznik Prasowy Prokuratury Okręgowej w Warszawie Piotr Skiba poinformował w piątek, że podejrzany Łukasz Ż. usłyszał zarzut i przyznał się do zarzucanego mu czynu. Sąd rejonowy podtrzymał wniosek o 3-miesięcznym areszcie dla podejrzanego.

Przedłużono areszt dla Łukasza Ż.

Przedłużono areszt dla Łukasza Ż.

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Biskup elbląski Jacek Jezierski złożył na ręce papieża Franciszka rezygnację z pełnionego urzędu. Jak wyjaśnia kuria, powodem rezygnacji biskupa jest jego wiek.

Biskup zrezygnował z urzędu

Biskup zrezygnował z urzędu

Źródło:
PAP

Od tego filmu wszystko się zaczęło. Ojciec leży na dziecku, które krzyczy i woła matkę. Matka stoi obok, na koniec trzyma syna w objęciach, chłopiec płacze, charczy, łapie oddech. Film z TikToka trafił na biurko śledczych. Prokuratura oskarżyła rodziców o to, że znęcali się przez cztery lata nad dzieckiem. Proces jeszcze nie ruszył, ale decyzją sądu chłopiec wrócił do rodziców.

Ośmioletni chłopiec wrócił do rodziców oskarżonych o przemoc. Publikowali w internecie, jak podduszają syna

Ośmioletni chłopiec wrócił do rodziców oskarżonych o przemoc. Publikowali w internecie, jak podduszają syna

Źródło:
tvn24.pl

Platforma społecznościowa Bluesky podała, że zyskała ponad milion użytkowników w ciągu dnia. Według agencji AFP wielu internautów rezygnuje w ostatnim czasie z korzystania z należącego do Elona Muska serwisu X (dawniej Twitter).

Bluesky zyskuje na popularności. Rośnie konkurencja dla X

Bluesky zyskuje na popularności. Rośnie konkurencja dla X

Źródło:
PAP

Z Gdyni do Pragi dostaniemy się w niespełna 9 godzin. Wszystko dzięki nowym pociągom Baltic Express, które zaczną kursować 15 grudnia. Po drodze będą zatrzymywać się również między innymi w Bydgoszczy, Poznaniu i Wrocławiu. Sprzedaż biletów już trwa.

Rano plaża w Gdyni, po południu spacer po Pradze. Od grudnia będzie to możliwe

Rano plaża w Gdyni, po południu spacer po Pradze. Od grudnia będzie to możliwe

Źródło:
PKP Intercity/TVN24

Wykryto salmonellę w jednej z partii jaj "Kurza Paczka" - ostrzegł Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Dodał, że spożycie produktu zanieczyszczonego pałeczkami Salmonella wiąże się z ryzykiem zatrucia pokarmowego.

Salmonella w partii jaj. Ostrzeżenie

Salmonella w partii jaj. Ostrzeżenie

Źródło:
PAP

Moment tragicznego wypadku ambulansu w Jedlińsku pod Radomiem, w którym zginął ratownik medyczny, uchwyciła kamera monitoringu. Na nagraniu widać karetkę poruszającą się ze znaczną prędkością. Jak wynika z zapisu, sygnał świetlny w pojeździe został włączony krótko przed wjazdem na skrzyżowanie.

Dachowała karetka, zginął ratownik. Tak doszło do tragicznego zdarzenia

Dachowała karetka, zginął ratownik. Tak doszło do tragicznego zdarzenia

Źródło:
tvnwarszawa.pl

1,8 promila w organizmie miała policjantka z Jeleniej Góry, która w piątek rano spowodowała kolizję drogową. Wkrótce zostanie wyrzucona ze służby.

Pijana policjantka spowodowała kolizję. "Nie będzie pobłażania"

Pijana policjantka spowodowała kolizję. "Nie będzie pobłażania"

Źródło:
Kontakt 24, tvn24.pl

Gdyby nie szybka reakcja maszynisty, 11 listopada pod Gliwicami mogło dojść do katastrofy kolejowej. Pociąg pasażerski najechał na torach na metalowy przedmiot. Konieczne było hamowanie awaryjne. Mężczyzna podejrzany o próbę wykolejenia pociągu najbliższe trzy miesiące spędzi w areszcie.

Próbował wykoleić pociąg. Podejrzany mężczyzna już w rękach policji

Próbował wykoleić pociąg. Podejrzany mężczyzna już w rękach policji

Źródło:
TVN24/ PAP

Google testuje "wpływ" usuwania artykułów informacyjnych w krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, z wyników wyszukiwania. Test ma pokazać wydawcom, ile ruchu straciliby bez Google'a - podał portal theverge.com.

Google rozpoczyna test, również w Polsce. "Dość drastyczny"

Google rozpoczyna test, również w Polsce. "Dość drastyczny"

Źródło:
theverge.com, "Press"

- Szkolenie zaczyna przyspieszać, będzie go coraz więcej, coraz bardziej szczegółowe, aż do samej misji. Przez ostatnie trzy miesiące trenowaliśmy różne scenariusze awaryjne - mówił w rozmowie z TVN24 BiS Sławosz Uznański. Polak w przyszłym roku poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną.

Zbliża się lot Polaka w kosmos. "Trenowaliśmy, jak poradzić sobie z pożarem"

Zbliża się lot Polaka w kosmos. "Trenowaliśmy, jak poradzić sobie z pożarem"

Źródło:
TVN24 BiS, tvnmeteo.pl

Substancje chemiczne w wodzie powodują u dzieci homoseksualizm, fluor obniża inteligencję, wirus HIV nie jest przyczyną AIDS, a szczepionki powodują autyzm - z takich fałszywych tez słynie Robert F. Kennedy Jr. Ten wyznawca spiskowych teorii ma wkrótce zadbać o zdrowie Amerykanów. Moment ogłoszenia tej decyzji określono już "strasznym dniem dla zdrowia publicznego".

"Uczynić Amerykę znowu zdrową". Robert F. Kennedy Jr. i jego chore teorie

"Uczynić Amerykę znowu zdrową". Robert F. Kennedy Jr. i jego chore teorie

Źródło:
Konkret24
Oficerowie ABW i nielegalna inwigilacja za rządów PiS. Mamy kluczowe nagrania

Oficerowie ABW i nielegalna inwigilacja za rządów PiS. Mamy kluczowe nagrania

Źródło:
tvn24.pl, Onet
Premium
Dziewięć lat z piętnem zabójcy

Dziewięć lat z piętnem zabójcy

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Finałowy odcinek ostatniego sezonu "Szadzi" jest już dostępny na platformie Max. Czy Wolnickiemu uda się wyjść zwycięsko z ostatniej konfrontacji? Czego można spodziewać się po najnowszym epizodzie serialu?  

"Tajemnice w końcu wyjdą na jaw". Finałowy odcinek "Szadzi" już na Max

"Tajemnice w końcu wyjdą na jaw". Finałowy odcinek "Szadzi" już na Max

Źródło:
tvn24.pl