"Trudno to w ogóle nazwać badaniami". Naukowcy o komisji Macierewicza wolą milczeć

Do naukowców z różnych polskich politechnik zaczęliśmy dzwonić po poniedziałkowej konferencji, na której podkomisja Antoniego Macierewicza zajmująca się ponownym badaniem przyczyn katastrofy w Smoleńsku, zaprezentowała wyniki swoich dotychczasowych prac.

Chcieliśmy zapytać o ocenę przeprowadzonych przez nową podkomisję badającą katastrofę w Smoleńsku eksperymentów. Zwłaszcza tego, który polegał na wysadzeniu makiety fragmentu kadłuba Tu-154M. Jego wyniki miały pozwolić postawić hipotezę, że możliwy był wybuch bomby termobarycznej na pokładzie prezydenckiego samolotu. Dzwoniliśmy do różnych naukowców, między innymi tych, którzy zajmują się badaniami materiałowymi - szeroką dyscypliną naukową opisującą, jak zachowują się różne materiały w określonych warunkach (np. metal podczas eksplozji czy poddawany silnym obciążeniom). Jej ważną częścią jest prowadzenie różnego rodzaju eksperymentów i badań. Prosiliśmy też o rozmowę naukowców zajmujących się ogólnie konstrukcją pojazdów, konkretnie lotnictwem lub materiałami wybuchowymi.

W ciągu dwóch dni próbowaliśmy się skontaktować z ponad 20 naukowcami z różnych polskich politechnik. Porozmawiało z nami 13, pozostali byli niedostępni. Tylko jeden z nich podjął się próby merytorycznej oceny tego, co zaprezentowała podkomisja. Kolejny też wyraził swoją opinię, ale nie chciał ujawniać swojego nazwiska. - Trudno to w ogóle nazwać badaniami. To wyrwane z kontekstu eksperymenty - stwierdził dr inż. Robert Konieczka, ekspert Politechniki Śląskiej zajmujący się między innymi badaniami wypadków lotniczych, diagnostyką i analizą przyczyn niesprawności samolotów, ekspert Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych. Jego zdaniem wysadzona w powietrze makieta w ogóle nie przypominała fragmentu kadłuba Tu-154M i była "pseudomodelem". - Najpierw stawiane są wnioski, a potem przeprowadzane niewiarygodne eksperymenty – stwierdził krótko naukowiec. Jego zdaniem komisja popełnia zasadniczy błąd badawczy, zakładając, że skoro wyniki ich prób są podobne do tego, co stało się w Smoleńsku, to oznacza, iż wiernie odtwarzają przebieg zdarzeń. Tymczasem jego zdaniem, tak nie musi być. - To, że coś jest podobne, to nie znaczy, że taki był przebieg wypadku - stwierdza. Podobne zdanie miał inny specjalista z Politechniki Śląskiej, zajmujący się ekspertyzami materiałowymi i badaniami procesów niszczenia oraz degradacji. - Te badania są śmiechu warte. Dla mnie bezwartościowe. W ten sposób można liczyć wszystko - stwierdził, choć zastrzegł, że nie chce ujawnienia swojego nazwiska. Oficjalnie sprawy nie komentuje.

Większość naukowców nie chciała się jednak odnosić do wiarygodności badań prezentowanych przez podkomisję. Część stwierdzała, że nie może nic powiedzieć, ponieważ nie ma dość informacji na temat tego, jak eksperymenty przeprowadzano. - Żaden szanujący się naukowiec tego nie skomentuje, nie znając szczegółów - stwierdził profesor Zbigniew Pater, dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Lubelskiej. Zwrócił uwagę, że skrótowe informacje przedstawione w prezentacji podkomisji uniemożliwiają mówienie czegokolwiek o metodologii przeprowadzonych prób. - Porządny eksperyment musi być tak opisany, żeby w każdym innym ośrodku naukowym można było go odtworzyć - dodał. Z tego samego powodu komentarza odmówił profesor Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej Piotr Czarnocki: - Nie ma nic do powiedzenia, ponieważ nie wiem, jak były prowadzone badania. - Nie potrafiłbym się do tego odnieść, bo widziałem tylko fragment tej prezentacji w internecie - stwierdził natomiast profesor Jerzy Kaleta, kierownik Katedry Mechaniki i Inżynierii Materiałowej Politechniki Wrocławskiej. - Wydaje mi się, że od pewnego momentu w takich sytuacjach trzeba ufać ekspertom - dodał.

Wielu naszych rozmówców nie chciało komentować sprawy, ponieważ po prostu nie oglądało konferencji, a sprawa nie wzbudziła ich zainteresowania. - Nie interesowałem się tym, więc nie skomentuję. Mam na ten temat już wyrobione zdanie, że była to katastrofa lotnicza, której przyczyny zostały wyjaśnione - stwierdził profesor Michał Wasilczuk, kierownik Katedry Konstrukcji Maszyn i Pojazdów Politechniki Gdańskiej. Profesor Andrzej Wojewódka z Politechniki Śląskiej, który od kilku dekad zajmuje się badaniami materiałów wybuchowych, nie oglądał konferencji. Nie był nią zainteresowany. Podobnie stwierdził profesor Franciszek Tomaszewski, dziekan Wydziału Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej. - Nie widziałem tej prezentacji - powiedział i odmówił komentowania sprawy. Analogicznie do poniedziałkowej konferencji odniósł się profesor Tomasz Goetzendorf-Grabowski z Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. - Nie oglądałem i nie słuchałem - stwierdził, odmawiając komentarza.

Niektórzy z naszych rozmówców po prostu odmawiali jakiegokolwiek komentarza. Jeden stwierdził, że to "sprawa polityczna". - Na tematy polityczne wolę się nie wypowiadać - stwierdził krótko profesor Tomasz Kubiak, dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Łódzkiej. Badań podkomisji nie chciał komentować profesor Jarosław Markowski z Instytutu Silników Spalinowych i Transportu Wydziału Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej, specjalizujący się między innymi w tematyce lotnictwa. - W ogóle nie podejmuję tego tematu - stwierdził. Profesor Jerzy Sładek, dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Krakowskiej przez swój sekretariat odpowiedział, że w ogóle nie jest zainteresowany komentowaniem sprawy.

Profesor Jan Sieniawski z Katedry Nauki o Materiałach Politechniki Rzeszowskiej zdecydowanie odmówił komentarza.

Podkomisja Wacława Berczyńskiego, utworzona przez Antoniego Macierewicza do ponownego zbadania katastrofy w Smoleńsku, podczas poniedziałkowej prezentacji dotychczasowych wyników swoich prac postawiła hipotezy: - Od samego początku zachowanie rosyjskich nawigatorów na lotnisku w Smoleńsku 10 kwietnia 2010 r. odbiegało od przyjętych standardów. Wiedzieli, że sytuacja samolotu będzie trudna. Nie tylko nie informowali o tym załogi Tu-154M, ale kontynuowali wprowadzanie jej w błąd. Działania strony rosyjskiej musiały doprowadzić do katastrofy. - Prawdopodobnym powodem niemożności natychmiastowego odejścia na drugi krąg była seria awarii, która rozpoczęła się w odległości około 2,5 km od lotniska, a została zarejestrowana przez aparaturę na pokładzie tupolewa. - Destrukcja lewego skrzydła Tu154 rozpoczęła się jeszcze przed przelotem nad brzozą (przy czym, według ustaleń komisji Millera, tupolew nie "przeleciał nad brzozą", lecz się z nią zderzył - red.), mają o tym świadczyć odłamki leżące kilkadziesiąt metrów wcześniej. Pierwszy ze znalezionych odłamków samolotu miał leżeć 45 metrów przed brzozą. - Badania przeprowadzone przez Wojskową Akademię Techniczną w tunelu aerodynamicznym pokazują, że oderwanie lewego skrzydła na długości sześciu metrów nie może spowodować obrócenia samolotu i przeszkodzić w jego dalszym locie. - Ostatnia faza tragedii w Smoleńsku spowodowana była eksplozją, do której doszło w kadłubie i która zniszczyła samolot, rozbijając go na fragmenty i dziesiątki tysięcy odłamków, równocześnie zabijając pasażerów. "Wiele wskazuje na to, iż doszło do wybuchu". - Pierwsze elementy lewego skrzydła zaczęły spadać na ziemię około 900 m przed początkiem pasa startowego. - W wyniku eksplozji w kadłubie, centropłacie oraz w skrzydłach konstrukcja Tu-154M została rozerwana. - Na wrakowisku znaleziono co najmniej cztery ciała ofiar, noszące ślady działania wysokiej temperatury, której w tych przypadkach nie można wytłumaczyć bliskością pożarów naziemnych. - Awarie w ostatnich sekundach lotu, rozlokowanie szczątków wraku, specyficzny charakter obrażeń ciał kazały podkomisji ds. ponownego zbadania katastrofy smoleńskiej potraktować możliwość wystąpienia eksplozji całkiem realnie. - Najbardziej prawdopodobną przyczyną eksplozji był ładunek termobaryczny inicjujący silną falę uderzeniową.

Autor: Maciej Kucharczyk/sk/jb / Źródło: tvn24.pl