Duże zmiany dla klientów, kary dla sklepów

- 1 października rusza system kaucyjny i Ministerstwo Klimatu i Środowiska potwierdza, że ruszamy zgodnie z planem, bez opóźnień - powiedziała na konferencji Sowińska.

Dodała, że już od wielu miesięcy operatorzy, sklepy i wprowadzający napoje w opakowaniach bardzo intensywnie przygotowywali się do startu systemu.

- Część sieci handlowych już zakomunikowało z dumą, że jest w 100 procentach gotowe na start systemu - zaznaczyła.

Podkreśliła, że operatorzy podpisują coraz więcej umów - nie tylko ze sklepami powyżej 200 metrów kwadratowych, ale również z innymi punktami zbiórki, przede wszystkim z małymi sklepami.

- Co oznacza start systemu 1 października? Od tego momentu w sklepach zaczną się pojawiać opakowania ze specjalnym znakiem kaucji i tylko one będą podlegać systemowi kaucyjnemu. Za tym również będą szły sklepy i ta sieć sklepów również będzie się rozwijać stopniowo. W Litwie proces pełnego rozwoju systemu, czyli osiągnięcia poziomu zbiórki 90 procent, trwał 2 lata - wskazała.

- My również przewidujemy, że ten proces będzie trwał kilka miesięcy, ale ważne, że ten proces się zaczyna - dodała.

Zapowiedziała w październiku kolejną odsłonę kampanii medialnej o systemie.

Sowińska przekazała też, że sklepy, które mają obowiązek zbierać opakowania kaucyjne, a nie będą tego robić, narażają się na kary i kontrolę Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska (WIOŚ).

Zapowiedziała, że resort klimatu będzie rozmawiał z Inspektoratami, aby w takim przypadku sklep podjął jak najszybsze działania korygujące, by nie narazić się na kary. Zaznaczyła, że nie sądzi, by takie przypadki się zdarzyły.

Spytana, co w sytuacji, gdy konsument otrzyma bon zamiast gotówki za zwrot opakowania, zapewniła, że klient ma prawo poprosić o gotówkę. Dodała jednocześnie, że wszystkie nieprawidłowości można zgłaszać do Inspekcji Handlowej nadzorowanej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wiceministra pytana była też, czy resort zaniecha nakładania kar na operatorów i sklepy wielkopowierzchniowe na początku działania systemu.

- Ustawa mówi jasno, że te kary mogą być nakładane (...). Zdajemy sobie sprawę, że ten system musi mieć pewien czas na rozruch. Natomiast to nie znaczy, że będziemy przymykać oko, jeżeli na przykład dany przedsiębiorca nie będzie podejmował działań korygujących. Wówczas WIOŚ mają możliwość najpierw pouczenia, ale potem mogą jak najbardziej nakładać kary - powiedziała Sowińska.

Od 1 października duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne. System obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra, a także - od 1 stycznia 2026 r. - szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra.

Systemem kaucyjnym nie będą więc objęte szklane butelki jednorazowego użytku i nie będzie za nie pobierana kaucja. To, czy dana butelka jest jednorazowego, czy wielorazowego użytku, ustala sam producent napoju.