Naczelna Rada Adwokacja apeluje w sprawie noweli o Sądzie Najwyższym. "Nie usuwa dotychczasowych uchybień"

Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej podjęło uchwałę, w której zaapelowało do Senatu o odrzucenie nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym i innych ustaw sądowych. Nowelą ma zająć się wyższa izba parlamentu, prawdopodobnie na posiedzeniu 31 stycznia.

NRA zaapelowała w uchwale do senatorów o odrzucenie tej ustawy. Według adwokatury uchwalona przez Sejm 13 stycznia nowela "nie usuwa dotychczasowych uchybień i obowiązujących wątpliwych konstytucyjnie rozwiązań legislacyjnych".

Jednocześnie, w przypadku braku odrzucenia noweli w całości, Rada postuluje wprowadzenie do dokumentu poprawek. Proponowane przez adwokaturę poprawki przewidują, że do Izby Karnej Sądu Najwyższego trafiać będą sprawy dyscyplinarne: sędziów SN, sędziów sądów wojskowych, sędziów sądów powszechnych i adwokatów. W nowelizacji przewidziano bowiem, że sprawami dyscyplinarnymi ma zajmować się Naczelny Sąd Administracyjny.

Cała uchwała prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej >>>

Postulowane poprawki przewidują też, że w sprawach tych orzekać mieliby sędziowie Izby Karnej SN powołani do tego sądu przed reformą wymiaru sprawiedliwości, zmieniającą sposób ukształtowania Krajowej Rady Sądownictwa. Nowa KRS jest zdaniem wielu ekspertów, prawników, konstytucjonalistów i sędziów upolityczniona przez sposób wyboru jej członków.

W uchwale NRA zaapelowało także do Senatu o podjęcie prac nad nowelizacją ustawy o KRS. Adwokatura postuluje wprowadzenie zmian, "aby 15 sędziów - członków tej Rady, było wybieranych bez udziału władzy ustawodawczej".

"Byłby to pierwszy realny krok uruchamiający naprawę polskiego wymiaru sprawiedliwości. Zmiana powinna polegać na rewizji obowiązującej procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych spośród sędziów. Wybór piętnastu sędziów - członków Krajowej Rady Sądownictwa obecnie odbywa się w oparciu o rozwiązania wprost zakwestionowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Sądu Najwyższego" - wskazano.

Według NRA "wspólnym mianownikiem tych judykatów jest bezwzględna konieczność wyeliminowania z procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych spośród sędziów czynnika politycznego, in concreto ukształtowanie procesu ich wyboru bez udziału Sejmu RP".

"Właściwszym rozwiązaniem byłoby umożliwienie wyboru tej części członków Krajowej Rady Sądownictwa przez przedstawicieli wszystkich środowisk prawniczych funkcjonujących w wymiarze sprawiedliwości, tj. przez Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Radę Radców Prawnych, Krajową Radę Komorniczą oraz przedstawicieli sędziów i prokuratorów, na zasadach określonych w ustawie" - czytamy dalej.

"Pozwoliłoby to na uformowanie tej części Krajowej Rady Sądownictwa bez udziału czynnika politycznego, na podstawie kryterium merytorycznego, a zarazem niezależnie od tego, jaka formacja czy siła polityczna będzie w danym momencie kształtowała i reprezentowała większość sejmową" - dodano.

Zgodnie z przepisami nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym i innych sądach sprawy dyscyplinarne i immunitetowe sędziów miałby rozstrzygać Naczelny Sąd Administracyjny, a nie, jak obecnie, Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. NSA ma przejąć także m.in. kompetencje do rozstrzygania tzw. spraw immunitetowych sędziów wszystkich sądów. Nowela przewiduje też zasadnicze zmiany dotyczące tzw. testu niezawisłości i bezstronności sędziego. Test ten będzie mogła zainicjować nie tylko strona postępowania, ale także z urzędu sam sąd. Nowela uzupełnia także możliwość badania podczas testu wymogów niezawisłości i bezstronności o przesłankę ustanowienia sądu na podstawie ustawy.

Jednak - jak mówiła we wtorek w TVN24 wicemarszałek Senatu Gabriela Morawska-Stanecka - "ustawa mówi o teście bezstronności sędziego, a z drugiej strony nie został skreślony artykuł 29 ustęp 3 ustawy o Sądzie Najwyższym, który zakazuje tego".

W głosowaniu nad ustawą w Sejmie żadna z 14 poprawek opozycji nie uzyskała poparcia. Mimo to zdecydowana większość opozycji wstrzymała się od głosu, umożliwiając przyjęcie ustawy. Poprawki, według zapowiedzi polityków opozycji, mogą być zgłoszone jeszcze w Senacie.