Komentarze po wizycie Dudy i Tuska w USA. Rozmowa z Jerzym Markiem Nowakowskim i gen. prof. Bogusławem Packiem

Prezydent Andrzej Duda i premier Donald Tusk spotkali się we wtorek z prezydentem Stanów Zjednoczonych Joe Bidenem w Białym Domu.

- Zaskoczyła mnie jedna rzecz, którą dyplomaci znakomicie odczytują, czyli protokół. Przyjrzałem się stołowi po stronie polskiej. Nasza delegacja siedziała kompletnie nieprotokolarnie – stwierdził w TVN24 historyk i były ambasador RP na Łotwie Jerzy Marek Nowakowski.

– Tam siedziały dwie delegacje, bo gdyby zgodnie z zasadami rozsadzać te osoby, siedziałyby zupełnie inaczej. Po prawej stronie prezydenta powinien siedzieć premier Tusk, po lewej ręce powinien siedzieć minister Sikorski, potem powinien siedzieć polski ambasador, którego w ogóle przy tym stole nie było, powinien siedzieć minister Siewiera jako szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego – wyjaśnił.

Podczas spotkania prezydent USA Joe Biden ogłosił plany udzielenia Polsce 2 mld dolarów pożyczki na zakup uzbrojenia i zaoferował sprzedaż 96 śmigłowców Apache. Informację o tym z zaskoczeniem przyjął dyrektor Muzeum Wojska Polskiego gen. prof. Bogusław Pacek.

- To jest dobry zakup, to są świetne śmigłowce, my ich potrzebujemy – podkreślił. – Tylko, że po 96 śmigłowców nie jedzie prezydent i premier – powiedział, wskazując, że był "to poziom rozmowy najwyższy z możliwych".

Gen. prof. Bogusław Pacek wyraził również zaskoczenie z dwóch celów wizyty. – Byłem przekonany, że głównym celem tej wizyty był wyjazd dwóch liderów, walczących o bezpieczeństwo Europy, żeby walczyć o bezpieczeństwo Polski i o bezpieczeństwo Ukrainy – stwierdził. – Jest w tym jednak też wyraźny cel amerykański, adresowany do Amerykanów, przedwyborczy. Zaskoczeniem może być ciężar tych dwóch odsłon – dodał w kontekście efektów tego spotkania.

- Z jednego państwa jedzie głowa państwa plus premier, po drugiej stronie też top level, prezydent Joe Biden. 96 śmigłowców to nie jest żadne novum, to jest w jakimś sensie dokończenie kontraktu – dodał.

Polski rząd już w ubiegłym roku zgłosił zamiar kupna 96 śmigłowców Apache i podpisał pierwsze umowy offsetowe w tej sprawie. W sierpniu 2023 roku Departament Stanu USA wyraził zgodę na transakcję, której wartość maksymalną szacowano na 12 miliardów dolarów.

Jerzy Marek Nowakowski zwrócił uwagę, że Departament Stanu zatwierdził potencjalną sprzedaż 821 rakiet AGM-158B JASSM o zasięgu niemal 1000 km, 745 pocisków powietrze-powietrze AIM-120C-8 średniego zasięgu oraz 232 pocisków taktycznych krótkiego zasięgu AIM-9X Sidewinder Block II.

Były ambasador RP na Łotwie stwierdził, że w związku z tą wizytą nie docenia się pewnych rzeczy, m.in. formuły tego zaproszenia. - To był ogromnie ważny sygnał. Dobry, bo to znaczy, że my jesteśmy naprawdę ważnym sojusznikiem dla Stanów Zjednoczonych – wspomniał.

- To zaproszenie w przedziwnej konfiguracji prezydent i premier, czego się nie praktykuje. To oznacza tyle, że nasz główny sojusznik przekazuje jasny sygnał, że zimna wojna polsko-polska, która się toczy u nas niepokoi go - dodał.