Rewolucja w testamentach. Ministerstwo zabiera głos

Jak poinformowało Ministerstwo Sprawiedliwości w komunikacie, obecnie projekt zmian w Prawie spadkowym znajduje się na etapie uzgodnień wewnątrzresortowych.

W komunikacie ministerstwa wskazano, że jedną ze zmian, które proponuje Ministerstwo Sprawiedliwości, jest zaostrzenie przesłanki umożliwiającej sporządzenie testamentu ustnego.

"Nowe rozwiązania mają zminimalizować ryzyko fałszowania tego rodzaju testamentów. Testament ustny będzie można sporządzić jedynie w sytuacjach, w których sporządzenie testamentu w formie pisemnej jest niemożliwe lub znacznie utrudnione z powodu wystąpienia szczególnych i nagłych okoliczności (np. nagła poważna choroba). Dodatkowo będzie musiała istnieć obawa rychłej śmierci osoby sporządzającej testament. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości łączy te dwie przesłanki – dotychczas do sporządzenia testamentu ustnego musiała zaistnieć jedna z nich" - wskazano w komunikacie.

Resort chce uregulować także kwestie sporządzenia testamentu w formie audiowizualnej, czyli np. za pomocą nagrania wideo. Jak wskazano, "w odróżnieniu od jego 'zwykłej' formy, testament ustny audiowizualny będzie można sporządzić bez konieczności angażowania świadków". "Proponowane zmiany znacznie skrócą termin, w jakim stwierdza się treść testamentu ustnego. W myśl projektowanych przepisów treść testamentu ma być stwierdzona niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu miesiąca od jego sporządzenia. Jeśli zaś spadkodawca umrze, treść testamentu będzie można stwierdzić wyłącznie przed sądem, w terminie 3 miesięcy od śmierci spadkodawcy" - tłumaczy ministerstwo. Wskazano także, że projektowane zmiany będą także dotyczyć ważności testamentów szczególnych (ustnego, wojskowego, audiowizualnego). "Obecnie zachowują one moc przez maksymalnie 6 miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały sporządzenie takiego testamentu. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości skraca ten czas do 3 miesięcy (1 miesiąca w przypadku testamentu audiowizualnego)" - czytamy w komunikacie.

Resort poinformował także, że testament wojskowy, który obecnie reguluje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej, trafi do Kodeksu cywilnego.

"Zmiana sprawi, że wszystkie formy testamentu będą uregulowane w Kodeksie cywilnym. Dotychczas istniały wątpliwości konstytucyjne odnośnie do tego, czy testament wojskowy powinno regulować rozporządzenie. Ponadto zlikwidowany zostanie testament podróżny, gdyż taka forma testamentu znajdowała niewielkie zastosowanie w praktyce" - uzasadnia resort.

Rozszerzony zostanie także katalog podmiotów, które nie mogą być świadkami testamentu.

"Będą to np. partner bądź partnerka osoby, dla której została przewidziana w testamencie jakakolwiek korzyść, krewni lub powinowaci takiej osoby do czwartego stopnia czy osoba uprawniona do reprezentacji osoby prawnej, dla której w testamencie została przewidziana jakakolwiek korzyść" - wyjaśnia Ministerstwo Sprawiedliwości.

Resort sprawiedliwości wskazał także, że w odpowiedzi na "postulat Rzecznika Praw Obywatelskich, który dotyczy problemu tzw. podwójnych postanowień spadkowych" znowelizowany zostanie również Kodeks postępowania cywilnego.

"Proponowane zmiany zapobiegną sytuacjom, w których istnieją w obrocie prawnym dwa postanowienia o nabyciu spadku po tej samej osobie. Rodziło to problemy przed urzędami z powodu rozbieżności w zakresie podstawy tytułu prawnego do spadku. Proponowane rozwiązanie daje sądowi kompetencję do uchylenia – także z urzędu i na posiedzeniu niejawnym – prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, jeżeli w odniesieniu do tego samego spadku zostało wcześniej wydane prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku" - stwierdzono w komunikacie.