Wigilia to dzień poprzedzający Boże Narodzenie, który co roku następuje 24 grudnia. Słowo "wigilia" pochodzi z języka łacińskiego i oznacza "stróżowanie", "czuwanie nocne przed dniem świątecznym". W polskiej tradycji, gdy na niebie pojawi się "pierwsza gwiazdka", zasiada się do wieczerzy. Przez wiele lat w ten dzień katolików obwiązywała konieczność powstrzymania się od jedzenia mięsa, ale obowiązek ten został zniesiony w 2003 roku. Od tego czasu post w Wigilię jest jedynie zalecany.
ZOBACZ TEŻ: Wigilia - kiedy obchodzimy? Potrawy wigilijne, życzenia bożonarodzeniowe i pomysły na prezenty
Tradycyjne wigilijne potrawy
Zgodnie z tradycją na wigilijnym stole powinno znaleźć się 12 potraw, na pamiątkę dwunastu apostołów. Najpopularniejsze dania na Wigilię to:
- barszcz z uszkami - zupa grzybowa - smażony karp - kapusta z grochem lub grzybami - pierogi z kapustą i grzybami - śledź w oleju lub śmietanie - ryby przygotowane na różne sposoby (np. po grecku) - kompot z suszonych owoców - kutia - kluski z makiem - makowiec - piernik
Każda z wigilijnych potraw ma swoją symbolikę. Na przykład mak, który jest składnikiem m.in. kutii ma zapewniać dobry i głęboki sen oraz urodzaj. Pszenica to z kolei symbol życia i wzrostu, miód oznacza słodycz, czystość i zwycięstwo nad złem oraz ma dodawać sił, a orzechy potęgować mądrość. Kutia to też symbol jedności świata żywych ze zmarłymi.
Groch i kapusta to z kolei symbol siły i zdrowia, a grzyby mają zapewnić szczęście i dostatek. Ryby to owoc wód, symbol płodności i nowego życia, a także znak Jezusa Chrystusa. Mają zapewniać harmonię i spokój w kolejnym roku liturgicznym. Szczególnie popularny na polskich stołach karp symbolizuje długowieczność. Tradycja z nim związana jest jednak dość nowa i pochodzi dopiero od czasów PRL. Śledź to symbol postu i oczekiwania, a kompot z suszu oznacza pokój, miłość i zdrowie. Obecność barszczu z uszkami na wigilijnym stole ma natomiast zapewnić długowieczność i zdrowie.
ZOBACZ TEŻ: Pasterka - co to jest i ile trwa? Co symbolizuje pasterka?
Potrawy regionalne
Potrawy wigilijne różnią się w zależności od regionu. Na przykład na Śląsku tradycyjnym daniem wigilijnym jest siemieniatka, czyli zupa z nasion konopnych (choć dziś podawana coraz rzadziej), a także moczka (lub młocka), czyli gęsta zupa z piernika, bakalii, piwa i suszonych owoców. W niektórych regionach dodaje się do niej także warzywa, takie jak marchewka, pietruszka, seler, ziele angielskie i liść laurowy. Popularnym przysmakiem są tam też makówki (lub makiełki), podobnie jak na Opolszczyźnie czy w Wielkopolsce. To bułki pszenne namoczone w mleku z makiem, miodem i rodzynkami. Z kolei w kujawsko-pomorskiem można znaleźć grzybowniczki, czyli bułki z ciasta drożdżowego z farszem grzybowym.
Barszcz czerwony z uszkami popularny jest np. na Podkarpaciu czy na Pomorzu Zachodnim, a w innych regionach częściej podaje się zupę grzybową (np. na Mazowszu, Dolnym Śląsku czy w Małopolsce), zupę rybną (np. na Pomorzu) czy owocową (np. na Warmii i Mazurach). Z kolei pochodząca z kuchni wschodniej kutia to potrawa szczególnie popularna na Podlasiu. Na wigilijnych stołach można tam znaleźć też popularne w innych regionach Polski pierogi z kapustą i grzybami. Te dwa składniki pojawiają się w niemal wszystkich regionach pod różnymi postaciami - np. z chlebem czy grochem.
Autorka/Autor: pb
Źródło: tvn24.pl, gov.pl, niedziela.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock