Uzbrojenie polskich formacji

Mundury II Brygady
Mundury II Brygady
Źródło: Mundury II Brygady (Muzeum Wojska Polskiego); Fragment filmu „Polonia Restituta”, autor nieznany (Narodowe Archiwum Cyfrowe)

Polskie oddziały wojskowe w okresie I wojny światowej były uzbrojone w broń strzelecką produkowaną przez państwa zaborcze. Dlatego w 1918 roku na stanie sił zbrojnych  znajdowało się wówczas ponad 20 typów różnych karabinów, odziedziczonych po zaborcach i przybyłych z armią gen. Józefa Hallera z Francji.

Karabin Maxim (Muzeum Wojska Polskiego)
Karabin Maxim (Muzeum Wojska Polskiego)
Źródło: Muzeum Wojska Polskiego
Armata Schneider (Muzeum Wojska Polskiego)
Armata Schneider (Muzeum Wojska Polskiego)
Źródło: Muzeum Wojska Polskiego

Na wyposażeniu ówczesnych oddziałów można było znaleźć zarówno karabiny austriackie Mannlicher wz.1895 i Werndl (wz 1867), niemieckie Mauser (wz.1898) i karabiny rosyjskie Mosina (wzór 1891).

W Legionach najpopularniejszą bronią był karabin Mannlicher, chociaż częściowo posługiwano się też zdobycznymi karabinami Mosina. Niemieckie Mausery były charakterystyczne dla Polskiej Siły Zbrojnej (1917-1918). Oprócz tego oddziały polskie walczące na froncie wschodnim posługiwały się karabinami rosyjskimi Mosina. Piechota korzystała również m.in. z ciężkiego karabinu maszynowego Maxim. (ZOBACZ ZDJĘCIE)

Ogromne wzmocnienie dla sił zbrojnych miała armata, która według anegdot wygrała pierwszą wojnę światową – Schneider 1897 75 mm. (ZOBACZ ZDJĘCIE)

Sytuacja zmieniła się wraz z odzyskaniem niepodległości. Wówczas ujednoliceniem broni Wojska Polskiego zajęto się dopiero w 1921 roku. Jednak oficjalnym karabinem stał się Mauser wz.1898, którego produkcję uruchomiono w 1922 roku.

Szara piechota

Czapka maciejówka, kurtka mundurowa, szabla oficerska używana przez brygadiera Józefa Piłsudskiego w latach 1914-16 (Muzeum Wojska Polskiego)
Czapka maciejówka, kurtka mundurowa, szabla oficerska używana przez brygadiera Józefa Piłsudskiego w latach 1914-16 (Muzeum Wojska Polskiego)
Źródło: Muzeum Wojska Polskiego

Według wytycznych austriackich, legioniści mieli nosić mundury strzeleckie koloru szarego. Nakrycie głowy to czapki maciejówki z orzełkiem, a w kawalerii rogatywki.

Ułani posiadali też szare kurtki z karmazynowymi patkami na kołnierzu. W praktyce umundurowanie nie było zbyt jednolite i zależało od stanu magazynowego armii austro-węgierskiej.

Żołnierze Armii Hallera umundurowani byli na wzór francuski, w charakterystyczne niebieskie mundury piechoty. Oprócz tego formacje polskie na wschodzie odziedziczyły umundurowanie po Rosjanach. Od 1918 roku w wojsku polskim różnorodność umundurowania związana była z „dziedzictwem” po armiach zaborczych albo miejscem powstania formacji (Hallerczycy).

Obok już wspomnianych, używano mundurów niemieckich i amerykańskich. Pojawiały się też pierwsze polskie mundury w kolorze zielonym.

Oprac. HKK/mlas

Źródło: tvn24.pl

Czytaj także: