Talizman z "bazyliszkiem" w rękach archeologów. "W Polsce znanych jest niewiele znalezisk tego typu"

Odznaka przedstawia smoka "bazyliszka"
Wólka Nieliska. Archeolog znalazł odznakę pielgrzyma. Datowana jest na XIII-XV wiek
Źródło: Wiesław Koman/ WUOZ w Lublinie

Miała chronić przed napadem, kradzieżą, chorobami i innymi wypadkami losowymi. W Wólce Nieliskiej (woj. lubelskie) znaleziono średniowieczną odznakę pielgrzyma, która była przed wiekami rodzajem talizmanu. Znane są takie w formie krzyża, muszli czy też pierścienia. Na tej z Wólki widzimy smoka. 

Zamojska delegatura Wojewódzkiego Lubelskiego Konserwatora Zabytków wzbogaciła się o ciekawy artefakt przekazany przez archeologa Tomasza Murzyńskiego. Chodzi o, znalezioną w Wólce Nieliskiej w powiecie zamojskim, średniowieczną odznakę pielgrzyma.

"(…) to niewielka ażurowa plakietka - zawieszka, odlana ze stopu ołowiu i cyny, posiadająca kolisty kształt o średnicy 2,8 cm i grubości ok. 1 mm. Przedstawia smoka 'bazyliszka' zamkniętego w okręgu" – informuje konserwator w poście na Facebooku.

Odznaka przedstawia smoka "bazyliszka"
Odznaka przedstawia smoka "bazyliszka"
Źródło: Wiesław Koman/ WUOZ w Lublinie 

Miała chronić przed złem

Dodaje, że odznaki takie służyły jako swego rodzaju talizman, mający zapewnić osobie go noszącej powodzenie w podróży oraz chronić przed wszelkiego rodzaju złem, czyli napaścią, kradzieżą, chorobami i innymi wypadkami losowymi.

"Stanowiły też sposób wyróżnienia się i zamanifestowania celu podróży" – zaznacza konserwator.

ZOBACZ TEŻ: Znaleźli sztylet sprzed tysięcy lat. "Leżał dosłownie kilka centymetrów pod glebą"

Historia odznak sięga wczesnego średniowiecza

Podkreśla, że w Polsce znaleziono niewiele tego typu artefaktów. Na sześć trafiono w Stargardzie (są w zbiorach tamtejszego Muzeum Archeologiczno-Historycznego), natomiast pojedyncze znaleziska odnotowano w Poznaniu, Żarnowie i Strzelinie.

Artefakt odlany jest ze stopu ołowiu i cyny
Artefakt odlany jest ze stopu ołowiu i cyny
Źródło: Wiesław Koman/ WUOZ w Lublinie 

"Historia powstania odznak, czy też znaków pielgrzymich, na terenie Europy Zachodniej sięga okresu wczesnego średniowiecza. Posiadały różnorodne formy i kształty – koliste, czworokątne, w formie krzyża, muszli, pierścienia, tarczki. Przedstawiano na nich postacie świętych, rycerzy, głowy ludzi i popiersia, a także figurki zoomorficzne (ptaki, zwierzęta, smoki)" – czytamy w poście.

Datowanie: XIII-XV wiek

Najstarsze odznaki pielgrzymie datowane są na XI wiek. Natomiast na najbardziej szeroką skale rozpowszechniły się w okresie od XIII wieku. Były popularne do XVI wieku.

Okres, w którym powstała ta odnaleziona w Wólce Nieliskiej, archeolodzy określili na XIII-XV wiek.

TVN24 HD
Dowiedz się więcej:

TVN24 HD

Czytaj także: