Po koszmarze w Łęczycy. Wyższa poprzeczka dla rodziców zastępczych?

59-letni mężczyzna, jego o pięć lat młodsza żona, którzy byli rodzicami zastępczymi w Łęczycy oraz ich 20-letnia córka są podejrzani o znęcanie się nad pięciorgiem podopiecznych w wieku 8-13 lat.

Mężczyźnie i jego córce zarzucono także wykorzystywanie seksualne dzieci. Wszyscy zostali aresztowani.

Skandal w Łęczycy dał przyczynek do dyskusji na temat jakości opieki zastępczej w Polsce.

Zdaniem RPD, zasady kwalifikowania kandydatów na rodziny zastępcze i nadzoru nad nimi wymagają zmian. W procedurze kwalifikacji - uważa Michalak - niezbędne są pogłębione wywiady środowiskowych, zasięgania opinii z różnych środowisk, które mogą dostarczyć wiedzy na temat kandydatów. Rzecznik ma również wątpliwości dotyczące szkoleń, którym poddawani są kandydaci na rodziców zastępczych. Uznaje je za zbyt krótkie, brakuje też jednolitych standardów, jakim powinny one podlegać. Zdaniem Marka Michalaka, diagnoza psychologiczna i pedagogiczna kandydatów powinna odbywać się przy zastosowaniu "zalecanych, a nawet ściśle określonych metod badawczych".

Rzecznik sugeruje, że warto wprowadzić obowiązkowe badanie psychiatryczne kandydatów na rodziców zastępczych. Jednocześnie zwraca uwagę na brak jasnych kryteriów określających przeciwwskazania do pełnienia tej funkcji, jakimi miałby kierować się lekarz podstawowej opieki zdrowotnej wydający stosowne zaświadczenie.

- W tym zakresie można również rozważyć odpowiadającą postulatowi profesjonalizacji rodzin zastępczych propozycję, aby zaświadczenie lekarza POZ zastąpić orzeczeniem lekarza medycyny pracy - sugeruje RPD. Michalak podkreśla, że równie ważne, jak prawidłowy dobór rodzin zastępczych, jest weryfikowanie ich kwalifikacji w toku pełnienia funkcji. W jego opinii taka weryfikacja powinna odbywać się przynajmniej co dwa lata. Zdaniem RPD, warto również wyposażyć koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej w uprawnienia do wglądu w sytuację rodziny. Michalak postuluje także zmniejszenie o połowę maksymalnej liczby rodzin będących pod opieką koordynatora (obecnie jest to 30 rodzin - red.).

W sprawie proponowanych zmian rzecznik zwrócił się do ministra pracy i polityki społecznej Władysława Kosiniaka-Kamysza przypominając, że ich potrzebę sygnalizował już w swoich wcześniejszych wystąpieniach, m.in. w 2012 r. i 2013 r.

Przygotowywana jest nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Autorką projektu jest wiceprzewodnicząca Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Magdalena Kochan (PO), powstał on we współpracy m.in. z MPiPS. Część propozycji Michalaka została w projekcie uwzględniona. Minister Władysław Kosiniak-Kamysz mówił, że konieczne są: wzmocnienie nadzoru, usprawnienie procedur oraz weryfikacja na etapie przystąpienia do rodzicielstwa zastępczego. Kochan powiedziała, że rozważane jest wprowadzenie wymogu posiadania zaświadczenia od psychologa klinicznego dla kandydatów na rodziców zastępczych. - Zastanowię się nad tym. Trzeba przeanalizować ten przypadek, mówię o sprawie z Łęczycy, zastanowić się, co w ustawie nie zadziałało, zanim zaczniemy zmieniać przepisy - uznała. Obecnie ustawa stanowi, że pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone osobom, które "dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej", nie była im w żaden sposób ograniczana władza rodzicielska, wypełniają obowiązek alimentacyjny, nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych, nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami wystawionymi przez lekarza, zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb. Kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej muszą ukończyć specjalne szkolenie. Jego program musi być zatwierdzony przez MPiPS.

Autor: MAC//rzw / Źródło: PAP