Zaginęły w czasie wojny, można je wirtualnie zobaczyć w najstarszym polskim muzeum

Źródło:
tvn24.pl
Muzeum Czartoryskich w Puławach. Po założeniu specjalnych gogli zobaczymy sarkofagi i panoplia (materiał z 14.07.2021)
Muzeum Czartoryskich w Puławach. Po założeniu specjalnych gogli zobaczymy sarkofagi i panoplia (materiał z 14.07.2021)Muzeum Czartoryskich w Puławach
wideo 2/7
puławska Świątynia Sybilli dla TM

Świątynia Sybilli w Puławach świętuje swój jubileusz. Z tej okazji można, dzięki technologii wirtualnej rzeczywistości, obejrzeć jak wyglądała zaraz po powstaniu. Wtedy gdy przechowywano tu - zrabowaną w czasie II wojny światowej - szkatułę królewską. Dodatkową atrakcją jest też zrekonstruowany słynny "Portret młodzieńca" Rafaela Santi oraz pokazane po raz pierwszy pamiątki po Teresie Czartoryskiej.

Na przełomie XVIII i XIX wieku pałac Czartoryskich w Puławach (woj. lubelskie) był swego rodzaju ośrodkiem kulturalnym i politycznym, w którym krzewiono patriotyzm i myśl narodowowyzwoleńczą. Wtedy to Puławy zyskały miano polskich Aten i stały się namiastką utraconej, w czasach zaborów, ojczyzny. Dwór stale tętnił życiem. Tworzyli tu wybitni przedstawiciele kultury polskiego oświecenia – artyści i literaci. Stało się to za sprawą gospodarzy pałacu - księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego i jego małżonki Izabeli z Flemmingów.

W latach 1798-1801, wśród licznych oranżerii i pawilonów ogrodowych wchodzących w skład założenia pałacowo-parkowego, wzniesiona została Świątynia Sybilli. Czyli, otoczony korynckimi kolumnami, budynek w kształcie rotundy, w którym księżna gromadziła pamiątki związane z historią Polski.

"Ojczyzno, nie mogłam Ciebie obronić, niechaj cię przynajmniej uwiecznię”

Świątyni Sybilli ma kształt rotundy. Otoczona jest korynckimi kolumnamiMuzeum Czartoryskich w Puławach

Po drugim rozbiorze księżna powzięła zamiar gromadzenia pamiątek zapisała w swoim pamiętniku: "Roku 1793 Polska zginęła!” , zaś w katalogach zbiorów i listach pisała: "W tych latach, w których tyle klęsk nas przycisnęło, kiedy nas z rzędu narodów wymazano, mówiłam sobie ze łzami: Ojczyzno, nie mogłam Ciebie obronić, niechaj cię przynajmniej uwiecznię".

"Od chwili gdy nieszczęśliwa Ojczyzna moja rozszarpana została i gdy przyszło jej rozstać się z nadzieją ujrzenia jej szczęśliwą, zapragnęłam przynajmniej otoczyć się wszystkimi pamiątkami, które nieśmiertelność jej zapewnić mogą. Zbudowałam świątynię na skale z ciosowego kamienia, gdzie nagromadziłam wszystkie pamiątki po Polsce, jakie tylko znaleźć mogłam' - głosi inny wpis księżnej Czartoryskiej.

Za datę powstania muzeum uważa się 1801 rok

Budynek wzniesiony został na wzór świątyni Westy w Tivoli koło Rzymu według projektu polskiego architekta Christiana Piotra Aignera. Rok 1801, w którym otwarto zbiory pamiątek, uważa się za datę powstania pierwszego polskiego muzeum. Księżna zanotowała wtedy "Świątynia skończona już. Piękna jest bardzo. Gdy oczy na nią obrócę, nie mogę ich oderwać. Wszyscy ją podziwiają".

Zakładając gogle widzimy szkatułę królewską, która stała na środku pomieszczeniaMuzeum Czartoryskich w Puławach

Dziś Świątynia Sybilli, jak i Muzeum Czartoryskich w Puławach wchodzą w skład Zespołu Rezydencyjnego Książąt Czartoryskich. W 220. rocznicę od otwarcia świątyni, przygotowano tu specjalną atrakcję.

- Wszystko za sprawą technologii wirtualnej rzeczywistości. Zwiedzający zakłada gogle, dzięki którym "przenosi się w czasie" i widzi, jak wyglądało to miejsce w pierwszej dekadzie XIX wieku. Trzeba bowiem wiedzieć, że data 1801 roku jest dość umowna. W 1806 roku z Petersburga sprowadzone zostały szkła, które przykryły kopułę świątyni oraz rzeźby dwóch lwów, które do dziś stoją przy jej wejściu– mówi Grażyna Bartnik, adiunkt w Muzeum Czartoryskich.

Można zobaczyć, jak wyglądała zaginiona szkatuła królewska

Po założeniu gogli widzimy przede wszystkim pamiątki militarne po królach i hetmanach, panoplia złożone z herbów i tarcz, oraz szaty i listy. Na szafach ustawione są zaś marmurowe sarkofagi z relikwiami wielkich Polaków – m.in. Mikołaja Kopernika oraz hetmanów Stanisława Żółkiewskiego i Jana Karola Chodkiewicza.

Największe wrażenie robi jednak, stojąca pośrodku pomieszczenia, szkatuła królewska z klejnotami ze skarbca na Wawelu. To najważniejszy i najcenniejszy skarb kolekcji. Umieszczone w niej były m.in. pierścienie, łańcuchy, zegarki, miniatury portretowe czy krzyże pektoralne.

- Niestety obecnie nie znamy losów tego niezwykłego zabytku. Wiadomo tylko, że został podczas II wojny światowej zrabowany przez Niemców, którzy wkroczyli do dworu w Sieniawie na Podkarpaciu, gdzie ukrywana była część kolekcji. Poszukiwaniem szkatuły i jej zawartości zajmuje się, działający w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wydział do spraw Restytucji Dóbr Kultury – zaznacza adiunkt.

Zrekonstruowano "Portret młodzieńca" Rafaela Santi

Dolna kondygnacja świątyni stylizowana jest zaś na kryptę. W głównym punkcie do dziś stoi obelisk z czarnego marmuru poświęcony księciu Józefowi Poniatowskiemu.

Do dziś, w dolna kondygnacja Świątyni Sybilli znajduje się obeliskiem poświęconym księciu Józefowi PoniatowskiemuMuzeum Czartoryskich w Puławach

- W pewnym momencie kolekcja – która zawierała też eksponaty europejskie – rozrosła się do tego stopnia, że księżna postanowiła przenieść cześć eksponatów do Domu Gotyckiego, budynku, który został oddany do użytku w 1809 roku i był wznoszony z myślą o rozszerzeniu zbiorów. Trafiła tam przede wszystkim wspomniana kolekcja europejska. Najcenniejsza była tak zwana wielka trójka – "Portret młodzieńca" Rafaela Santi, "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci oraz "Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem" Rembrandta. W ramach jubileuszu wierna rekonstrukcja pierwszego z wymienionych obrazów została zaprezentowana po raz pierwszy. Obecnie eksponowana jest w pałacu. Oryginał jest poszukiwany przez Wydział do spraw Restytucji Dóbr Kultury – opowiada nasza rozmówczyni.

Do muzeum trafiły też pamiątki po księżniczce Teresie

W ramach obchodów 220-lecia Świątyni Sybilli zwiedzający mogą też po raz pierwszy obejrzeć pamiątki po księżniczce Teresie (córce Izabeli Czartoryskiej), które pod koniec zeszłego roku zostały znalezione w filarze puławskiego kościoła pod wezwaniem św. Józefa.

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO >>>

W zamurowanej skrytce znajdowały się m.in. drewniana szkatułka z metalowymi aplikacjami, srebrny imbryk, medaliony, srebrna obrączka, krzyż-relikwiarz, szkaplerz z wizerunkiem Matki Boskiej, niewielki wizerunek dziewczynki, pukle włosów, siatka na włosy oraz poduszka.

Muzeum Czartoryskich mieści się w Puławach przy ulicy Czartoryskich 8

Autorka/Autor:tm/gp

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Muzeum Czartoryskich w Puławach

Pozostałe wiadomości

Donald Trump kończy swoją kampanię prezydencką wiecem w Michigan, który jest jednym ze stanów wahających się. Tymczasem niektóre jego wypowiedzi rodzą obawy, że w przypadku kiedy wynik wyborów okazałby się dla niego niekorzystny, może dążyć do jego podważenia. O takim scenariuszu pisze brytyjski "The Guardian".

Trump kończy kampanię i co dalej? Mówi o "bandzie nieuczciwych ludzi"

Trump kończy kampanię i co dalej? Mówi o "bandzie nieuczciwych ludzi"

Źródło:
TVN24, Fakty TVN, PAP

W poniedziałek doszło do awarii w przedsiębiorstwie chemicznym Anwil we Włocławku. Jak przekazała spółka, część pracowników została ewakuowana. "Nie ma zagrożenia dla mieszkańców miasta" - poinformowano w komunikacie zamieszczonym w mediach społecznościowych włocławskiego urzędu miasta.

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Awaria w zakładach chemicznych. Ewakuowano część pracowników

Źródło:
tvn24.pl

- Antoni Macierewicz za każdym razem, jak jest u władzy, to powoduje jakiś skandal, który szkodzi Polsce - powiedział w "Faktach po Faktach" w TVN24 Radosław Sikorski, minister spraw zagranicznych. Dodał, że "trzeba przerwać ten chocholi taniec". Mówił też o wtorkowych wyborach prezydenckich w USA.

Sikorski o sprawie Macierewicza. "Trzeba przerwać ten chocholi taniec"

Sikorski o sprawie Macierewicza. "Trzeba przerwać ten chocholi taniec"

Źródło:
TVN24

Amerykańska policja podjęła szereg działań związanych z wyborami prezydenckimi. Przed budynkami rządowymi, w tym Białym Domem, pojawił się płot, a właściciele lokalnych biznesów zabezpieczają swój dobytek w obawie przed wybuchem zamieszek. Służby zapewniają jednak, że nie ma powodu do niepokoju.

Tak Waszyngton szykuje się na wybory

Tak Waszyngton szykuje się na wybory

Źródło:
PAP

O sile "zwykłych ludzi" i oddolnych inicjatyw, tempie kampanii i jej "ogromnych zaskoczeniach", specyfice walki o wyborców, ale także o motywacjach zwolenników Donalda Trumpa oraz o różnorodnej grupie republikańskich wyborców mówili w "Tak jest" reporterka "Faktów" TVN Arleta Zalewska oraz dziennikarz Radia 357 Michał Żakowski, którzy śledzą wyborczy wyścig w USA.

"Cisi wyborcy" mogą zdecydować. "Postawią krzyżyk zgodnie z własnym sumieniem"

"Cisi wyborcy" mogą zdecydować. "Postawią krzyżyk zgodnie z własnym sumieniem"

Źródło:
TVN24

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nam przepisami umożliwiającymi ponowne przeliczenie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych emerytur i rent rodzinnych przyznanych w czerwcu w latach 2009-2019. Według zapowiedzi wniosek o przeliczenie świadczenia będzie można złożyć od 1 czerwca 2025 roku.

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Ponowne przeliczenie stu tysięcy emerytur. Trzeba będzie złożyć wniosek

Źródło:
PAP

- W konstytucji jest jasny zapis, że wszyscy są równi wobec prawa, również Zbigniew Ziobro. Dlatego podjęliśmy decyzję o tym, że wystąpimy pierwszy raz w historii o zatrzymanie i doprowadzenie świadka przed komisję śledczą - powiedziała w "Kropce nad i" szefowa komisji do spraw Pegasusa Magdalena Sroka. Członek tego gremium Tomasz Trela ocenił, że "gdyby Zbigniew Ziobro nie miał nic na sumieniu, przyszedłby przed komisję".

"Ziobro dalej myśli, że może wszystko. Otóż, panie ministrze, tak nie jest"

"Ziobro dalej myśli, że może wszystko. Otóż, panie ministrze, tak nie jest"

Źródło:
TVN24

Magazyny energii oraz montaż mikroinstalacji wiatrowych będą objęte ulgą termomodernizacyjną - wynika z projektu rozporządzenia przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Jednocześnie nowe przepisy wykluczą możliwość skorzystania z ulgi termomodernizacyjnej w przypadku zakupu i montażu kotłów olejowych i gazowych.

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Piece na gaz wypadają z listy. Zmiany w popularnej uldze

Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Zmiana daty startu systemu kaucyjnego ze stycznia na październik 2025 roku to kompromisowe, realne rozwiązanie - ocenili uczestnicy poniedziałkowej dyskusji na Forum Rynku Spożywczego i Handlu. Przedstawiciel jednego z operatorów systemu zwrócił jednak uwagę, że przesunięcie terminu oznacza koszty finansowe.

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Tusk podaje nowy termin. "Dostaliśmy jedenaście miesięcy"

Źródło:
PAP

Pod Pomiechówkiem znaleziono 17 monet. Pochodzą z XVI i XVII wieku z terenów Saksonii, Brandenburgii i Niderlandów. Ich wartość to około pół miliona złotych - oceniają znalazcy. - To jest chyba jeden z największych tego typu skarbów odkrytych do tej pory w Polsce - komentuje archeolog Piotr Duda.

Szukali rzymskiej drogi, znaleźli stare monety warte pół miliona złotych

Szukali rzymskiej drogi, znaleźli stare monety warte pół miliona złotych

Źródło:
PAP

Czy kładąc się spać w powyborczą noc, Amerykanie będą znać nazwisko swojego kolejnego prezydenta? Historia pokazuje, że jest to możliwe - tak było np. z wyborem Baracka Obamy w 2012 roku. Dużo bardziej prawdopodobne jest jednak, że na wynik będziemy musieli zaczekać. Wiele godzin, a może nawet dni. Do kiedy?

Kiedy poznamy wyniki wyborów w USA?

Kiedy poznamy wyniki wyborów w USA?

Źródło:
BBC, CNN, NBC, tvn24.pl

Pod względem kulturowym i politycznym to bardziej znaczące nawet od poparcia Beyonce i Taylor Swift dla Kamali Harris. To było na innym poziomie - tak wpływowy portal Politico komentuje poparcie udzielone kandydatce demokratów przez portorykańskiego rapera znanego jako Bad Bunny. Portal zwrócił uwagę, że gwiazdor nie ograniczył się tylko do udzielenia poparcia, ale zaangażował się z własnym przekazem w "kluczowym momencie wyścigu" prezydenckiego.

Politico: jego poparcie dla Kamali Harris ważniejsze niż Beyonce i Taylor Swift

Politico: jego poparcie dla Kamali Harris ważniejsze niż Beyonce i Taylor Swift

Źródło:
Politico, tvn24.pl

Dostawy 600-700 tysięcy ton ryżu rocznie, wypłaty w wysokości około 200 milionów dolarów, a także dostęp do technologii kosmicznych - to według południowokoreańskich mediów ofiaruje Rosja Korei Północnej w zamian za żołnierzy i sprzęt wojskowy do walki z Ukrainą. Kreml może także zaoferować reżimowi w Pjongjangu wsparcie wojskowe w razie zaostrzenia napięcia na Półwyspie Koreańskim - pisze dziennik "The Korean Herald".

Ryż za żołnierzy i sprzęt. Co zyska reżim?

Ryż za żołnierzy i sprzęt. Co zyska reżim?

Źródło:
PAP

Czterech nastolatków zostało rannych, w tym dwóch poważnie, w ataku z użyciem między innymi siekiery na pokładzie kolejki podmiejskiej - poinformowała paryska policja. Zarówno cztery ranne osoby, jak i zatrzymany niedługo później jeden z napastników, są w wieku 16-17 lat.

Atak w kolejce podmiejskiej z użyciem siekiery, kija i miecza, rannych czterech nastolatków

Atak w kolejce podmiejskiej z użyciem siekiery, kija i miecza, rannych czterech nastolatków

Źródło:
Guardian, BFMTV, Tribune de Geneve

Stacja TVN24 w październiku była najchętniej oglądanym kanałem informacyjnym w kraju z 5,83 procent udziału w widowni w grupie ogólnej (widzowie powyżej 4. roku życia) - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. "Fakty" TVN były najchętniej wybieranym serwisem informacyjnym, a portal tvn24.pl najczęściej czytanym serwisem internetowym stacji telewizyjnej.

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Świetne wyniki TVN24, tvn24.pl i "Faktów" TVN. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl

Prokuratura poinformowała, że śledztwo w sprawie zabójstwa Jolanty Brzeskiej zostało umorzone. Powodem jest "brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego".

Śledztwo w sprawie śmierci Jolanty Brzeskiej umorzone

Śledztwo w sprawie śmierci Jolanty Brzeskiej umorzone

Źródło:
tvn24.pl

Rząd wprowadzi bony na ubrania z drugiej ręki i dopłaty dla przedsiębiorców chcących otworzyć sklep typu second hand, a to wszystko po to, by zapobiegać zmianom klimatycznym - tak przynajmniej sądzą internauci i przypisują ową zapowiedź wiceministrze klimatu Urszuli Zielińskiej. Tylko że ta nigdy takich słów nie wypowiedziała.

Bony na zakupy w lumpeksach? Tego ministra nie zapowiadała

Bony na zakupy w lumpeksach? Tego ministra nie zapowiadała

Źródło:
Konkret24
Diagnoza, recepta i lekarstwo. Doktor Trump chce drugiej operacji

Diagnoza, recepta i lekarstwo. Doktor Trump chce drugiej operacji

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Jak dotąd to demokraci chętniej korzystali z możliwości wczesnego głosowania, jednak w 2024 roku korzystają z niego tłumnie również wyborcy republikańscy. Analizujący dane naukowcy zastanawiają się, co oznacza to dla wyborów prezydenta USA. I jeden wniosek jest oczywisty.

Ponad 78 milionów wyborców już oddało swój głos. Analitycy wiedzą, co to oznacza dla wyborów

Ponad 78 milionów wyborców już oddało swój głos. Analitycy wiedzą, co to oznacza dla wyborów

Źródło:
NYT, Forbes, ABC News, Bipartisal Policy Center

Jolanta i Natalia Romiszewski to matka i córka, mieszkają w Pensylwanii. W nadchodzących wyborach prezydenckich Jolanta popiera kandydata republikanów Donalda Trumpa, a Natalia - demokratkę Kamalę Harris. Czy przedwyborcza polaryzacja odbija się na ich relacjach? O tym rozmawiała z nimi dziennikarka "Faktów" TVN Katarzyna Kolenda-Zaleska.

Matka głosuje na Trumpa, córka na Harris. "Jest mi smutno"

Matka głosuje na Trumpa, córka na Harris. "Jest mi smutno"

Źródło:
tvn24

Amerykański system wyborczy sprawia, że w stanach kluczowych (wahających się) rozstrzyga się przyszłość całego kraju. Jak wyglądają ostatnie sondaże i średnia sondażowa w Pensylwanii, Karolinie Północnej, Georgii, Michigan, Arizonie, Wisconsin i Nevadzie?

Kto prowadzi w stanach kluczowych? Co mówi nam średnia sondaży

Kto prowadzi w stanach kluczowych? Co mówi nam średnia sondaży

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

Przez całą noc z 5 na 6 listopada oraz następnego dnia dziennikarze TVN i TVN24 będą na bieżąco relacjonować wydarzenia związane z wyborami prezydenckimi w Stanach Zjednoczonych. We wtorek o godzinie 23:00 w TVN24 i TVN24 GO rusza program "Czas decyzji. Ameryka wybiera".

"Czas decyzji. Ameryka wybiera". Wydanie specjalne w TVN24

"Czas decyzji. Ameryka wybiera". Wydanie specjalne w TVN24

Źródło:
tvn24.pl

Równolegle z kampanią kandydatów na prezydenta Stanów Zjednoczonych trwa ostra walka dezinformacyjna w sieci, której głównym celem już teraz jest podważenie wyniku głosowania. Stąd w mediach społecznościowych pojawią się przekazy o tym, że "maszyny do głosowania odmówiły wybrania Donalda Trumpa" czy "jeden pan głosował 29 razy". Pokazujemy, dlaczego są nieprawdziwe.

"Głosował 29 razy", "głosowałem w dwóch miejscach". Dezinformacja przed wyborami

"Głosował 29 razy", "głosowałem w dwóch miejscach". Dezinformacja przed wyborami

Źródło:
Konkret24

Wynik wyborów w Stanach Zjednoczonych będzie miał wpływ nie tylko na gospodarkę USA, ale również będzie wiązał się z konsekwencjami dla rynków całego świata - zwracają uwagę analitycy Credit Agricole.

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Wynik "będzie wiązał się z globalnymi konsekwencjami". Cztery scenariusze

Źródło:
tvn24.pl

Tomasz Jakubiak, juror popularnego programu kulinarnego "MasterChef", opowiedział w "Dzień dobry TVN" o swoim życiu z nowotworem. - To było strasznie trudne, że nie mogę zaprowadzić dziecka do przedszkola, nie mogę pójść na spacer, nie mogę pójść z kumplami na kawę - przyznał. Według jego żony Anastazji, życie jest teraz "zupełnie inne". - On na zewnątrz jest bardzo silny i wszystkim chce pokazać, że walczy - mówiła. Dodała, że mimo wszystko pojawia się "kruchość, lęk, strach".

"Już było tak, że nie byłem w stanie dojść z łazienki do sypialni". Tomasz Jakubiak o chorobie

"Już było tak, że nie byłem w stanie dojść z łazienki do sypialni". Tomasz Jakubiak o chorobie

Źródło:
Dzień Dobry TVN