"Gdybym mogła, tobym uciekła przez bramę". Co się dzieje w ośrodku w Czernichowie?

Pan Marian przyjechał własnym samochodem do prywatnego ośrodka opiekuńczo-leczniczego w Czernichowie na trzy tygodnie. W środku jest już dwa miesiące. – Nie mamy kontaktu z nikim poza obsługą, która tu chodzi - mówi. Pensjonariusze Śląskiego Centrum Opieki Długoterminowej w Czernichowie boją się o swoje zdrowie i życie, a pracownicy alarmują, że w ośrodku umierają ludzie. Placówka jest objęta kwarantanną w związku z epidemią COVID-19. Przebywa w niej około 170 pensjonariuszy oraz pracownicy – 12 opiekunek i trzy pielęgniarki.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO >>>

Personel zarejestrował, co dzieje się w zamkniętym ośrodku. Pracownicy Centrum zgodzili się opowiedzieć o panującej tam sytuacji pod warunkiem zachowania anonimowości. Boją się konsekwencji ze strony właścicieli. Mówią, że są przemęczeni fizycznie i psychicznie. – Nam jest ciężko na to patrzeć, bo czasem wybieramy między nakarmieniem ich a przebraniem – mówi jedna z pracownic. – My już opadamy z sił, po prostu opadamy z sił – dodaje inna. Jedna z pielęgniarek informuje, że załoga "z wielką łaską dostała maseczki, które po dwóch godzinach i tak zostały zabrane".

Śląskie Centrum Opieki Długoterminowej w Czernichowie to prywatny ośrodek oferujący szeroki zakres usług – są tu osoby starsze, a także pacjenci chorzy psychicznie. Oferowana jest też opieka paliatywna, ale też rehabilitacja. Za część usług płaci państwo. – To jest zakład, który ma podpisaną umowę z NFZ. Jest też część komercyjna. To właściciele powinni zapewnić całodobową ochronę medyczną, a tak naprawdę tam od dwóch tygodni nie ma lekarza – wyjaśnia starosta żywiecki Andrzej Kalata.

Żywiecka Powiatowa Inspekcja Sanitarna zarządziła w ośrodku kwarantannę po tym, gdy jeden z pracowników dowiedział się, że jest zakażony koronawirusem. – Nasze pogotowie było tam wezwane 7 kwietnia, jeszcze nie było potwierdzonego żadnego przypadku, ale stwierdzili, że muszą zawiadomić sanepid, ponieważ personel nie miał żadnych zabezpieczeń – mówi Andrzej Kalata. – To ich tak zszokowało, że personel przemieszcza się między pacjentami, nie mając podstawowych maseczek – dodaje.

Zarządzający centrum nie wypowiadają się przed kamerami, a prezes spółki Aleksandra Jeziorny wystąpiła tylko raz – 21 kwietnia informacje o tym, iż ośrodek nie był wcześniej wyposażony w środki ochrony osobistej nazwała "rażącą nieprawdą". – Wszystkie dokumenty i wszystkie dowody w tej sprawie zostaną przekazane do prokuratury. Ja już więcej nie będę wypowiadała się przed kamerami i nie będę udzielała żadnych informacji – zapowiedziała.

KORONAWIRUS – NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE. RAPORT TVN24.PL >>>

Fakty są takie, że tydzień od pierwszego zakażenia chorych było już 22 pensjonariuszy i czterech pracowników – potwierdziły to testy. Zamknięci w ośrodku twierdzą, że zawiodły procedury. – Sytuacja jest o tyle ciężka, że na odcinku zakażonym pracują również dziewczyny, które pracują na odcinku czystym i niestety z tym zakażeniem mają do czynienia – mówi jedna z pracownic.

Z jednej strony dopływają alarmujące sygnały, z drugiej zapewnienia kierujących ośrodkiem, że wszystko jest zgodne z procedurami. Pełniąca obowiązki państwowego powiatowego inspektora sanitarnego Marta Micor mówi, że sanepid dysponuje pisemnymi informacjami, w których dyrektor ośrodka zapewnia, że personel posiada odpowiednie zabezpieczenia ochronne.

Starosta twierdzi, że to samorząd i bliscy pracowników dostarczali do ośrodka brakujący sprzęt. – To jest karygodne, że nie zabezpieczono ich w ten sprzęt – podkreśla. Powiadomił o sprawie prokuraturę. Nie rozumie, dlaczego pracownicy sanepidu osobiście nie sprawdzają ośrodka i przebiegu kwarantanny. – Sanepid nie jest od tego, żeby tylko w czasach pokojowych iść, by wodę zbadać. Powinni tam wejść i zobaczyć, jakie są warunki – uważa Andrzej Kalata. Marta Micor twierdzi jednak, że "w sytuacji, jaka ma tam miejsce, nie ma możliwości przeprowadzenia kontroli", czyli sanepid nie sprawdzi, bo zarządził kwarantannę.

Tymczasem, według relacji pracowników, w ośrodku umierają ludzie. Mówią o co najmniej dziesięciu zgonach w ciągu niecałych dwóch tygodni. Ale nie wiadomo na pewno, czy zgony mają związek z epidemią. Sprawą na zlecenie prokuratury zajmuje się policja.

- Nie dysponujemy na razie materiałem w postaci jakichś nagrań pochodzących z tego ośrodka – mówi Piotr Sowa, zastępca prokuratora rejonowego w Żywcu. Prokuratorzy prowadzą postępowanie, ale wejdą do ośrodka dopiero po zakończonej kwarantannie. – Jesteśmy na bieżąco informowani o ewentualnych zgonach pensjonariuszy, ewentualnie osób przewiezionych do innych szpitali. W najbliższych dniach będzie podejmowania decyzja, czy będą wykonywane sekcje – dodaje prokurator.

Kluczowe jest to, czy zmarli byli zakażeni i czy ośrodek to ognisko COVID-19. – Chcemy stąd uciekać – mówi jeden z pensjonariuszy. – Psychicznie tu już niektórzy wysiadają – dodaje. Przed Centrum stoi policja, ale nie po to, by sprawdzić zabezpieczenie personelu ośrodka, ale by nie wpuszczać do środka, ani nie wypuszczać z ośrodka żadnych osób. – Do chwili obecnej nie mieliśmy żadnej informacji ani zawiadomienia zgłaszającego interwencję policji wewnątrz tego budynku – mówi Mirosława Piątek rzeczniczka Komendy Powiatowej Policji w Żywcu.

Pensjonariusze i personel ośrodka dzwonią przede wszystkim do dziennikarzy. O sytuacji poinformowali też lokalny samorząd. Zdaniem starosty, wojewoda ma odpowiednie uprawnienia do tego, żeby skontrolować sytuację w Śląskim Centrum Opieki Długoterminowej w Czernichowie. – Może będę prosił pana wojewodę o pomoc wojska – mówi Andrzej Kalata.

Do ośrodka weszła tylko niezależna grupa ratowników, a wkrótce dołączyło sześć sióstr zakonnych. – Po wejściu na obiekt wprowadziliśmy zmiany w sposobie zabezpieczenia tych osób z wykorzystaniem naszych środków ochrony indywidualnej – mówi Dawid Burzacki ze Zintegrowanej Służby Ratowniczej. Napisali raport, ale nie zdradzają jego treści. Ratownicy trzy dni czekali na zgodę kierownictwa ośrodka, by zacząć działać i próbować opanować sytuację.

W poniedziałek przeprowadzono testy ponad 170 osób z ośrodka. Kilka najciężej chorych przewieziono do szpitali. Pensjonariusze, którzy mogliby o własnych siłach opuścić ośrodek, wciąż nie wiedzą, kiedy będą mogli to zrobić. – Jakbym mogła, tobym uciekła przez bramę – mówi jedna z pensjonariuszek.

Starosta żywiecki Andrzej Kalata tłumaczy, że informacje, jakimi dysponował, nie pozostawiały mu nic innego, jak podpisać się pod złożonym doniesieniem do prokuratury.

 – Nieprzygotowany ośrodek, niezabezpieczony personel. Prosty przykład: w nocy z 12 na 13 (kwietnia), jak sanepid zamykał ten ośrodek, to my ze swojego wydziału zarządzania kryzysowego przekazywaliśmy im stroje zabezpieczające – mówi.

– Pierwszy raport zespołu pogotowia był z dnia 7 kwietnia. Wtedy nie było jeszcze potwierdzonego żadnego przypadku. Natomiast dolegliwości pacjentów wskazywały, że może już coś być. Raport naszego pogotowia był jednoznaczny: personel przemieszczający się po całym ośrodku praktycznie nie miał żadnych zabezpieczeń – dodaje starosta.

Były Główny Inspektor Sanitarny Marek Posobkiewicz podkreśla, że "nie możemy patrzeć tylko na to, czy to jest podmiot publiczny czy prywatny". – Musimy pamiętać o tym, że tam w środku są ludzie, którzy wymagają opieki – zwraca uwagę.

Podkreśla, że każdy dom pomocy społecznej, każde miejsce, w którym jest dużo osób, jeśli dotrze do niego koronawirus, "to możemy powiedzieć, że od tego wirusa szybko się nie uwolni". – Niestety, jak pokazuje historia nie tylko naszego kraju, tam, gdzie jest społeczność zamknięta, ze wspólnymi miejscami posiłków i częstą komunikacją międzyludzką, powstrzymanie wirusa jest niemożliwe – dodaje.

- Apeluję do wszystkich zarządzających podobnymi ośrodkami, którzy jeszcze tego wirusa nie mają, żeby się gruntownie do tego przygotowali – mówi Marek Posobkiewicz.