Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Zmianę ustawy o komornikach sądowych Sejm przyjął pod koniec czerwca br. W połowie lipca ustawę przyjął Senat, nie wprowadził do niej poprawek. Prezydent podpisał tę zmianę - jak przekazała prezydencka kancelaria - w czwartek.

Resort sprawiedliwości, który przygotował nowelizację, uzasadniał, że chodzi przede wszystkim o rezygnację z obligatoryjnego przechodzenia komorników w wieku 65 lat na emeryturę, a także rezygnację z limitu czasu trwania asesury sądowej określonego do sześciu lat.

MS wskazywało, że za czasów rządów PiS wprowadzono zasady "dyskryminujące wobec komorniczej grupy zawodowej na tle pozostałych zawodów prawniczych", w których granica wieku wykonywania zawodu jest określona na poziomie 70 lat. Tymczasem - według przedstawicieli resortu – "w przypadku komorników sądowych została wprowadzona cezura bezwzględnie zabraniająca kontynuowania swojej pracy i nakładająca na MS wydanie stosowanej decyzji administracyjnej".

- W latach 2019-2021 minister sprawiedliwości odwołał na tej podstawie ze stanowiska 21 komorników, właśnie z powodu osiągnięcia wieku 65 lat. Część komorników zaskarżyła te decyzje do sądów administracyjnych, 10 takich decyzji zostało zaskarżonych - mówił podczas lipcowego posiedzenia senackiej komisji praw człowieka i praworządności Tomasz Kozłowski z Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji w MS.

W ciągu ostatnich lat kwestia ta została w związku z tym zweryfikowana przez sądy administracyjne, które - co podkreśla resort sprawiedliwości – "jednoznacznie i w sposób zgodny wskazały na dyskryminacyjny charakter” aktualnej regulacji. Wszystkie zaskarżone decyzje zostały bowiem prawomocnie uchylone. Wskazywano na przykład, że cała ta grupa zawodowa została potraktowana w sposób odrębny w stosunku do pozostałych grup zawodowych - na przykład notariuszy.

W innych ustawach odnoszących się do zawodów prawniczych, ten limit wieku jest bowiem określony odmiennie. Według Prawa o notariacie minister odwołuje notariusza, gdy ten ukończył 70 lat. Z kolei Prawo o ustroju sądów powszechnych stanowi, że sędzia przechodzi w stan spoczynku, gdy ukończy 65 lat, chyba że oświadczy Krajowej Radzie Sądownictwa chęć dalszego zajmowania stanowiska i przedstawi zaświadczenie zdrowotne. Wówczas - jeśli KRS wyrazi zgodę - sędzia może zajmować stanowisko nie dłużej niż do ukończenia 70. roku życia. Z kolei przepisy o adwokaturze i radcach prawnych nie określają górnej granicy wieku wykonywania zawodów adwokata czy radcy.

- Konsekwencją uchylenia tych decyzji są roszczenia odszkodowawcze zgłoszone wobec Skarbu Państwa przez odwołanych komorników. W tej chwili te roszczenia opiewają na 14 mln zł. Żadne jeszcze nie zostało prawomocnie zasądzone, one są na różnych etapach rozpatrywania przez sądy, natomiast spodziewamy się, że takie odszkodowania będą przyznawane - informował tydzień temu Kozłowski.

Jednocześnie, jak zastrzeżono, przyznanie komornikom prawa do wykonywania zawodu do czasu osiągnięcia przez nich 70. roku życia nie wyłącza możliwości przejścia na emeryturę z chwilą osiągnięcia przez komornika wieku uzasadniającego nabycie uprawnień emerytalnych. "Wydłużenie wieku uprawniającego do wykonywania zawodu nie przesądza zatem, że wszyscy komornicy i asesorzy będą pozostawać czynni zawodowo do ukończenia 70 lat" - wskazywano w uzasadnieniu nowelizacji.

Rozwiązania przejściowe nowelizacji umożliwiają, aby komornik odwołany z powodu wieku z zajmowanego stanowiska, mógł zostać ponownie powołany na stanowisko - nie później niż do osiągnięcia 70. roku życia.

Nowelizacji konsekwentnie sprzeciwiał się PiS. Jeszcze podczas prac w Sejmie były wiceszef MS, poseł tego ugrupowania Sebastian Kaleta mówił, że nie zgadza się, aby resort sprawiedliwości "zaczynał zmiany w tym obszarze od tego, żeby państwo polskie dało złote spadochrony osobom, które się dorobiły potężnych milionów na wykonywaniu zawodów komornika, często bez wykształcenia".

Nowelizacja ustawy o komornikach eliminuje też dotychczasowy maksymalny, sześcioletni okres trwania asesury komorniczej, umożliwiając asesorom nieograniczony czas zdobywania praktyki. "Zasadny powrót do poprzednich rozwiązań ustawowych, w których nie było określonej daty granicznej zmuszającej asesora do złożenia wniosku o powołanie na stanowisko komornika w chwili, w której może nie być na to gotowy" - zaznaczono w uzasadnieniu zmiany.

Nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.