Święcenie pokarmów w Łodzi (materiał z 2022 roku)

Źródło: TVN24

Jajka, baranek, chleb czy sól stanowią nieodłączną część koszyka wielkanocnego. Co symbolizują najpopularniejsze potrawy święcone w Wielką Sobotę, jakie produkty powinny znaleźć się w koszyku, a których powinniśmy unikać?

Święcenie pokarmów przeznaczonych na świąteczny stół tradycyjnie odbywa się w Wielką Sobotę przed południem. Jak wyjaśniał metropolita przemyski abp Adam Szal, zwyczaj ma swoje korzenie w Starym Testamencie - każda rodzina żydowska obchodziła Paschę, a szczególnym pokarmem spożywanym tego dnia był baranek.

Baranek - z ciasta lub cukrowy - jest jednym z nieodłącznych elementów koszyka wielkanocnego. Co symbolizuje i co jeszcze powinno znaleźć się w święconce?

Co trzeba włożyć do wielkanocnego koszyczka

W święconce powinny się znaleźć produkty o bogatej symbolice, nawiązującej do Męki Chrystusa, związanej ze Zmartwychwstaniem i życiem wiecznym.

Jajka - symbolizują zwycięstwo nad śmiercią, nowy początek, zmartwychwstałego Chrystusa oraz obietnicę życia wiecznego. Niektórzy uważają, że w koszyku wielkanocnym trzeba umieścić nieparzystą liczbę jaj. W wielu domach przed wielkanocnym śniadaniem rodziny dzielą się poświęconym jajkiem jak na Boże Narodzenie opłatkiem i składają sobie życzenia. Jak podaje Muzeum Etnograficzne w Warszawie, dawniej wierzono, że dzielenie się jajkiem umacnia więzi rodzinne.

Chleb - w chrześcijaństwie symbolizuje ciało Chrystusa. To dlatego pieczywo w święconce bywa zdobione krzyżem lub "koroną cierniową" z gałązek. Dawniej wierzono, że umieszczenie chleba w świątecznym koszyku zapewni dobrobyt. Baranek - kiedyś głównie z masła lub z ciasta, dziś także z białej czekolady lub cukru. Symbolizuje Chrystusa - łagodnego, pokornego, niewinnego, złożonego w ofierze - i ma przypominać, o co tak naprawdę chodzi w świętach Wielkiej Nocy. Właśnie dlatego papież Urban V w XIV wieku wprowadził zwyczaj stawiania figury baranka na wielkanocnym stole. W niektórych regionach Polski baranka nazywa się Agnuszkiem, od łacińskich słów "Agnus Dei" oznaczających Baranka Bożego.

Sól - dawniej uważana za produkt posiadający moc odstraszania wszelkiego zła. Symbol oczyszczenia, trwałości (życia wiecznego) i ochrony przed grzechem (bo chroni pokarmy przed zepsuciem).

Chrzan - nawiązuje do męki Chrystusa (bo jest ostry i wywołuje łzy), a jednocześnie do przezwyciężenia cierpienia (bo symbolizuje siłę). Obecność chrzanu w święconce ma zagwarantować domownikom zdrowie i sprawność.

Kiełbasa, szynka, wędliny - mięsne produkty również mają zapewnić zdrowie, symbolizują bogactwo i dobrobyt, nawiązują też do motywu ofiary z baranka zabijanego na żydowskie święto Paschy. Wędlina ma zapewniać zdrowie i płodność, a także dostatek - dawniej nie każdy mógł sobie pozwolić na ten rodzaj pokarmu.

Baba wielkanocna, ewentualnie mazurek - symbol umiejętności i doskonałości. Wypiek powinien być własnego wyrobu, bo oprócz dostatku symbolizuje zaradność, talenty i umiejętności, nie tylko kulinarne. Wierzono, że włożenie ciasta do koszyka wielkanocnego pozwoli cieszyć się tymi przymiotami także w przyszłości. Jego słodycz z kolei ma wynagradzać przetrwanie Wielkiego Postu.

ZOBACZ TEŻ: Zakupy przed świętami. Część sieci zmieniła godziny otwarcia sklepów

W wielkanocnych koszykach znaleźć można też kurczaczki, również symbolizujące nowe życie, a przez wyklucie się z jajka kojarzone ze wstającym z grobu Chrystusem, pieprz, podobnie jak chrzan nawiązujący do męki Chrystusa oraz ciężkiej pracy Izraelitów w egipskiej niewoli, czy ser, symbolizujący przyjaźń między człowiekiem a siłami przyrody. Jego poświęcenie ma też zapewnić dobrobyt zwierzętom domowym.

Wielkanoc. Czego nie wkładać do koszyka?

Chociaż w koszyczku wielkanocnym znajdują się rozmaite produkty, są jednak takie, które nie powinny do niego trafić. - W koszyku wielkanocnym powinno znaleźć się to, co spożywamy i co ma również symboliczny związek z Wielkanocą - wyjaśniał w rozmowie z Dzień Dobry TVN ksiądz Marek Wójcik, proboszcz w Pasztowej Woli. W związku z tym w świątecznym koszyku nie powinny znaleźć się:

- zabawki, - alkohol i inne napoje - z wyjątkiem wody, - rzeczy użytkowe, takie jak telefon, inne przedmioty, - żywność w paczkach i pojemnikach: słodycze, przekąski, czekoladowe zajączki, - owoce i warzywa - wyjątek stanowi tu chrzan.

ZOBACZ TEŻ: Jak pospolity szarak stał się jest jednym z najważniejszych symboli Wielkanocy