Wpływy z akcyzy liczone w miliardach złotych. To jedno z najważniejszych źródeł dochodów państwa

Źródło:
TVN24 Biznes
Archiwalna wypowiedź prezesa PiS nt. cen paliw
Archiwalna wypowiedź prezesa PiS nt. cen paliwTVN24
wideo 2/4
Archiwalna wypowiedź prezesa PiS nt. cen paliwTVN24

Akcyza zapewnia państwowej kasie dziesiątki miliardów złotych rocznie, co oznacza, że jest jednym z najważniejszych źródeł wpływów do budżetu. Ten dodatkowy podatek naliczany jest na niektóre wyroby - paliwa, alkohol, tytoń, energię elektryczną czy samochody osobowe. Czemu służy akcyza i jak działa? Jakie produkty są nią objęte?

Akcyza - co to jest?

Akcyza jest podatkiem nakładanym na wybrane dobra konsumpcyjne. To podatek pośredni, czyli nie płacą go ci, na których jest nakładany (producenci wyrobów), ale odbiorcy dóbr, czyli konsumenci. Jest wliczana w cenę końcową objętych nią towarów, czyniąc je droższymi.

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO

Celem akcyzy jest nie tylko zapewnienie dochodów do budżetu państwa, ale także ograniczenie konsumpcji określonych dóbr.

Akcyza nakładana jest najczęściej na wyroby tytoniowe, napoje alkoholowe, wyroby ropopochodne oraz energię. Są to dobra, na które jest szczególnie wysoki popyt, a więc dodatkowy podatek nie wpłynie znacząco na ich sprzedaż. Jednocześnie część z nich, przede wszystkim wyroby tytoniowe i alkoholowe, jest szkodliwa dla zdrowia, co stanowi dodatkową motywację do objęcia akcyzą.

Wysokość akcyzy jest zróżnicowana. W przypadku dóbr, których szkodliwość dla zdrowia jest wysoka, a produkcja tania, akcyza może stanowić nawet ponad połowę ceny końcowej produktu. Sytuacja taka zdarza się przede wszystkim w przypadku wyrobów tytoniowych i alkoholowych. W przypadku innych towarów, np. większości samochodów osobowych, akcyza wynosi natomiast tylko kilka procent.

Akcyza – jak działa?

Akcyza jest jednym z głównych źródeł dochodów państwa. W roku 2020 wpływy państwowej kasy z tego tytułu przekroczyły 70 mld zł. W ostatnich latach było to drugie największe źródło tych dochodów, mniejsze jedynie od dochodów z podatku VAT.

Dochód z akcyzy na poszczególne produkty jest jednak bardzo różny. Zdecydowanie najwięcej generuje akcyza na paliwa silnikowe, która w 2019 roku odpowiadała za ok. 45 proc. wszystkich dochodów z tego podatku. Na drugim miejscu jest akcyza na wyroby tytoniowe, zapewniająca ok. 20 proc. dochodów, zaś na trzecim i czwartym akcyza na wyroby spirytusowe i piwa. Udział dochodów akcyzowych na pozostałe produkty jest już znacznie mniejszy.

Większość produktów objętych akcyzą w Unii Europejskiej podlega harmonizacji. Oznacza to, że we wszystkich państwach członkowskich obowiązują nie tylko wspólne stawki podatku akcyzowego, ale też wspólne zasady produkcji, przechowywania i transportu wyrobów nim objętych.

Część dóbr akcyzowych, m.in. samochody osobowe, broń palna, futra czy karty do gry pozostała natomiast niezharmonizowana. Wysokość i zasady naliczania podatku pozostają w ich przypadku w gestii poszczególnych państw.

Akcyza – jakie produkty?

W Polsce podatkiem akcyzowym objęte są wyroby tytoniowe, napoje alkoholowe, wyroby energetyczne (paliwa, węgiel, gaz ziemny, oleje mineralne), energia elektryczna oraz samochody osobowe.

Wyroby tytoniowe oraz alkoholowe (poza piwem) są przy tym objęte obowiązkiem odpowiedniego oznaczania tzw. banderolami, które umieszcza się na opakowaniach w widocznym miejscu.

Wysokość stawki akcyzowej jest różna i naliczana w odmienny sposób w zależności od wybranego dobra. Akcyza może być określoną procentowo częścią maksymalnej ceny detalicznej towaru – sytuacja taka występuje w przypadku wyrobów tytoniowych, w których stanowi ona 31,41 proc. ceny. W przypadku wyrobów alkoholowych, paliw i energii akcyza naliczana jest kwotowo od określonej ilości wyrobu, np. 5704 zł od hektolitra 100 proc. alkoholu etylowego.

Akcyza na dobra niezharmonizowane jest natomiast naliczana jako procent ich ceny. W przypadku samochodów osobowych jej wysokość zależy dodatkowo od pojemności silnika. Pojazdy z silnikiem o pojemności do 2000 cm3 objęte są akcyzą w wysokości 3,1 proc. ich wartości rynkowej, zaś o większej pojemności – akcyzą 18,6 proc.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Izba Reprezentantów przegłosowała "jedną wielką piękną ustawę" Donalda Trumpa, w której połączono cięcia podatków z cięciami wydatków socjalnych i zwiększeniem wydatków na deportacje migrantów. Projekt, który ma powiększyć dług USA o niemal cztery biliony dolarów, trafi na biurko prezydenta.

"Pierwsze duże zwycięstwo legislacyjne w drugiej kadencji Donalda Trumpa"

"Pierwsze duże zwycięstwo legislacyjne w drugiej kadencji Donalda Trumpa"

Źródło:
PAP

Branża przewozowa wyraziła obawy w związku z przywróceniem czasowych kontroli na granicach z Litwą oraz Niemcami. Jak podkreślono, kolejna bariera może sprawić, że wielu przewoźników podejmie decyzję o "zaprzestaniu tej niedochodowej dziś działalności".

Branża w strachu. "Z niepokojem czekam na poniedziałek"

Branża w strachu. "Z niepokojem czekam na poniedziałek"

Źródło:
PAP

Nie oszukujmy się, ta wczorajsza obniżka, to jest raczej symboliczna. Wciąż mamy wiele niewiadomych - tak decyzję w sprawie stóp procentowych skomentował w "Faktach po Faktach" w TVN24 ekonomista, profesor Witold Orłowski. Dziennikarz ekonomiczny Maciej Samcik stwierdził, że inflacja "jeszcze nie jest pokonana".

"Nie oszukujmy się". Echa decyzji w sprawie stóp procentowych

"Nie oszukujmy się". Echa decyzji w sprawie stóp procentowych

Źródło:
TVN24

W kolejnych kwartałach inflacja może nieco wzrosnąć z powodu odmrożenia cen energii - stwierdził prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński. Dodał jednak, że przy sprzyjających danych obniżka stóp procentowych we wrześniu jest możliwa.

Co z inflacją? Prezes NBP Adam Glapiński wskazuje na jeden czynnik

Co z inflacją? Prezes NBP Adam Glapiński wskazuje na jeden czynnik

Źródło:
PAP

Aż 933 loty zostały odwołane we Francji po rozpoczęciu strajku kontrolerów lotów. Agencja AFP podała, że w piątek można spodziewać się jeszcze większego chaosu. Strajkujący domagają się poprawy warunków i organizacji pracy, ale francuski minister transportu nie chce słyszeć o rozmowach i określił żądania jako "nie do zaakceptowania".

Chaos na lotniskach. Odwołano prawie tysiąc lotów

Chaos na lotniskach. Odwołano prawie tysiąc lotów

Źródło:
PAP

Chiny, Włochy, Grecja i Hiszpania to kraje, których gospodarki mogą ucierpieć najbardziej ze względu na panujące tam upały - wynika z analizy Allianz Trade. Ekstremalne temperatury negatywnie wpływają także na wydajność pracy.

Upał uderza w wielkie gospodarki

Upał uderza w wielkie gospodarki

Źródło:
PAP

Cła nałożone przez Donalda Trumpa na Unię Europejską mają wejść w życie już 9 lipca. Kanclerz Niemiec Friedrich Merz wezwał Unię Europejską do tego, by jak najszybciej doszła do porozumienia z USA w tej sprawie.

Kanclerz Niemiec wzywa Brukselę. "Musimy osiągnąć szybki rezultat"

Kanclerz Niemiec wzywa Brukselę. "Musimy osiągnąć szybki rezultat"

Źródło:
PAP

Miała być prawdziwa rewolucja w Kodeksie pracy, ale w praktyce - przynajmniej w najbliższym czasie - niewiele może się zmienić. Pracodawcy dostali kilka furtek, dzięki którym nie będą musieli publikować informacji o wysokości wynagrodzenia w ogłoszeniach o pracę. Więcej narzędzi do walki z nierównościami ma dać pełna implementacja unijnej dyrektywy o jawności płac. Na zmiany czekają pracownicy otrzymujący niższe pensje, w tym nie tylko kobiety. Nie wszyscy jednak na nich zyskają.

To miała być rewolucja na rynku pracy. "Wypacza cały sens"

To miała być rewolucja na rynku pracy. "Wypacza cały sens"

Źródło:
TVN24+

Prezes Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej Magdalena Jaworska-Maćkowiak wycofała rezygnację, którą w ostatni piątek złożyła w Ministerstwie Infrastruktury - poinformował rzecznik PAŻP Marcin Hadaj.

Prezes PAŻP wycofała rezygnację

Prezes PAŻP wycofała rezygnację

Źródło:
PAP

Magdalena Jaworska-Maćkowiak nadal pełni funkcję prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej oraz ma pełne wsparcie Ministerstwa Infrastruktury - poinformował wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu do spraw CPK Maciej Lasek. Jak stwierdził, przeprowadził w tej sprawie konstruktywne rozmowy z szefową PAŻP.

Wiceminister o prezes PAŻP. "Ma pełne wsparcie"

Wiceminister o prezes PAŻP. "Ma pełne wsparcie"

Źródło:
PAP

Wartość zapytań o kredyty mieszkaniowe wzrosła w czerwcu o 47,1 procent w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku - wynika z danych Biura Informacji Kredytowej. Średnia wartość wnioskowanego kredytu mieszkaniowego wyniosła w czerwcu 2025 roku 477 tysięcy złotych i była najwyższa w historii.

"Punkt zwrotny" dla kredytobiorców. Skokowy wzrost

"Punkt zwrotny" dla kredytobiorców. Skokowy wzrost

Źródło:
PAP

Microsoft ogłosił zwolnienie do dziewięciu tysięcy pracowników w kolejnym etapie redukcji etatów. Nieoficjalnie mówi się, że cięcia dotkną między innymi dział Xbox - podał portal stacji BBC. Firma niedawno zapowiedziała, że przeznaczy 80 miliardów dolarów na centra danych do trenowania AI.

Gigant zwolni tysiące osób

Gigant zwolni tysiące osób

Źródło:
BBC

Sprzedawcy odzieży, obuwia lub galanterii skórzanej z Azji podszywają się pod polskie marki, kusząc promocjami - poinformował w czwartek Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Produkt może odbiegać od tego na zdjęciach, a z przedsiębiorcą nie można się skontaktować - dodał.

Podszywają się pod polskie marki, kuszą promocjami. Urząd ostrzega

Podszywają się pod polskie marki, kuszą promocjami. Urząd ostrzega

Źródło:
PAP

W argentyńskim Kongresie pojawił się projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowej waluty o nazwie argentum. Nowy środek płatniczy miałby zastąpić obecne peso, którego wartość znacznie spadła w wyniku wieloletniej inflacji.

Chcą zmienić walutę. Projekt w Kongresie

Chcą zmienić walutę. Projekt w Kongresie

Źródło:
PAP

Planowany strajk kontrolerów ruchu lotniczego we Francji spowoduje poważne zakłócenia na wielu lotniskach w całym kraju. Protesty zaplanowano na czwartek i piątek, tuż przed rozpoczęciem letnich wakacji szkolnych, które ruszają w sobotę.

Poważne zakłócenia dla podróżnych. Strajk we Francji

Poważne zakłócenia dla podróżnych. Strajk we Francji

Źródło:
PAP

W czwartek Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że sąd upadłościowy może badać nieuczciwość umowy kredytu we frankach szwajcarskich konsumentów w stanie upadłości. Pytania prejudycjalne dotyczące tej sprawy skierował do TSUE Sąd Rejonowy w Łodzi.

TSUE orzekł w sprawie frankowiczów

TSUE orzekł w sprawie frankowiczów

Źródło:
PAP

- Pracownik versus duża organizacja, czy nawet mała organizacja, naprawdę nie ma szans - stwierdza w rozmowie z tvn24.pl Adriana Rychter, zajmująca się HR-em, jedna z autorek ogólnopolskiego badania o mobbingu "Pracować po ludzku". - To jest bardzo trudne zjawisko, bo z konsekwencjami trzeba potem bardzo długo pracować - dodaje psycholożka Joanna Kolenda, druga autorka raportu.

"Widać, że system nie działa". Alarmujący raport

"Widać, że system nie działa". Alarmujący raport

Źródło:
tvn24.pl

Korea Południowa może stracić nawet 85 procent populacji w ciągu 100 lat - ostrzegają demografowie z think tanku Korean Peninsula Population Institute. W najczarniejszym scenariuszu do 2125 roku kraj będzie zamieszkiwać 7,5 miliona osób, czyli mniej niż obecnie liczy Seul.

Szokująca prognoza. Mogą stracić nawet 85 procent populacji

Szokująca prognoza. Mogą stracić nawet 85 procent populacji

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał w środę ustawę o ustanowieniu 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci o Polakach - Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Nie będzie to jednak dzień ustawowo wolny od pracy.

Nowe święto państwowe. Jest podpis prezydenta

Nowe święto państwowe. Jest podpis prezydenta

Źródło:
PAP