Jej śmierć wywołała protesty dotyczące zaostrzenia ustawy antyaborcyjnej. Czy rzeczywiście lekarze, którzy zajmowali się 30-letnią Izabelą, obawiali się, że zbyt wczesne wywołanie poronienia będzie uznane za nielegalną aborcję? Reporterzy "Uwagi" TVN dotarli do nagrań. Reportaż Joanny Bukowskiej.
Po śmierci 30-letniej Izabeli przez Polskę przetoczyła się fala protestów. Zarówno protestujący oraz część polityków, jak i organizacje kobiece wskazywali na ustawę antyaborcyjną jako przyczynę zaniechań lekarzy. Przez wiele godzin nie podejmowano działań, by ratować Izabelę.
- Tutaj rzeczywiście jest tak, że było kilkanaście godzin pobytu pacjentki w szpitalu. Od pełnego dobrostanu pacjentka przeszła w stan zagrożenia życia i doszło do zgonu. Być może osoby opiekujące się pacjentką nie miały do końca świadomości tego - mówi prof. Mirosław Wielgoś, konsultant krajowy w dziedzinie perinatologii.
30-letnia Izabela była w 22. tygodniu ciąży, a płód nie miał szans na przeżycie. Od 23. tygodnia można mówić o wywoływaniu porodu bez względu na to, czy dziecko przeżyje. Natomiast do 22. tygodnia nie może być mowy o wywoływaniu porodu, a tylko poronienia.
- Iza wysłała nam takie informacje, wszystkim po kolei, odnośnie tego, że dzięki właśnie ustawie ona musi czekać na to, aż serce dziecka przestanie bić. To nie jest tak, że ona sobie sama to nadinterpretowała. Ona musiała dostać taką informację od lekarzy - przekonuje szwagierka pani Izabeli.
Rozmowa
Szwagierka 30-latki, tuż po jej śmierci, zanim sprawa przedostała się do mediów, rozmawiała z jednym z pszczyńskich lekarzy, próbując dowiedzieć się, dlaczego wcześniej nie doprowadzono do terminacji ciąży, skoro wiadomo było, że płód nie przeżyje. Rozmowę nagrała. Nie była dotąd emitowana. Publikujemy ją ze względu na ważny interes społeczny.
- Byłem ostatnio we Wrocławiu, gdzie wykład miał krajowy konsultant do spraw ginekologii i położnictwa. Jak doszedł do etapu poronienia na etapie 22. tygodnia, czy odpływania wód, powiedział, że ten temat przemilczy. Dlaczego przemilczy? Dlatego, że jest ustawa antyaborcyjna, która nie daje możliwości interwencji czy usunięcia ciąży. Ja już pomijam kwestię światopoglądu, to nie jest moja ocena, ale powiem pani tak, że jesteśmy w pewnym klinczu formalno-prawnym - słyszymy w nagraniu.
O komentarz do tych słów poprosiliśmy prof. Krzysztofa Czajkowskiego, konsultanta krajowego w dziedzinie położnictwa i ginekologii. - Wydaje mi się, że to jest w ogóle odwracanie kota ogonem. Jeżeli jest zagrożenie życia matki, to wielkość ciąży nie ma w ogóle znaczenia - przekonuje. - Jeżeli mówimy o zagrożeniu czyjegoś życia, to ratujemy to życie - dodaje prof. Czajkowski.
Czy zdaniem konsultanta lekarze nie mają takich wątpliwości? - Mam nadzieję, że nie mają. A jak jest w rzeczywistości, to trzeba popytać lekarzy - odpowiada prof. Czajkowski.
"Podlegamy pod paragrafy karne"
- Co ma zrobić lekarz, jeżeli dziecko żyje? Czy ma podjąć decyzję o prowokacji, w którym momencie? To są dyskusje, wie pani, nie chce mi się… prowokować indukcję poronienia.... Wtedy podlegamy pod paragrafy karne, że indukujemy poronienie - słyszymy na jednym z nagrań.
- Indukowanie poronienia, czyli doprowadzenie do poronienia jest obarczone karą. Nie wolno tego robić. Czyli aborcja jest karą - wskazuje medyk. - Tak, ale jak nie zagraża życiu - zaznacza kobieta. - Czytała pani ustawę antyaborcyjną? - usłyszała w odpowiedzi. - Tak, ale są przesłanki do cesarskiego cięcia - odpiera kobieta. - Koledzy doszli do tego wniosku rano i tyle - skwitował medyk.
Nagranie zaprezentowaliśmy w Śląskiej Izbie Lekarskiej, która prowadzi postępowanie w związku z wydarzeniami w szpitalu w Pszczynie. - Zaostrzanie odpowiedzialności prawnej rodzi wśród lekarzy postawy defensywne. Obserwujemy to, a jest to bardzo niepokojące. Trzeba postępować zgodnie z aktualną wiedzą medyczną, ale też wielokrotnie trzeba podejmować działania ryzykowne dla dobra pacjenta – mówi Alicja Van der Coghen ze Śląskiej Izby Lekarskiej.
- Nie może być tak, że lekarz będzie bał się podjąć konkretnych działań ze względu na odpowiedzialność, że będzie myślał, czy za taki a nie inny czyn nie trafi do więzienia - dodaje.
Lekarze, którzy w feralnym czasie zajmowali się panią Izabelą, nie chcą komentować nagrania. Komentarza odmawia także szpital. Fragmenty nagrania zacytowaliśmy Rzecznikowi Praw Pacjenta. - Przepis ustawy o planowaniu rodziny i przesłanka o zagrożeniu życia matki funkcjonuje i nic się w tym zakresie nie zmieniło - mówi Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta.
- W mojej ocenie personel medyczny, zwłaszcza personel oddziału ginekologiczno-położniczego powinien położyć nacisk na edukację prawniczą i powinien sobie też w głowie przeprowadzić pewien proces. Proces polegający na tym, aby się zastanowić, w którym momencie dochodzi do zagrożenia życia lub zdrowia matki i można dokonać legalnej aborcji - dodaje.
"Cały czas jej mówili, że to serce bije"
Do wniosku, że życie kobiety jest zagrożone, lekarze doszli około szóstej rano. Pani Izabela już po godzinie 9 dnia poprzedniego wysyłała SMS-y: do mamy, męża, szwagierki i brata. We wszystkich wyraźnie pisała, że lekarze powiedzieli jej, że ze względu na ustawę antyaborcyjną musi czekać, aż płód sam obumrze lub rozpocznie się akcja porodowa.
Potwierdza to pacjentka z łóżka obok. - Ona czuła, że coś jest nie tak. Ale cały czas jej mówili, że to serce bije, i dopóki serce bije, to tak musi być. Serce płodu - mówi kobieta.
Prześledźmy: O godzinie 8.55 30-letnia Izabela trafia do szpitala. Bardzo szybko dowiaduje się, że dziecko nie ma szans na przeżycie. O 9.31 pisze: "Dzięki ustawie muszę leżeć i nic nie mogą zrobić". Minutę później dodaje: "Zaczekają aż umrze lub coś się zacznie, jeśli nie, ekstra, mogę spodziewać się sepsy". "Bo przyspieszyć nie mogą, musi serce przestać bić lub coś się zacząć".
O godzinie 10.13 pisze: "Nie mogą sprowokować porodu, jeśli płód żyje", "Mogę sepsy dostać, bo już się czuję jakby mnie choroba zbierała". O 11.34 pojawiają się wyniki badań - podwyższone CRP, stan zapalny. Już wówczas pani Izabela kwalifikowała się do indukcji poronienia.
O godzinie 11.54 odbywa rozmowę z bratem: - Czyli dają coś na poród, żeby wywołać? - Nie mogą - odpowiada 30-latka. - Takie mają procedury, taka ustawa - pisze po raz kolejny. - Baba jak inkubator - dodaje.
"Moje życie zagrożone, a ja mam czekać"
Zdaniem prof. Mirosława Wielgosia nie podjęto działań, "które w momencie występowania objawów klinicznych powinny być podejmowane". - Nie było też wystarczająco szybkiej reakcji na to, co w tych wynikach badań się pojawiało - zaznacza.
Wieczorem bliscy 30-latki dostali kolejne kilkanaście SMS-ów. 22.56 -"Moje życie zagrożone, a ja mam czekać" - napisała. Około godzin 1, przy wysokiej gorączce i bardzo niskim ciśnieniu, Izabela dostaje paracetamol.
O godzinie 4.20 - nospę i relanium. Profesor Czajkowski pisze w opinii: "kuriozalne jest podanie pacjentce z objawami wstrząsu relanium i leku rozkurczowego". O 4.30 - lek przeciwzakrzepowy.
Do wniosku, że życie pani Izabeli jest zagrożone, lekarze z Pszczyny dochodzą o godzinie 6 rano. Pięć godzin po alarmujących i 18 godzin po pierwszych objawach wstrząsu septycznego, gdy pani Izabela faktycznie jest już umierająca.
Co może wpływać na takie opóźnienie zajęcia się pacjentką? - Trudno mi powiedzieć, co może być przyczyną tego stanu. Możemy oczywiście teoretyzować. Wielokrotnie mówiłem o tym, że są obawy różnego rodzaju związane z obowiązującym prawem odnośnie wcześniejszego zakończenia ciąży - mówi prof. Mirosław Wielgoś.
- Nie można od pacjentek, ani od lekarzy wymagać wielkiego heroizmu i narażania siebie, swoich rodzin na różnego rodzaju konsekwencje decyzji, które mogłyby się być może okazać niezgodne z prawem. Nie mówię, że w tym przypadku taka sytuacja miała miejsce, ale mówiąc o możliwościach, które mogą się pojawiać, mogą wystąpić w takich sytuacjach, na pewno należy wziąć to pod uwagę, bo gdzieś tam z tyłu głowy na pewno jest ta presja - dodaje.
Wyniki kontroli w szpitalu w Pszczynie
Narodowy Fundusz Zdrowia poinformował 1 grudnia zeszłego roku o wynikach kontroli przeprowadzonej w Szpitalu Powiatowym w Pszczynie. Prezes NFZ Filip Nowak podał, że kontrola potwierdziła liczne nieprawidłowości w organizacji, sposobie realizacji i w jakości świadczeń udzielonych pacjentce, w związku z tym na szpital nałożono karę w wysokości blisko 650 tysięcy złotych.
Szpital Powiatowy w Pszczynie przekazał, że odwoła się od kary nałożonej przez NFZ.
Sprawę bada prokuratura, czynności sprawdzające podjął też działający przy Śląskiej Izbie Lekarskiej Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej w Katowicach.
Źródło: Uwaga TVN
Źródło zdjęcia głównego: TVN24