"Widać, że system nie działa". Alarmujący raport

Źródło:
tvn24.pl
Narastające zjawisko mobbingu w Polsce
Narastające zjawisko mobbingu w PolsceTVN24
wideo 2/6
Narastające zjawisko mobbingu w PolsceTVN24

- Pracownik versus duża organizacja, czy nawet mała organizacja, naprawdę nie ma szans - stwierdza w rozmowie z tvn24.pl Adriana Rychter, zajmująca się HR-em, jedna z autorek ogólnopolskiego badania o mobbingu "Pracować po ludzku". - To jest bardzo trudne zjawisko, bo z konsekwencjami trzeba potem bardzo długo pracować - dodaje psycholożka Joanna Kolenda, druga autorka raportu.

Długotrwałego i uporczywego nękania lub zastraszania w pracy, które prowadziło do obniżenia samooceny zawodowej, poniżenia, ośmieszenia, izolacji lub eliminacji z zespołu, czyli mobbingu, doświadczyło w Polsce ponad 66 proc. ankietowanych osób - wynika z ogólnopolskiego badania o mobbingu "Pracować po ludzku", przeprowadzonego przez psycholożkę Joannę Kolendę, Adrianę Rychter, Przemka Hubisza i Dominikę Kolendę.  

Mobbing zgłosiło tylko 31,1 proc. badanych, a pomoc uzyskało wyłącznie 18,4 proc. pracowników.  

"Dlatego być może tak niewiele osób doświadczających znęcania psychicznego i/lub fizycznego zgłasza ten fakt do innych struktur" - czytamy w raporcie.  

Jak zachowuje się mobber

Osoby, które doświadczyły mobbingu, doznały przede wszystkim celowego ignorowania lub umniejszania ich wysiłków i osiągnięć, czy nieustającego poddawania ich nieuzasadnionej i ciągłej kontroli pracy. Czuły także, iż mają mniejsze prawa od innych pracowników. Pomijano również ich opinię oraz regularnie podważano ich kompetencje mimo posiadania odpowiednich kwalifikacji - wskazano w raporcie.

- Widać, że system nie działa. Pracownik versus duża organizacja, czy nawet mała organizacja, naprawdę nie ma szans - komentuje w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl Rychter.

Jak dodaje, z jej doświadczenia wynika, że ofiarami mobbingu są przede wszystkim perfekcjoniści. - To są osoby, które są bardzo dobre, mają bardzo dobre wyniki i nie boją się przedstawiać swojego zdania - wyjaśnia.

Z raportu wynika także, że to kobiety (70,3 proc.) częściej niż mężczyźni (49,3 proc.) doświadczyły mobbingu w życiu zawodowym, "co między innymi mogło wpłynąć na ich większe zainteresowanie tą tematyką, czego dowodem jest znacznie wyraźniejszy udział kobiet w badaniu". 

Ponadto 70 proc. respondentów wskazało, że zachowań mobbingujących doświadczali codziennie lub kilka razy w tygodniu.  

Jak zaznacza Kolenda, "fatalną wiadomością jest także to, że do mobbingu dochodzi również w organizacjach, które mają polityki mobbingowe i prowadzą także szkolenia dla swoich pracowników o takiej tematyce".

Niska świadomość zachowań mobbingujących w pracy 

Psycholożka wyjaśnia, że mobbing niesie za sobą ogromne konsekwencje dla osoby mobbowanej. - To jest bardzo trudne zjawisko, bo z konsekwencjami trzeba potem bardzo długo pracować - mówi. Jak dodaje, do jej gabinetu przychodzi wiele osób, które zupełnie nie mają świadomości, że powodem ich złego samopoczucia jest przemoc, której doznają w pracy.  

- Kiedy do mnie trafiają, to zazwyczaj już z objawami depresji, zaburzeń lękowych czy nawet po próbach samobójczych, ale nie łączą tego z mobbingiem, ponieważ to jest długo sącząca się trucizna - mówi Joanna Kolenda.

- Tym bardziej że mobbingowi często towarzyszy poczucie winy i odpowiedzialności. Osoby te często myślą, że to z nimi coś jest nie tak i dopiero po wielu rozmowach dochodzimy do przyczyny, którą jest właśnie mobbing w pracy - wyjaśnia psycholożka.

W raporcie czytamy, że "relacje z osobą mobbingującą wpływają negatywnie w szczególności na motywację do pracy, występują symptomy wypalenia zawodowego, myśli o pracy lub osobie mobbingującej wywołują silny stres lub niepokój uniemożliwiający działanie, po doświadczeniu mobbingu obniża się poziom zaufania do pracodawców i współpracowników oraz następuje spadek efektywności zawodowej". 

- Z punktu widzenia HR-owego mogę powiedzieć, że bardzo mało osób zdaje sobie sprawę z tego, że są ofiarami przemocy psychicznej. Bardzo często wydaje się im, że po prostu tak musi być i oni muszą to znosić. Nasza kultura przyzwyczaiła nas do takiej pracy, że szef ma przecież zawsze rację i może wszystko. No nie. To tak nie jest - mówi Rychter. - Poziom świadomości jest naprawdę bardzo niski.

Jak wyjaśnia, osoby mobbingujące też bardzo często nie mają świadomości, że przekraczają granice. - Rozmawiając z takimi osobami, często orientowałam się, że kompletnie nie zdawały sobie z tego sprawy, że ich zachowanie, nieodpowiedni ton, dobór słów czy sposób traktowania ludzi jest niewłaściwy - mówi.  

Kto mobbuje

Autorki badania zaobserwowały "dość wyraźną jednomyślność w kwestii relacji stanowiska pomiędzy badanym a mobberem". W raporcie czytamy bowiem, że "najczęściej wskazywaną odpowiedzią (ankietowanych - red.) okazała się (relacja - red.) - podwładny (mobbowany) – przełożony (mobber) – 78,5 proc. Dużo mniejszy udział dotyczy odpowiedzi: pracownik (mobbowany) – pracownik (mobber) – 13,7 proc. oraz pracownik (mobbowany) – współpracownik w innej jednostce – 4,9 proc.".  

Ponadto w raporcie wskazano, że osoby znęcające się to kobiety na stanowiskach dyrektorskich (27,8 proc.), menadżerowie średniego szczebla (24,3 proc.) oraz menadżerowie wyższego szczebla (20,7 proc.). Najmniej wskazań obejmuje pracownika liniowego - 10,5 proc. oraz prezesa - 16,8 proc.  

Dodatkowo z odpowiedzi wynika, że mobber będący kobietą częściej za ofiarę obiera sobie kobietę, natomiast mobber mężczyzna - mężczyznę.  

Szokujące może się też wydawać, że "ponad 80 proc. sytuacji mobbingu zdarzało się przy świadkach". 

Sześć przesłanek do spełnienia

Jak wyjaśnia Rychter, zgodnie z prawem musi zostać spełnionych sześć przesłanek jednocześnie, aby sąd uznał, że doszło do mobbingu.  

- To naprawdę jest bardzo trudna sytuacja dla ofiar, które decydują się na proces w sądzie - mówi Rychter.   

Jak wyjaśnia komentująca raport radczyni prawna Joanna Cur, "w 2024 r. sądy rozpatrzyły 625 spraw dotyczących mobbingu, z czego zakończone zostały 253 sprawy, przy czym sąd uwzględnił w całości lub w części powództwo jedynie w 29 sprawach".  

Dodaje dla porównania, że w 2023 r. "sądy rozpatrzyły 611 tego typu spraw, z czego zakończonych zostało 250, w tym sąd uwzględnił w całości lub w części powództwo jedynie w 34 sprawach". Natomiast - jak zaznacza - "w 2022 r. te statystyki wyglądały jeszcze bardziej ponuro: sądy rozpatrzyły 551 spraw dotyczących mobbingu, z czego zakończyły się 192 sprawy, a sąd uwzględnił w całości lub w części powództwo w 17 sprawach". 

Z raportu wynika, że z powodu mobbingu pracę musiało zmienić 69,1 proc. ankietowanych. Pozostała część pracowników aktualnie pracuje w tej samej organizacji lub zmieniła miejsce zatrudnienia z innego powodu. Z kolei branżę zawodową musiało zmienić 31,6 proc. badanych.  

Propozycja zmiany definicji mobbingu 

Światełkiem w tunelu według Cur może być to, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało nową definicję mobbingu, która w swoim założeniu ma być prostsza i bardziej zrozumiała.

"Projekt zmian trafił do konsultacji i ma być przekazany do Rady Ministrów jeszcze w tym roku" - wyjaśnia, dodając, że zaproponowano przede wszystkim zmianę definicji.

"Mobbing ma być traktowany jako uporczywe nękanie pracownika", przy czym wyjaśnia, że uporczywość ma być rozumiana jako zachowania powtarzalne, nawracające lub stałe. "Nie trzeba będzie już udowadniać 'długotrwałości' rozumianej sztywno jako wiele miesięcy, co często blokowało możliwość skutecznego dochodzenia przez pracowników swoich praw" - zaznacza.  

Ma zostać także rozszerzony katalog zachowań. Ponadto emocje ofiary również mają być brane pod uwagę. "Sąd ma oceniać mobbing nie tylko przez pryzmat obiektywnych skutków, ale też subiektywnych, racjonalnych odczuć pracownika" - wyjaśnia.  

Kolejna propozycja zmian to zwiększenie odpowiedzialność pracodawcy, ale też możliwość jej ograniczenia. "Pracodawca ma być aktywnie i stale zobowiązany do przeciwdziałania mobbingowi" - zaznacza.  

Dodatkowo nowe przepisy zakładają, że "pracownik, który doznał mobbingu, będzie mógł domagać się: zadośćuczynienia w wysokości nie niższej niż równowartość jego 6-miesięcznego wynagrodzenia, lub odszkodowania - jeśli poniósł szkodę majątkową". 

- Myślę, że bez zmiany prawa nic się w kwestii przeciwdziałania mobbingowi nie zmieni. Możemy mówić o tym, uświadamiać ludzi, ale tak naprawdę tylko skuteczne prawo ochroni ofiarę - wskazuje Rychter.

Jak zaznacza, proponowana zmiana nie tylko zwiększy ochronę pracowników, ale także przeniesie ciężar dowodu z pracownika na pracodawcę. - To jest bardzo ważne - podkreśla.

Czytaj również: "Szef na mnie krzywo patrzy". Nieraz cierpią przez to całe rodziny >>>

O badaniu

Badanie prowadzono w dniach 12 marca-30 kwietnia 2025 roku. Ankieta została skierowana do losowo dobranych dorosłych osób pracujących na terenie Polski. Ostatecznie po weryfikacji poprawności wypełnionych kwestionariuszy w analizie uwzględnione zostały 1084 ankiety.

Zdecydowana większość ankietowanych to kobiety (81 proc.), mężczyźni stanowili 18,5 proc. respondentów, natomiast osoby nieidentyfikujące się z żadną płcią obejmują wyłącznie 0,5 proc. wszystkich badanych. Średnia wieku wyniosła 38,59 lat.

Jeśli doświadczasz problemów emocjonalnych i chciałabyś/chciałbyś uzyskać poradę lub wsparcie, tutaj znajdziesz listę organizacji oferujących profesjonalną pomoc - zarówno dzieciom, jak i dorosłym.

Autorka/Autor:

Opracowanie grafik: Katarzyna Korzeniowska

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Korea Południowa może stracić nawet 85 procent populacji w ciągu 100 lat - ostrzegają demografowie z think tanku Korean Peninsula Population Institute. W najczarniejszym scenariuszu do 2125 roku kraj będzie zamieszkiwać 7,5 miliona osób, czyli mniej niż obecnie liczy Seul.

Szokująca prognoza. Mogą stracić nawet 85 procent populacji

Szokująca prognoza. Mogą stracić nawet 85 procent populacji

Źródło:
PAP

Trybunał Arbitrażowy w Sztokholmie wydał częściowy wyrok w sprawie rozliczeń z Gazpromem za zakup gazu w ramach kontraktu jamalskiego od listopada 2017 roku - poinformował Orlen. Trybunał oddalił roszczenie Orlenu o obniżenie ceny kontraktowej od listopada 2017 roku lub od stycznia 2018 roku, ale też roszczenie Gazpromu o podwyższenie ceny kontraktowej od listopada 2017.

Spór Orlenu z Gazpromem. Jest wyrok

Spór Orlenu z Gazpromem. Jest wyrok

Źródło:
PAP

W środowe popołudnie setki pasażerów utknęły w długich kolejkach na czwartym terminalu lotniska Barajas w Madrycie. Awaria kontroli paszportowej doprowadziła do poważnych utrudnień, przez które około pięciuset pasażerów nie zdążyło na swoje loty.

Setki pasażerów nie zdążyły na swoje loty

Setki pasażerów nie zdążyły na swoje loty

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał w środę ustawę o ustanowieniu 11 lipca Narodowym Dniem Pamięci o Polakach - Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej. Nie będzie to jednak dzień ustawowo wolny od pracy.

Nowe święto państwowe. Jest podpis prezydenta

Nowe święto państwowe. Jest podpis prezydenta

Źródło:
PAP

W środę premier Węgier Viktor Orban ogłosił w mediach społecznościowych uruchomienie rządowego programu preferencyjnych pożyczek na zakup pierwszego domu lub mieszkania.

Szykują pożyczki mieszkaniowe. Nowy program na Węgrzech

Szykują pożyczki mieszkaniowe. Nowy program na Węgrzech

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podjęła decyzję o obniżeniu stóp procentowych - o 0,25 punktu procentowego każdą - podano w komunikacie. Oznacza to, że stopa referencyjna wynosi 5,00 procent. 

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
tvn24.pl

Po decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżce stóp procentowych złoty stracił wobec głównych walut. Dolar kosztuje obecnie 3,62 złotego, frank szwajcarski - 4,57 złotego, a euro - 4,26 złotego.

Złoty reaguje na decyzję RPP

Złoty reaguje na decyzję RPP

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej (RRP) obniżyła główną stopę procentową do 5,00 procent. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 złotych na 30 lat spadnie o 85 złotych.

Raty kredytów po decyzji RPP

Raty kredytów po decyzji RPP

Źródło:
tvn24.pl

"Rada Polityki Pieniężnej zaskoczyła rynek", "Mamy niespodziankę" - tak ekonomiści komentują obniżkę stóp procentowych o 25 punktów bazowych. Analitycy wskazują jednak, że decyzja RPP jak najbardziej ma sens.

"Mamy niespodziankę". Zaskoczenie decyzją w sprawie stóp procentowych

"Mamy niespodziankę". Zaskoczenie decyzją w sprawie stóp procentowych

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Pierwsze takie transakcje na świecie już przeprowadzono. - Udział w nieruchomości można było nabyć za około dwa tysiące złotych - opowiada o dubajskim projekcie w rozmowie z TVN24+ Krzysztof Piech, dyrektor Centrum Technologii Blockchain na Uczelni Łazarskiego. Jak dodaje, jeden z apartamentów objętych tokenizacją został sprzedany w ciągu dwóch minut. W aukcji wzięło udział 49 inwestorów z 35 krajów, a w kolejce czekało 10 tysięcy osób. Czy taka transakcja będzie możliwa w Polsce? - Projekt ustawy o kryptoaktywach jest tragedią - ocenia radca prawny Radosław Nosowski.

Jeden z apartamentów sprzedano w dwie minuty. "W kolejce czekało 10 tysięcy osób"

Jeden z apartamentów sprzedano w dwie minuty. "W kolejce czekało 10 tysięcy osób"

Źródło:
TVN24+

Na Morzu Czerwonym cały czas trwają działania wojenne, dlatego coraz więcej statków transportowych zmienia trasę i opływa Afrykę dookoła. To nie tylko wydłużenie czasu dostaw przeróżnych towarów, ale także ryzyko, że nie dotrą one w ogóle. Przez burzliwe wody na południu kontynentu coraz więcej kontenerów trafia za burtę.

Nie dotarło twoje zamówienie? Może pływać nieopodal Przylądka Dobrej Nadziei

Nie dotarło twoje zamówienie? Może pływać nieopodal Przylądka Dobrej Nadziei

Źródło:
PAP

Mediana wynagrodzeń w styczniu 2025 roku wyniosła 6882,80 złotego i była niższa o 21 procent od przeciętnego wynagrodzenia brutto - podał Główny Urząd Statystyczny (GUS).

Tyle naprawdę zarabiają Polacy

Tyle naprawdę zarabiają Polacy

Źródło:
PAP

Do Polski dotarła fala upałów. Warto przypomnieć, że w Kodeksie pracy znajdują się rozwiązania prawne, które nakładają dodatkowe obowiązki na pracodawcę, gdy pojawią się wysokie temperatury. Co więcej, resort rodziny od dłuższego czasu pracuje nad poprawieniem przepisów, a zmiany mają wejść życie w 2027 roku.

Praca w upał. To jest obowiązkowe

Praca w upał. To jest obowiązkowe

Źródło:
PAP

Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wydała zgodę na powołanie Andrzeja Klesyka na stanowisko prezesa Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. - podano w komunikacie. Klesyk sprawował już tę funkcję w latach 2007-2015.

Nowy prezes polskiego giganta. KNF dała zielone światło

Nowy prezes polskiego giganta. KNF dała zielone światło

Źródło:
PAP

Po izraelskich atakach na cele jądrowe w Iranie, dokonanych w połowie czerwca, Teheran przygotowywał się do zaminowania cieśniny Ormuz – poinformował Reuters, powołując się na amerykańskie źródła.

Iran szykował się do zaminowania cieśniny Ormuz

Iran szykował się do zaminowania cieśniny Ormuz

Źródło:
PAP

Za 15 lat kraje Unii Europejskiej miałyby drastycznie zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych. Komisja Europejska zaproponowała w środę wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r.

Ambitny cel Brukseli. Nowe wytyczne klimatyczne na 2040 rok

Ambitny cel Brukseli. Nowe wytyczne klimatyczne na 2040 rok

Źródło:
PAP

W zeszłym tygodniu odbył się pokaz Prady w Mediolanie, który wywołał skandal w... Indiach. Powodem było obuwie, które wyglądało jak tradycyjne indyjskie sandały "Kolhapuri". Dom mody stał się obiektem ataków, gdyż nie pochwalił się skąd zaczerpnął inspirację. Indyjscy rzemieślnicy jednak już widzą wzrost zainteresowania ich produktem.

Sandałowy skandal po pokazie Prady

Sandałowy skandal po pokazie Prady

Źródło:
Reuters

Zainteresowanie na rynku pierwotnym niższe niż przed rokiem. Sprzedaż nowych mieszkań w czerwcu br. spadła o 8,7 proc. wobec maja - wynika z Barometru Cen Mieszkań portalu Tabelaofert.pl. W porównaniu z ubiegłym rokiem, ceny mieszkań są wyższe o 6,1 proc. Największy wzrost odnotowano w Bydgoszczy.

Ceny rosną, sprzedaż "mocno hamuje". Lista miast z dwucyfrowymi podwyżkami

Ceny rosną, sprzedaż "mocno hamuje". Lista miast z dwucyfrowymi podwyżkami

Źródło:
PAP

Spółka medialna Paramount Global, właściciel stacji CBS, zawarła ugodę z prezydentem USA Donaldem Trumpem w sprawie pozwu dotyczącego emisji wywiadu z wiceprezydent Kamalą Harris w programie "60 Minutes". Firma ma zapłacić aż 16 milionów dolarów.

Trump zawiera ugodę z mediami. Zapłacą aż 16 milionów dolarów

Trump zawiera ugodę z mediami. Zapłacą aż 16 milionów dolarów

Źródło:
Reuters, CNN

Resort sprawiedliwości przygotował nową wersję projektu przyspieszającego sprawy sądowe dotyczące kredytów frankowych - podano na stronie Rządowego Centrum Legislacji. "Sprawy frankowe charakteryzują się niezwykle powtarzalnym stanem faktycznym" - napisano w uzasadnieniu.

Sprawy frankowiczów mają przyspieszyć. Nowa wersja projektu

Sprawy frankowiczów mają przyspieszyć. Nowa wersja projektu

Źródło:
PAP

We wtorek rząd przyjął projekt nowelizacji przepisów mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach. Nowe regulacje przewidują między innymi zaostrzenie kar za driftowanie samochodami oraz wykonywanie akrobacji na motocyklach. Za tamowanie ruchu podczas nielegalnych zgromadzeń minimalna grzywna wyniesie 10 tysięcy złotych.

Surowe kary dla driftujących i motocyklistów-akrobatów

Surowe kary dla driftujących i motocyklistów-akrobatów

Źródło:
PAP

Informacje o przedsiębiorcach w jednym miejscu. Rząd przyjął we wtorek projekt ustawy, która umożliwić dostęp do scentralizowanych danych o podmiotach gospodarczych. Ma to ułatwić sprawdzanie kontrahentów. Obecnie, aby sprawdzić, z kim mamy współpracować trzeba zajrzeć do kilku rejestrów.

Będzie można łatwiej sprawdzić przedsiębiorcę

Będzie można łatwiej sprawdzić przedsiębiorcę

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump oświadczył we wtorek, że wbrew wcześniejszym wypowiedziom nie rozważa przedłużenia dekretu o zawieszeniu wyższych ceł dla prawie 70 krajów i UE, które upływa 9 lipca. Wyjaśnił, że napisze listy do przywódców innych państw, w tym Japonii, informujące o nowym poziomie ceł. Prezydent ponownie skrytykował także szefa amerykańskiej Rezerwy Federalnej. Tym razem nazwał go "kretynem".

Zapowiedź Trumpa. "Niektórym nie pozwolimy nawet na handel z nami"

Zapowiedź Trumpa. "Niektórym nie pozwolimy nawet na handel z nami"

Źródło:
PAP