W bucie na wystawie w Muzeum Auschwitz znaleziono odręczny zapis z danymi chłopca

Źródło: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau

Napis prawdopodobnie wykonała matka Amosa. Odkrycia dokonano podczas prac zabezpieczających buty ofiar niemieckiego obozu Auschwitz, które są prezentowane na ekspozycji głównej Miejsca Pamięci.

- W jednym z dziecięcych bucików natrafiono na odręczny napis: imię i nazwisko dziecka, oznaczenie transportu oraz numer, pod którym zarejestrowano dziecko na liście transportowej (transport Ba 541). Należał on do Amosa Steinberga, który urodził się 26 czerwca 1938 r. Mieszkał w Pradze. 10 sierpnia 1942 roku razem z rodzicami, Ludwigiem i Idą, został osadzony w getcie Theresienstadt w pobliżu Pragi. Wszyscy zostali deportowani do Auschwitz – mówi Paweł Sawicki z biura prasowego Muzeum

Hanna Kubik z działu zbiorów placówki poinformowała, że z zachowanych dokumentów wynika, iż matka z synem zostali deportowani do Auschwitz w jednym transporcie 4 października 1944 r. - Prawdopodobnie oboje zostali zamordowani w komorze gazowej po selekcji. Możemy się domyślać, że najprawdopodobniej to właśnie ona zadbała, by podpisać bucik swojego dziecka. Natomiast ojciec został deportowany w innym transporcie. Wiemy, iż 10 października 1944 r. został przeniesiony z Auschwitz do obozu Dachau. Został wyzwolony w podobozie Kaufering – powiedziała.

Paweł Sawicki przypomniał, że łącznie z getta Theresienstadt do Auschwitz Niemcy przewieźli 24 transporty liczące ponad 46 tys. Żydów. Ok. 18 tys. z nich umieszczono w specjalnym obozie w Auschwitz II-Birkenau.

Dokumenty w butach

Kubik poinformowała także, że w innym buciku natrafiono na dokumenty w języku węgierskim. - W naszych zbiorach mamy już buty z tego typu znaleziskami, jednak przeważnie są to gazety, których często używano jako wkładek, czy też dodatkowego ocieplenia. To znalezisko jest bardzo wartościowe i ciekawe, ponieważ dokumenty zachowały się w dobrym stanie. Widnieją na nich daty, nazwiska osób, których dotyczyły opisane sprawy, a także odręczne podpisy. Pochodzą one z 1941 i 1942 roku – podała.

Dokumenty należały do osób mieszkających prawdopodobnie w Munkaczu oraz w Budapeszcie. - Część z nich to dokumenty urzędowe, znajduje się tam również fragment broszury oraz skrawek papieru z nazwiskiem. Pojawiają się nazwiska Ackermann, Bravermann i Beinhorn. Zapewne osoby te zostały deportowane do Auschwitz wiosną lub latem 1944 roku podczas akcji zagłady węgierskich Żydów – powiedziała Hanna Kubik.

Wyraziła nadzieję, że dokładniejsze badania pozwolą na ustalenie szczegółów dotyczących poszczególnych osób. Odnalezione dokumenty poddane zostaną konserwacji i wraz z bucikiem trafią do zbiorów Muzeum.

Deportacje z Węgier

Pierwsze transporty węgierskich Żydów skierowano do Auschwitz 28 i 29 kwietnia 1944 r. z obozu Kistarca koło Budapesztu i z miasta Topolya w Wojwodinie. Główną fazę deportacji Niemcy rozpoczęli 14 maja. Trwała ona do 9 lipca 1944 r.

- W tym okresie do Auschwitz przyjechały 142 pociągi, którymi łącznie deportowano około 420 tysięcy osób. Kiedy dodamy do tej liczby transporty z kwietnia oraz kilka mniejszych z końca lata i jesieni 1944, to wówczas łączna liczba deportowanych z Węgier wyniesie około 430 tysięcy. Bezpośrednio po przyjeździe do Auschwitz w komorach gazowych życie straciło 325–330 tysięcy osób, czyli ponad 75 procent deportowanych Żydów z Węgier – przypomniał Paweł Sawicki.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości.