Sejm uchwalił ustawy dotyczące rolnictwa

Za uchwaleniem nowelizacji ustawy dotyczącej pożyczek dla rolników i ułatwień w budowie budynków gospodarczych głosowało 429 posłów, dwóch było przeciw, a 14 wstrzymało się od głosu. Teraz ustawa trafi pod obrady Senatu.

Wcześniej większości nie zdobyły poprawki, jakie do noweli zgłosili posłowie opozycji. KO chciała uściślić przepisy ustawy, tak by można było je wykorzystać jedynie do budowy obiektów magazynowych. Koalicja Polska proponowała z kolei zachowanie pozwolenia na budowę, które jednak byłoby wydawane w ciągu 7 dni.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Robert Telus o sytuacji w polskim rolnictwie

Polska 2050 chciała z natomiast, by z ustawy wykreślić przepisy odnoszące się do transportu kolejowego i które nie są związane z rolnictwem - takie przepisy zostały zgłoszone przez rząd w ramach autopoprawki do projektu ustawy. Jak tłumaczono w trakcie prac nad ustawą, autopoprawka została przedstawiona w związku z koniecznością realizacji jednego z komponentów KPO, zakładającego zwiększenie dostępności transportowej, a także w związku z potrzebą dostosowania polskiego prawa do przepisów unijnych w kwestii praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. W uzasadnieniu autopoprawki wskazano, że unijne przepisy odnoszą się m.in. do rozwiązań związanych z kwestiami odszkodowań dla pasażerów za spóźnione pociągi, informacji pasażerskiej itp. Zwrócono jednak uwagę, że zgodnie z rozporządzeniem UE państwa członkowskie mogą zwolnić ze stosowania tego rozporządzenia niektóre kolejowe usługi pasażerskie. To też regulowała autopoprawka.

Uchwalona we wtorek nowela przewiduje zwolnienie z konieczności uzyskania pozwolenia na budowę naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 250 m sześc. i wysokości nie większej niż 15 m oraz jednokondygnacyjnych budynków gospodarczych i wiat o prostej konstrukcji, związanych z produkcją rolną, o powierzchni zabudowy do 300 m kw., przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 7 m i wysokości nie większej niż 7 m, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. Dotyczyć to będzie również obiektów budowlanych służących do przechowywaniu zboża o maksymalnej pojemności do 5 tys. ton usytuowanych w całości w granicach administracyjnych portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Inwestycje te zostaną objęte obowiązkiem zgłoszenia budowy.

Nowe przepisy przewidują ponadto, że kwota 445 mln zł nadwyżki środków finansowych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa nie zostanie wpłacona do budżetu państwa w 2023 r., a przeznaczona zostanie na realizację zadań dotyczących udzielenia pożyczek na zakup środków do produkcji rolnej, w tym nawozów i środków ochrony roślin lub na skup, przechowywanie lub przetwarzanie produktów rolnych.

Za przyjęciem nowelizacji ustawy o zwrocie akcyzy zawartej w cenie paliwa rolniczego bez poprawek głosowało 447 posłów, jeden był przeciw. Wcześniej we wtorek sejmowe komisje finansów publicznych oraz rolnictwa i rozwoju wsi wprowadziły poprawki o charakterze doprecyzowującym i usuwającym wątpliwości interpretacyjne. Ustawa wprowadza limit zużywanego oleju napędowego dla producentów świń, owiec, kóz i koni. Dotyczyć to będzie tych producentów, którym równocześnie przysługuje zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie paliwa zakupionego do tej produkcji na powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych. Zgodnie z ustawą dla producentów świń limit kwoty zwrotu podatku wylicza się jako czterokrotność stawki zwrotu podatku na litr oleju napędowego, wynoszącej w 2023 r. 1,20 zł oraz średniej rocznej liczby świń będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku. W przypadku producentów owiec, kóz i koni limit kwoty zwrotu to 40-krotność stawki zwrotu podatku na litr oleju napędowego w 2023 r. - 1,20 zł oraz średniej rocznej liczby tzw. dużych jednostek przeliczeniowych owiec, kóz lub koni będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku. Dodatkowo ustawa przewiduje, że dla wniosków o zwrot akcyzy, złożonych od 1 do 31 sierpnia, stawka zwrotu podatku wynosi 1,46 zł, natomiast producenci rolni mają otrzymać jeszcze dodatkową pomoc w wysokości 0,54 zł. Ta dodatkowa pomoc wymaga jeszcze zgody Komisji Europejskiej. Rozwiązania przewidziane przez ustawę mają w latach 2023-2032 kosztować budżet 1,11 mld zł, z tego w 2023 r. - 616 mln zł.

Sejm uchwalił także ustawę o Funduszu Ochrony Rolnictwa, która zakłada powołanie funduszu gwarancyjnego wypłacającego rekompensaty rolnikom, którzy nie dostali zapłaty od podmiotów, które skupują, przechowują czy przetwarzają produkty rolne. Ustawa zostanie skierowana do Senatu.

Za ustawą głosowało 236 posłów, przeciw było 4 posłów, od głosu wstrzymało się 207 posłów.

Odrzucono poprawki opozycji, w tym propozycje KO, by ze względów podatkowych ustawa weszła w życie 1 stycznia 2024 r. oraz poprawki Koalicji Polskiej, likwidujące składki na fundusz wpłacane przez podmioty skupujące produkty rolne. Zdaniem KP, te wpłaty byłyby w praktyce przerzucane na rolników. W zamian KP proponowała, by fundusz był zasilany, oprócz środków z budżetu państwa, dotacją z KOWR.

Rządowa ustawa o Funduszu Ochrony Rolnictwa zakłada, że ze środków funduszu będą wypłacane rekompensaty producentom rolnym w przypadku braku zapłaty za produkty rolne zbyte podmiotowi prowadzącemu działalność w zakresie skupu, przechowywania, obróbki lub przetwórstwa produktów rolnych, który stał się niewypłacalny.

Fundusz ma być wyodrębnionym rachunkiem bankowym administrowanym przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), który będzie upoważniony do dysponowania jego środkami. KOWR będzie również zapewniał obsługę prawną oraz techniczno-biurową Funduszu Ochrony Rolnictwa, ustalał plan finansowy oraz opracowywał sprawozdanie z jego realizacji.

Do wpłat na FOR w wysokości 0,125 proc. wartości nabywanych produktów rolnych bez podatku VAT mają być obowiązane podmioty skupujące produkty rolne w celu ich przechowywania, obróbki lub przetworzenia.

Ustawa zakłada dofinansowanie Funduszu ze środków budżetu państwa w pierwszych dwóch latach jego funkcjonowania, tj. w 2023 r. w kwocie nie wyższej niż 50 mln zł i w 2024 r. w kwocie nie wyższej niż 100 mln zł. Projekt został przedstawiony do notyfikacji Komisji Europejskiej jako program pomocy państwa.

Ustawa ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2023 r., ale wpłaty na Fundusz mają być zbierane od II kwartału 2024 r.