Carter i Albright pożegnali Zbigniewa Brzezińskiego. "Najlepszy towarzysz podróży"

Na uroczystościach żałobnych w katedrze św. Mateusza Apostoła w Waszyngtonie pojawili się m.in. były prezydent USA Jimmy Carter, doradca ds. bezpieczeństwa narodowego w administracji Donalda Trumpa H. R. McMaster, doradczyni ds. bezpieczeństwa narodowego w administracji Baraka Obamy Susan Rice oraz Madeleine Albright, sekretarz stanu w administracji Billa Clintona.

92-letni obecnie Carter był głównym mówcą podczas uroczystości żałobnych obok Madeleine Albright i dzieci Brzezińskiego: Iana, Marka i Miki, znanej dziennikarki telewizji MSNBC.

Były prezydent, który nadal prowadzi aktywną działalność humanitarną, podkreślił zasługi swojego, jak mówił, "polskiego doradcy" w dziedzinie praw człowieka, normalizacji stosunków USA z Chinami i walce z radziecką inwazją na Afganistanu. Występując w waszyngtońskiej katolickiej katedrze św. Mateusza Apostoła, Carter wspominał ze wzruszeniem, że Brzeziński był "jego najlepszym - oczywiście z wyjątkiem jego żony Rosalynn - towarzyszem podróży". - Podczas jednej z podróży - wspominał były prezydent - Zbig przedstawił krótką historię ZSRR: za Stalina to było jak w więzieniu, za Chruszczowa jak w cyrku, a za Breżniewa jak w [znanym z kolejek - red.] amerykańskim urzędzie pocztowym.

Podczas mszy żałobnej w katedrze został odczytany list z kondolencjami od byłego sekretarza stanu Johna Kerry’ego i fragmenty osobistego listu od Henry'ego Kissingera, sekretarza stanu w republikańskiej ekipie prezydenta Richarda Nixona, z którym mimo wieloletniej rywalizacji Zbigniewa Brzezińskiego łączyły więzy przyjaźni. Oprócz najbliższej rodziny i przyjaciół Brzezińskiego uroczystość w katedrze zgromadziła byłych i obecnych przedstawicieli rządów USA i Polski, kongresmanów, senatorów, dyplomatów i przedstawicieli mediów.

Z Polski uczestniczyli w uroczystościach żałobnych minister spraw zagranicznych Witold Waszczykowski i szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski. Minister Szczerski podczas rozmowy z grupą polskich korespondentów poinformował, że przywiózł na uroczystości list prezydenta Andrzeja Dudy z kondolencjami dla rodziny zmarłego i uczestników ceremonii.

- Jeszcze w tym roku miałem okazję spotkać Henry'ego Kissingera, myślałem że obaj panowie jeszcze wrócą to tej rywalizacji intelektualnej, którą prowadzili przez kilkadziesiąt lat - mówił z kolei Witold Waszczykowski.

Po nabożeństwie najbliższa rodzina i przyjaciele udali się do siedziby Ośrodka Studiów Strategicznych i Międzynarodowych (CSIS) na spotkanie upamiętniające życie i dokonania Zbigniewa Brzezińskiego. Po rezygnacji z pracy rządowej był on związany z tym prestiżowym think tankiem przez 36 lat. Od roku 2014 w ramach CSIS działa ufundowany przez jednego z byłych studentów Instytut Geostrategiczny im. Brzezińskiego (The Brzezinski Institute on Geostrategy), który zajmuje się analizą problemów międzynarodowych z punktu widzenia historii i geografii.

Wcześniej w piątek prezydent Andrzej Duda wygłosił przemówienie w warszawskim Belwederze, gdzie została wyłożona księga kondolencyjna poświęcona politologowi i jednemu z najwybitniejszych intelektualistów polskich w Stanach Zjednoczonych.

- Polska i Polacy, nasza historia, nigdy nie zapomną wkładu profesora (Brzezińskiego) w dzieło naszej wolności i bezpieczeństwa Rzeczpospolitej, wkładu w ideę naszego wejścia jako narodu i jako państwa do wspólnoty euroatlantyckiej, przede wszystkim do wspólnoty bezpieczeństwa, jaką stanowią kraje należące do NATO – mówił prezydent Andrzej Duda.

Prezydent podkreślił, że wkład profesora Brzezińskiego w "wielkie dzieło wejścia Polski do NATO, wspólnoty Zachodu, jest nieoceniony".

Zdaniem prezydenta, praca Zbigniewa Brzezińskiego dla Polski "w czarnych czasach, kiedy byliśmy za Żelazną Kurtyną", to "wielkie działo walki o wolną i suwerenną Polskę".

- Zawsze będziemy panu profesorowi za tę pamięć o ojczyźnie, kraju przodków, Polsce, ogromnie wdzięczni - podkreślił Andrzej Duda.

Andrzej Duda napisał w księdze kondolencyjnej, że Brzeziński był "zasłużonym budowniczym więzi transatlantyckich, znawcą i bezkompromisowym przeciwnikiem systemu sowieckiego, orędownikiem bezpieczeństwa międzynarodowego, opartego na prymacie zasad prawa, wolności i solidarności".

"Zapamiętamy go, jako skutecznego polityka, dyplomatę i doradcę, błyskotliwego intelektualistę i wspaniałego, mądrego i prawego człowieka" - napisał prezydent Duda.

Ambasador USA w Polsce Paul W. Jones, który towarzyszył prezydentowi podczas uroczystości, powiedział dziennikarzom, że profesor Brzeziński był wielkim i dobrym człowiekiem. - Na zawsze pozostanie w naszej wdzięcznej pamięci - dodał dyplomata.

Do księgi kondolencyjnej wpisał się też marszałek Senatu Stanisław Karczewski. Jak mówił dziennikarzom, prof. Brzeziński był wielkim Polakiem i Amerykaninem, który zapisał się w historii, jako "zdecydowany, szczery i skuteczny antykomunista".

Zdaniem marszałka Senatu, dzięki profesorowi, Polska uzyskała bardzo wiele w okresie walki o niepodległość. "To był nasz człowiek w Stanach Zjednoczonych, w Ameryce, który bardzo dbał o interesy Polski i Polaków" - podkreślił.

Zbigniew Brzeziński zmarł w 26 maja w wieku 89 lat w szpitalu Inova Fairfax w należącym do aglomeracji waszyngtońskiej mieście Falls Church w stanie Wirginia.

Autor: tas,bpm\mtom,tr / Źródło: PAP, tvn24.pl