Cenne inkunabuły i starodruki po zakończeniu konserwacji zaprezentowano w sobotę w czytelni biblioteki i archiwum Prowincji OO. Bernardynów w Krakowie.
Projekt "Konserwacja starych druków z biblioteki Prowincji OO. Bernardynów" obejmował unikatowe, najbardziej reprezentatywne inkunabuły i starodruk z zakonnej biblioteki, powstałe w latach 1480-1613. Ich konserwacja trwała 10 miesięcy.
Księgi, będące świadectwem aktywności kaznodziejskiej, duszpasterskiej, naukowej i edukacyjnej oo. Bernardynów, od 1454 r. nieprzerwanie związanych z krakowskim Stradomiem, były w przeszłości intensywnie użytkowane i wymagały zabiegów konserwatorskich.
Jak podkreślił dyrektor Biblioteki Prowincji OO. Bernardynów o. Andrzej Pabin, "wielkim znakiem świadomości swojej tożsamości bernardynów jest troska o własne dziedzictwo, zarówno duchowe, jak i materialne". Według niego podobnej konserwacji wymaga wiele innych ksiąg.
Ze względu na stan i zniszczenia mikrobiologiczne, wszystkie księgi zostały poddane dezynfekcji, a następnie pełnej konserwacji.
Księgi zostały wzmocnione i zakonserwowane
Jak powiedziała Ewa Pietrzak, która kierowała zespołem konserwatorów, wszystkie księgi kwalifikowały się do pełnej konserwacji – najczęściej były rozbierane na czynniki pierwsze, każda część była oddzielnie konserwowana, później montowane na powrót według dokumentacji wcześniej sporządzonej. - Są wzmocnione, zakonserwowane, mają pouzupełniane ubytki, w niektórych miejscach wzmocniony atrament lub wzmocnione fragmenty papieru. Z takiego egzemplarza można już korzystać, to jest bardzo ważne dla badaczy – powiedziała Ewa Pietrzak. Jak podkreśliła, każda księga stanowiła indywidualne, różne od innych zadanie konserwatorskie.
Wśród zakonserwowanych dzieł znalazł się m.in. inkunabuł "Missale Cracoviense" (Mszał Krakowski), wydany w Norymberdze w 1500 r., wydrukowany na papierze ręcznie czerpanym, z ręcznie kolorowanymi inicjałami.
Kolejne zakonserwowane dzieła to inkunabuł "Biblia pauperum" Nicolausa de Hanapisa, wydany w Strasburgu w 1490 r., w miękkiej pergaminowej oprawie; starodruk Marco da Lisboa "Kroniki Trzech Zakonów postanowionych od Ojca św. Franciszka. Pierwsza i wtóra część" (Kraków 1610) w przekładzie bernardyńskiego zakonnika dokonanym w moskiewskim więzieniu w latach 1606-1608; i inkunabuł Thomasa de Aquino "Quaestiones de duodecym quodlibet", wyd. w Wenecji w 1495 r.
Wśród kolejnych zakonserwowanych dzieł znajduje się starodruk mszału wydanego w 1532 r. w Wenecji; inkunabuł Biblii z 1480 r., pochodzącej z pierwotnego, nieistniejącego już klasztoru bernardynów w Tarnowie; i bardzo zużyty starodruk "Zielnik herbarzem z łacińskiego zowią…" Szymona Syreniusa (Kraków 1613).
Od XV w. u stóp Wawelu
Początki bernardynów w Polsce wiążą się z postacią św. Jana Kapistrana, który przybył do Krakowa w 1453 r. Kilkumiesięczna działalność kaznodziejska Kapistrana wywarła wielki wpływ na życie religijne miasta i zaowocowała założeniem klasztoru pw. św. Bernardyna ze Sieny. W 1454 r. kard. Zbigniew Oleśnicki wyznaczył grunt na locum nowej wspólnoty na Stradomiu, u stóp Wzgórza Wawelskiego, gdzie oo. Bernardyni są obecni do dnia dzisiejszego. Od roku 1959 mieści się tutaj Archiwum Prowincji oraz Centralna Biblioteka Starodruków Prowincji.
Projekt dofinansowany był ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Dziedzictwo kulturowe". Koszty wyniosły 80 tys. zł, z czego ministerstwo przekazało 60 tys. zł.
Autor: kło/tr / Źródło: PAP