Reasumpcja głosowania. U jakich prawników marszałek Witek "zasięgała opinii"

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO

11 sierpnia, podczas posiedzenia Sejmu, na którym przyjęto między innymi ustawę anty-TVN, doszło do kontrowersyjnej reasumpcji jednego z głosowań. Dotyczyła ona wniosku o odroczenie obrad Sejmu. Najpierw został on przegłosowany przez izbę niższą parlamentu, jednak po przerwie marszałek Sejmu Elżbieta Witek zarządziła reasumpcję tego głosowania, którą poparło 229 posłów, przy jednym głosie przeciw i jednym wstrzymującym się. W ponownym głosowaniu Sejm odrzucił wniosek o odroczenie obrad. "Za" wnioskiem było 225 posłów, "przeciw" - 229. Jeden poseł wstrzymał się od głosu. Tym samym Sejm wznowił posiedzenie.

Reasumpcja głosowania. Jak powinna wyglądać?

Czytaj więcej na Konkret24: Konstytucjonaliści o opiniach z 2018 roku pokazanych przez Elżbietę Witek

Marszałek Witek, tłumacząc wówczas swoją decyzję w sprawie reasumpcji, mówiła, że zasięgnęła opinii prawników na ten temat.

- Zasięgnęłam opinii pięciu prawników, którzy potwierdzili, że ten wniosek może być głosowany na tym posiedzeniu, ponieważ ono trwa, nie było ogłoszenia (przerwy - red.) - mówiła wówczas.

- Poprosiłam również o wydruk stenogramu, żeby wiedzieć na pewno. Chciałam przygotować się do tego naprawdę odpowiedzialnie. Zasięgnęłam opinii pięciu prawników – dlatego była przerwa – i sięgnęłam po wydruk ze stenogramu. Proszę państwa, wina jest ewidentnie moja. To ja wprowadziłam w błąd posłów, mówiąc do pana Kosiniaka-Kamysza, że to ja zdecyduję, do kiedy odroczę posiedzenie. Powiedziałam, że będzie to 15 września. W związku z tym, że wniosek mówił o 2 września, a ja powiedziałam, że ja zdecyduję – to jest w stenogramie i państwo mogą to przeczytać – uznałam, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów… Zgodnie z regulaminem decyzja należy do marszałka Sejmu. Po przeanalizowaniu wszystkich przesłanek, po zasięgnięciu – do czego nie jestem zobligowana – opinii pięciu prawników… Oczywiście, że tak. W związku z tym odbędzie się reasumpcja - tłumaczyła wówczas marszałek Witek.

W poniedziałek Centrum Informacyjne Sejmu przekazało mailowo redakcji TVN24 listę opinii prawnych, z którymi marszałek Witek zapoznała się, rozpatrując wniosek posłów o reasumpcję.

Są to:

1. Opinia prof. Sławomira Patyry z 20 kwietnia 2018 r. na zlecenie Małgorzaty Kidawy-Błońskiej; 2. Opinia prof. Sabiny Grabowskiej z 23 kwietnia 2018 r. na zlecenie Małgorzaty Kidawy-Błońskiej; 3. Opinia prof. Ryszarda Piotrowskiego z 24 kwietnia 2018 r. na zlecenie Sławomira Neumanna; 4. Opinia dr hab. Jarosława Szymanka z 23 kwietnia 2018 r. na zlecenie szefowej Kancelarii Sejmu Agnieszki Kaczmarskiej; 5. Opinia dra Piotra Chybalskiego z 20 kwietnia 2018 r. na zlecenie szefowej Kancelarii Sejmu Agnieszki Kaczmarskiej

Trzy z tych opinii dotyczą odmówienia przez marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego poddania pod głosowanie wniosku o reasumpcję głosowania w sprawie uchylenia immunitetu posłowi KO Stanisławowi Gawłowskiemu. 12 kwietnia 2018 roku Sejm wyraził zgodę na uchylenie mu immunitetu i aresztowanie, bo miał postawione zarzuty w tzw. aferze melioracyjnej (chodziło o nieprawidłowości przy inwestycjach Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie). Po tym głosowaniu posłowie klubu PO złożyli do ówczesnego marszałka Marka Kuchcińskiego wniosek o reasumpcję, bo przed głosowaniem Gawłowski wystąpił do marszałka o możliwość zabrania głosu, a ten odmówił. Zdaniem PO to mogło mieć wpływ na wynik głosowania. Kuchciński nie uwzględnił wniosku o reasumpcję.

Opisując to w październiku 2020 roku, "Rzeczpospolita" przytoczyła właśnie trzy opinie wymienione teraz przez marszałek Elżbietę Witek. Sporządzili je: dr hab. Sabina Grabowska, dr hab. Sławomir Patyra i dr hab. Ryszard Piotrowski. Stwierdzały one, że marszałek Kuchciński nie miał prawa odmówić wniosku posłów opozycji o reasumpcję głosowania, "ponieważ podjęcie decyzji w tej sprawie należy wyłącznie do kompetencji Sejmu" – czyli że posłowi Gawłowskiemu nie powinien był zostać wtedy uchylony immunitet. 

Tak więc te trzy opinie dotyczą zupełnie innego przypadku związanego z reasumpcją głosowania. Treści dwóch kolejnych w publicznie dostępnych dokumentach nie znaleźliśmy. 

Dodatkowo Centrum Informacyjne Sejmu napisało, że marszałek Witek zapoznała się "z uchwałą nr 42 Prezydium Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 listopada 2003 roku w sprawie wykładni art. 189 ust. 1 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej podpisanej przez ówczesne prezydium Sejmu w osobach: Marszałek Marek Borowski, wicemarszałkowie Donald Tusk, Tomasz Nałęcz oraz Janusz Wojciechowski".

Artykuł 189 ust. 1 regulaminu Sejmu stwierdza: "W razie gdy wynik głosowania budzi uzasadnione wątpliwości, Sejm może dokonać reasumpcji głosowania". Na podstawie uchwały Prezydium Sejmu z 14 listopada 2003 roku w sprawie wykładni tego artykułu "organem uprawnionym do oceny przesłanki, czy wynik głosowania na posiedzeniu plenarnym Sejmu budzi uzasadnione wątpliwości, co skutkować może reasumpcją głosowania, jest Marszałek Sejmu. Oceny powyższej Marszałek Sejmu dokonuje po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów".

Konkret24, analizując odpowiedź CIS, przypomina, że tak było już 17 grudnia 2020, kiedy marszałek Witek ogłosiła: "Stwierdzam, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, że zachodzi przesłanka do reasumpcji głosowania" – i powtórzyła głosowanie w sprawie odrzucenia sprzeciwu Senatu wobec nowelizacji niektórych ustaw dotyczących zapewnienia w okresie epidemii wystarczającej liczby kadr medycznych. Pierwsze głosowanie partia rządząca przegrała, drugie - wygrała.

CIS przekazało też, że marszałek Witek podjęła decyzję sprawie reasumpcji także "po konsultacji z prawnikami zatrudnionymi w Kancelarii Sejmu".

O okolicznościach reasumpcji głosowania z 11 sierpnia marszałek Witek mówiła w poniedziałek w "Gościu Wiadomości" w TVP1.

- Wyraźnie powiedziałam, że chcę ogłosić jeszcze kolejne pół godziny przerwy po to, żeby móc pójść do swojego gabinetu spotkać się z prawnikami sejmowymi, zasięgnąć ich opinii. I miałam również okazję zapoznać się z pisemnymi pięcioma opiniami, wprawdzie sporządzonymi w roku 2018 przy podobnej okoliczności czyli reasumpcji głosowania, w sprawie zdecydowanie poważniejszej, ponieważ chodziło o uchylenie immunitetu posłowi (Stanisławowi - red.) Gawłowskiemu, a nie w sprawie przerwy, której dotyczył wniosek o reasumpcję na poprzednim posiedzeniu Sejmu - mówiła.