Niespodziewany efekt reformy edukacji. Ponad tysiąc szkół z filozofią

Źródło:
tvn24.pl
Nauczyciel Roku wybrany. Uczy filozofii w liceum w Sopocie
Nauczyciel Roku wybrany. Uczy filozofii w liceum w SopocieFakty TVN
wideo 2/4
Nauczyciel Roku 2018 uczy filozofii w liceum w Sopocie ("Fakty" TVN z 10 października 2018 roku)Fakty TVN

Po wprowadzeniu do liceów i techników możliwości wyboru nauki podstaw filozofii młodzież uczy się jej już w ponad 1100 szkołach. Przed reformą tylko 141 placówek nauczało filozofii.

Likwidacja gimnazjów i wydłużenie nauki w liceach i technikach o rok wiązało się również ze zmianą programową. To nie tylko zmiana podstaw programowych, ale również zakresu nauczanych przedmiotów. Wskutek reformy ze szkół średnich zniknął od tego roku przedmiot wiedza o kulturze (WOK).

Uczniowie, którzy zaczęli we wrześniu naukę w liceach i technikach na nowych zasadach, zamiast WOK mogą uczyć się jednego z trzech przedmiotów do wyboru: muzyki, plastyki lub filozofii. Przed reformą edukacji w tych szkołach w ogóle nie było muzyki i plastyki, a filozofię prowadzono jedynie w zakresie rozszerzonym lub jako przedmiot dodatkowy, wprowadzony na przykład z puli godzin do dyspozycji dyrektora szkoły.

Już nie tylko dla humanistów

Postanowiliśmy sprawdzić, jakim zainteresowaniem cieszą się nowe lekcje. O tym, które przedmioty będą mieli uczniowie, decyduje dyrektor - może, ale nie musi skonsultować wybór z uczniami. Muzyki, plastyki lub filozofii uczniowie uczą się przez godzinę w tygodniu w pierwszej klasie szkoły średniej.

Z danych, które uzyskaliśmy w Ministerstwie Edukacji Narodowej, wynika, że uczniowie najczęściej mają zajęcia z plastyki - jest nauczana w 1651 szkołach (w tym 869 liceach). Na drugim miejscu znalazła się filozofia - ma ją 1176 szkół (680 liceów), a na trzecim muzyka - 1026 szkół (647 liceów). Są szkoły, w których nauczany jest tylko jeden z tych trzech przedmiotów, ale też takie, w których są wszystkie (różne w poszczególnych klasach).

Liczba liceów ogólnokształcących i techników, w których nauczane są przedmioty filozofia, muzyka, plastykaMinisterstwo Edukacji Narodowej

Liczb dotyczących filozofii nie można wprost porównywać, bo ten przedmiot w szkołach starego i nowego typu wygląda zupełnie inaczej. Jednakże przed reformą filozofii można było uczyć się jedynie w 136 liceach i pięciu technikach. Zwykle nauczana była w klasach humanistycznych.

W zeszłym roku do matury z tego przedmiotu w całej Polsce podeszło jedynie 1308 osób (to jeden z najmniej popularnych przedmiotów maturalnych). Nowy przedmiot w pierwszych klasach raczej tej statystyki nie poprawi, bo nie wystarczy, by przygotować uczniów do matury, którą z filozofii można zdawać jedynie na poziomie rozszerzonym. Nauczyciele zwracają uwagę, że może jednak przynieść uczniom inne korzyści.

"Dziejowe bogactwo i historyczna tożsamość"

- Podstawy filozofii uczą myśleć - podkreśla Agnieszka Zielińska, nauczycielka filozofii w V LO w Płocku. - Dobrze wykładane, a raczej ćwiczone, bo wykład i historię filozofii powinniśmy ograniczać do minimum, dają podstawę wielu innym przedmiotom. Trudnością dla uczniów jest dziś myślenie abstrakcyjne, dostrzeganie ironii, wyciąganie wniosków. Trzeba więc uczyć tak, by nastolatek widział sens w filozofowaniu, dostrzegał jego potrzebę na co dzień.

Dlatego Zielińska chciałby, aby filozofii było więcej. - Jedna godzina tygodniowo w pierwszej klasie to za mało, żeby poznać choćby najważniejszych filozofów. Program ogranicza się właściwie do starożytności i średniowiecza. W czteroletnim liceum powinna być chociaż przez dwa lata - uważa nauczycielka.

Głównym celem zajęć z filozofii jest wprowadzenie uczniów w myślenie filozoficzne na bazie filozofii starożytnej Grecji i Rzymu. Przyjęcie takiej koncepcji nauczania filozofii umożliwia uczniom zapoznanie się z jednym z najważniejszych źródeł kultury europejskiej (śródziemnomorskiej) oraz pozwala rozpoznać jej dziejowe bogactwo i historyczną tożsamość.

"Sposób, w jaki to zrobiono, jest beznadziejny"

Zielińskiej wtóruje Przemysław Staroń, Nauczyciel Roku 2018, który od lat uczy filozofii w II LO w Sopocie. - Jest nauką, która umożliwia jak najlepsze rozumienie siebie, świata i całej rzeczywistości - wylicza nauczyciel.

Staroń cieszy się, że filozofii przybyło, ale nie podoba mu się to, jakim kosztem się to odbyło. - Sposób, w jaki to zrobiono, jest beznadziejny, bo usunięto wiedzę o kulturze. A wybieranie między muzyką, plastyką a filozofią jest absurdalne. W ten sposób część młodzieży i tak jest wykluczona z nauki przedmiotu, który jest fundamentem dla wszystkich nauk - ocenia.

Staroń przypomina, że w szkole i tak wszystko rozbija się o to, jak te zajęcia są prowadzone. - Czy w sposób ciekawy, umożliwiający uczniom i uczennicom zdobycie podstawowych narzędzi myślenia, czy może jako nudna wyliczanka stanowisk i pojęć, których dzieci nie rozumieją i nie widzą ich powiązania z rzeczywistością, która ich otacza. Ale to w sumie problem każdego przedmiotu w każdej szkole - dodaje Staroń.

Staroń: należy pokazywać skąd się bierze agresja
Staroń: należy pokazywać skąd się bierze agresja16.01 | Przemysław Staroń, nauczyciel etyki i filozofii, wybrany w 2018 roku na Nauczyciela Roku, na antenie TVN24 opowiadał, jak walczyć z mową nienawiści.tvn24

Po co uczniom filozofia?

W 2014 roku obecność filozofii w szkołach analizowali badacze z Instytutu Badań Edukacyjnych. Pytani o motywacje do wprowadzenia tego przedmiotu w szkole dyrektorzy wskazywali zazwyczaj, że dzięki niej chcą kształtować u uczniów umiejętność logicznego myślenia, a także lepiej przygotować do wyzwań, które przyniosą w przyszłości studia. Zapytani o to samo nauczyciele wskazywali, że przedmiot ten kształci samodzielność myślenia, lepsze rozumienie świata, ludzi i samego siebie, twórcze myślenie, uwrażliwia moralnie, daje możliwość dociekliwości, a także uczy krytycznego stosunku do stereotypów. Prawie trzy czwarte badanych mówiło, że ważne jest dla nich wykształcenie u uczniów wrażliwości moralnej.

- Dobry kurs filozofii w zakresie podstawowym poszerza horyzonty myślowe i uczy samodzielnego myślenia - mówił wówczas prowadzący badanie doktor Marcin Trepczyński.

W 2015 roku badacze z brytyjskiego Uniwersytetu w Durham wykazali, że zajęcia z filozofii dobrze wpływają na młodsze dzieci. Przebadali 3 tysiące uczniów podstawówek w wieku od 8 do 11 lat (z 48 różnych szkół), w których wprowadzono roczne kursy filozofii. I odnotowali pozytywny wpływ tych zajęć na dzieci - nie tylko w kwestiach społecznych, ale nawet w matematycznych. Jeden z autorów badania - profesor Stephen Gorard - zauważył, że pozytywny wpływ na tak różne dziedziny mógł brać się z tego, że filozofujące dzieci stawały się mocniej zaangażowane, a szkoła podobała im się bardziej. Dobrze radziły sobie z dyskusją na trudne tematy, na przykład o szkolnej przemocy. Te dzieci były też lepszymi słuchaczami, a to sprawiało, że bardziej podobały im się lekcje.

Tęczowy piątek w wielu szkołach. "Trzeba rozumieć drugą osobę"
Tęczowy piątek w wielu szkołach. "Trzeba rozumieć drugą osobę"Decyzję o tym, czy organizować Tęczowy Piątek w każdej szkole podejmowali wspólnie uczniowie, nauczyciele i rodzice. To akcja mająca uczyć tolerancji, empatii i zrozumienia dla osób wyznających inną religię, o innym kolorze skóry i orientacji seksualnej. Fakty TVN

Czy podobnie będzie z łaciną?

Od września 2020 roku do grona przedmiotów z puli do wyboru dołączą podstawy łaciny i kultury antycznej. Tych zajęć w liceach i technikach było dotąd jeszcze mniej niż filozofii.

Po reformie programowej byłej minister Katarzyny Hall uczniowie mogli co prawda wybrać cztery przedmioty w zakresie rozszerzonym, wśród nich łacinę, ale stawiali raczej na te przedmioty, które były punktowane przy rekrutacji na studia. Najczęściej humaniści wybierali więc język polski, język obcy, historię oraz wiedzę o społeczeństwie. Na łacinę już nie było miejsca.

W 2017 roku Polskie Towarzystwo Filologiczne wyliczało, że w całej Polsce było już tylko 25 szkół z łaciną w zakresie rozszerzonym. Ze wzrostem popularności tego przedmiotu może być jednak pewien problem - dotąd w całym kraju mieliśmy tylko około 72 etaty nauczycieli łaciny.

Autorka/Autor:Justyna Suchecka

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Gisele i Dominique Pelicot byli małżeństwem przez 50 lat, a ich życie długo wydawało się sielanką. Gdy Gisele zaczęła borykać się z niewyjaśnionymi zanikami pamięci, była przekonana, że to początki Alzheimera. Prawdę usłyszała od policji: przez lata mąż odurzał ją, gwałcił i zapraszał innych, by robili to samo. Dominique Pelicot przyznał się do wszystkich zarzucanych mu czynów. Oprócz niego oskarżonych jest 50 mężczyzn w wieku od 26 do 74 lat. Wielu z nich ma dzieci i jest w związkach. Niektórzy twierdzą, że nie wiedzieli, że Gisele była odurzona w czasie stosunku. Inni przekonują, że myśleli, iż "pozwolenie od męża" wystarczy. Gisele nie chciała procesu za zamkniętymi drzwiami, bo - jak podkreśla - to nie ona musi się wstydzić, a ci, którzy ją skrzywdzili.

Nie chciała procesu za zamkniętymi drzwiami. Bo to nie ona musi się wstydzić

Nie chciała procesu za zamkniętymi drzwiami. Bo to nie ona musi się wstydzić

Źródło:
New York Times, tvn24.pl

W każdym rządzie chyba jest tak, że są ministrowie, którzy pracują i są ministrowie, którzy wolą komentować. Ja wybrałam pracę. Ministerstwo Rozwoju i pan minister Paszyk najwyraźniej, póki co, wybrał komentowanie - powiedziała w "Faktach po Faktach" w TVN24 Agnieszka Dziemianowicz-Bąk z Lewicy, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Na odpowiedź Paszyka nie trzeba było długo czekać.

Dziemianowicz-Bąk o "ministrach, którzy pracują" i tych, "którzy wolą komentować". Jest odpowiedź

Dziemianowicz-Bąk o "ministrach, którzy pracują" i tych, "którzy wolą komentować". Jest odpowiedź

Źródło:
TVN24

Na niespełna dwa miesiące przed wyborami w USA republikański kandydat na prezydenta Donald Trump i jego demokratyczna rywalka Kamala Harris cieszą się niemalże równym poparciem - wynika z sondażu przeprowadzonego przez "New York Times" i Siena College.

Donald Trump czy Kamala Harris? Najnowszy sondaż

Donald Trump czy Kamala Harris? Najnowszy sondaż

Źródło:
Reuters, "New York Times"

Pogoda na początku tygodnia się pogorszy. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia na południowych krańcach Polski, gdzie spodziewane są intensywne opady deszczu i silny wiatr.

Idą ulewy i silny wiatr. Ostrzeżenia dla części kraju

Idą ulewy i silny wiatr. Ostrzeżenia dla części kraju

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W ciąży poznały diagnozę, która brzmiała jak wyrok i nie dotyczyła ich zdrowia - tylko życia ich dzieci. Mimo tego zdecydowały się urodzić. Pani Anna, Kamila i Patrycja opowiedziały o swoich doświadczeniach i o tym, co było dla nich najgorsze.

Zdecydowały się urodzić dzieci z wadami letalnymi. Opowiedziały o swoich doświadczeniach

Zdecydowały się urodzić dzieci z wadami letalnymi. Opowiedziały o swoich doświadczeniach

Źródło:
Fakty TVN

Telefony, smsy, wiadomości z pracy w czasie wolnym, w tym na urlopie. - Rozwój technologiczny i upowszechnienie pracy zdalnej sprawiły, że nierzadko zaciera się granica między życiem zawodowym a prywatnym - komentuje mecenas Monika Wieczorek. Skutki? Stres, problemy zdrowotne i rodzinne. Rozwiązaniem ma być wprowadzenie tak zwanego prawa do odłączenia się, które obowiązuje już w kilku krajach. Czy możemy liczyć na nie także w Polsce?

"Szef przywitał mnie: z d...y wyciągnij ten telefon". Rewolucja w kolejnych krajach

"Szef przywitał mnie: z d...y wyciągnij ten telefon". Rewolucja w kolejnych krajach

Źródło:
tvn24.pl

Rosyjski dron rozbił się w sobotę we wschodniej Łotwie, trwa śledztwo w tej sprawie – poinformował prezydent kraju Edgars Rinkeviczs. Minister obrony Andris Spruds ocenił, że "ten incydent potwierdza potrzebę dalszego wzmacniania wschodniej granicy Łotwy". Do podobnego incydentu doszło także w Rumunii. Rzeczniczka NATO Farah Dakhlallah skomentowała, że chociaż nie ma informacji wskazujących na celowy atak Rosji na sojuszników, takie działania są "nieodpowiedzialne i potencjalnie niebezpieczne".

Incydent, który "potwierdza potrzebę dalszego wzmacniania wschodniej granicy"

Incydent, który "potwierdza potrzebę dalszego wzmacniania wschodniej granicy"

Źródło:
PAP

Prawie 100 osób ewakuowano w niedzielę w okręgu Marmarosz na północy Rumunii z powodu gwałtownego pożaru roślinności. Ogień zajął kilka budynków, udało się go ugasić - podały lokalne media.

Jeden z największych pożarów od lat. Ewakuowano mieszkańców

Jeden z największych pożarów od lat. Ewakuowano mieszkańców

Źródło:
Reuters, PAP

Popularność w sieci zdobył film pokazujący, jakoby - według komentarzy internautów - aktywista klimatyczny zablokował autem rolnikowi wjazd na farmę, więc ten usunął samochód za pomocą wózka widłowego. Zdarzenie nie miało jednak związku z aktywistami klimatycznymi, a nagranie jest sprzed trzech lat, nie pochodzi z Polski.

Aktywista klimatyczny zablokował rolnikowi wjazd na farmę? Co to za nagranie

Aktywista klimatyczny zablokował rolnikowi wjazd na farmę? Co to za nagranie

Źródło:
Konkret24

Za gwałt przez internet 20-letniemu sprawcy grozi nawet 15 lat więzienia. Choć w realnym świecie nigdy nie dotknął i nie spotkał swoich ofiar, to - według prokuratury - seryjnie je krzywdził. Mężczyzna swoje ofiary prosił o intymne zdjęcia, a potem wykorzystywał je do gróźb i szantażu. Najmłodsza z jego ofiar miała 11 lat.

Najmłodsza ofiara miała 11 lat. 20-latek odpowie za gwałt przez internet

Najmłodsza ofiara miała 11 lat. 20-latek odpowie za gwałt przez internet

Źródło:
Fakty TVN

Naukowcy z zakresu medycyny pracy z Łodzi wskazują, że praca hybrydowa wpływa na pracowników najgorzej. Ich badania wykazały, że taki tryb często wiąże się z zaburzeniami rytmu dobowego, co odbija się na jakości snu. Z kolei praca zdalna wpłynęła głównie na godziny zasypiania i wstawania.

Praca zdalna i hybrydowa a zdrowie. Nowe badanie polskich naukowców

Praca zdalna i hybrydowa a zdrowie. Nowe badanie polskich naukowców

Źródło:
Fakty po Południu TVN24

Do niebezpiecznego zdarzenia doszło w niedzielę na Woli. Tuż przy Bazarze Olimpia postrzelono mężczyznę. Policja potwierdza, że jednej osobie udzielano pomocy medycznej, funkcjonariusze też użyli broni.

Strzał w kierunku policjantów, ranny przechodzień. Sprawca poszukiwany

Strzał w kierunku policjantów, ranny przechodzień. Sprawca poszukiwany

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnwarszawa.pl

Jedni kąpią się beztrosko w Wiśle inni przyjechali... samochodem terenowym. Nie wszyscy na poważnie biorą zakaz poruszania się po rezerwacie Wyspy Zawadowskie.

Przejażdżka autem terenowym i sesja zdjęciowa w... rezerwacie przyrody

Przejażdżka autem terenowym i sesja zdjęciowa w... rezerwacie przyrody

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W mieszkaniu wikarego w Drobinie (woj. mazowieckie) znaleziono ciało mężczyzny. Postępowanie prowadzi płocka policja. Głos zabrała również tamtejsza kuria.

Ciało w mieszkaniu wikariusza. Policja wyjaśnia, kuria zawiesza księdza

Ciało w mieszkaniu wikariusza. Policja wyjaśnia, kuria zawiesza księdza

Źródło:
Kontakt24, tvn24.pl
"Jeeeest! Mamy złoto!" Niezwykłe odkrycie Polek w klasztorze

"Jeeeest! Mamy złoto!" Niezwykłe odkrycie Polek w klasztorze

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Idzie ochłodzenie, ale mimo to czasami nadal będzie cieplej niż zwykle o tej porze roku. Jaka pogoda będzie na początku astronomicznej i kalendarzowej jesieni? Sprawdź długoterminową prognozę na 16 dni.

Pogoda na 16 dni: kończy się wrześniowy upał

Pogoda na 16 dni: kończy się wrześniowy upał

Źródło:
tvnmeteo.pl
"Na 8 września było bardzo ładnie zielono. A potem to wszystko diabli wzięli"

"Na 8 września było bardzo ładnie zielono. A potem to wszystko diabli wzięli"

Źródło:
TVN24.pl
Premium

Weekend Cudów Szlachetnej Paczki dopiero w grudniu, ale fundacja już szuka wolontariuszy, dzięki którym znów uda się dotrzeć do najbardziej potrzebujących. Od tego ile osób się zgłosi zależy, ilu osobom uda się pomóc. Zgłosić może się każdy. Żeby to zrobić, nie trzeba nawet wychodzić z domu.

Szlachetna Paczka szuka wolontariuszy. W całej Polsce brakuje ich prawie pięć tysięcy

Szlachetna Paczka szuka wolontariuszy. W całej Polsce brakuje ich prawie pięć tysięcy

Źródło:
TVN24