Chcesz zostać dziedzicem? Kup sobie zamek

- Projekt społecznego zarządzania zabytkami chodził za nami od dawna - przyznaje Wilk Korwin-Szymanowski z Fundacji Twoje Dziedzictwo, która wraz z przedstawicielami grupy Tajne Stowarzyszenie Jawnych Przeciwników Barokizowania Budowli Gotyckich, postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce. Dlaczego? - Skoro jest tyle osób przejętych losem konkretnego obiektu, dlaczego nie miałyby wziąć sprawy w swoje ręce i się nim zająć? - pyta Korwin-Szymanowski.

Rzecz w tym, że popadających w ruinę zabytków jest w Polsce całe mnóstwo, nawet jeśli brać pod uwagę tylko te gotyckie. Skąd więc pomysł, by kupić właśnie XIII-wieczny, znajdujący się we wsi Proszówka na Dolnym Śląsku, Zamek Gryf?

Nie był on pierwszym wyborem. Organizatorzy akcji najpierw planowali kupić zamek w Szymbarku (woj. pomorskie). Jednak zanim udało zebrać się pieniądze, obiekt został zlicytowany. Kolejny wybrano w głosowaniu internetowym. Zamek Gryf pokonał kilka innych twierdz. Obiekt niszczeje z roku na rok, więc został wystawiony na sprzedaż. Koszt to 800 tysięcy złotych. Pieniądze próbują zebrać internauci.

- Założenie jest proste. Internauci zrzucają się na wykupienie gotyckiego zamku - tłumaczy przedstawiciel Fundacji Twoje Dziedzictwo. Dodaje, że osoby, które dorzucą się do kupna zamku będą mieli równe prawa. Niezależnie od tego, ile pieniędzy wpłacą.

Gdy Zamek Gryf uda się kupić, zostanie stworzona fundacja celowa. - Będzie dedykowana obiektowi i będzie gwarantowała prawa dziedzicom, czyli internautom, którzy wezmą udział w zbiórce - tłumaczy Korwin-Szymanowski. Podkreśla, że organy fundacji będą wybierane rotacyjnie spośród dziedziców.

Zarząd będzie wybierany w głosowaniu online. Tak, by decydować mogli internauci - właściciele obiektu. To oni też zdecydują o funkcji zamku. - Będziemy jednak nakłaniać ich do jak najszerszego spektrum: od festiwali muzycznych, przez gry terenowe, przedstawienia teatralne, plenery filmowe i zdjęciowe po nawet wydarzenia sportowe. Wszystko oczywiście z poszanowaniem tkanki zabytku i bez ingerencji w jego substancję - podkreśla przedstawiciel organizatora zbiórki. Fundacja Twoje Dziedzictwo początkowo będzie wspierać dziedziców Zamku Gryf między innymi w pozyskaniu środków na zabezpieczenie obiektu i prace remontowe.

Na razie udało się zebrać trzy procent potrzebnej kwoty. Jednak organizatorzy nie rezygnują. Pomysł ma zostać zrealizowany niezależnie od tego jak długo potrwa zbiórka 800 tysięcy złotych. Co na to właściciel zamku? - Wie i kibicuje akcji. Podczas spotkania i negocjacji, ze względu na zaangażowanie internautów i szlachetny cel, zgodził się znacząco obniżyć cenę sprzedaży, jak również podpisał z Fundacją Twoje Dziedzictwo list intencyjny, w którym wyraził wolę sprzedaży zamku właśnie w ramach naszego projektu za cenę nie wyższą niż wynegocjowana - mówi Korwin-Szymanowski.

Zamek stojący na wzgórzu we wsi Proszówka został wybudowany w XIII wieku. Warowny obiekt był jednym z elementów obronnego systemu regionu. Do końca XIV wieku Gryfem władali książęta świdniccy, później przejął go czeski król Wacław IV.

Na początku XV wieku zamek stał się własnością rodu Schaffgotschów. Jego członkowie posiadali między innymi inny z dolnośląskich zamków - Chojnik. Za ich czasów zamek był rozbudowywany i powiększany, ale musiał też odeprzeć szwedzkie najazdy. W 1639 roku Gryf się obronił, a Szwedzi w natarciu stracili ponad setkę żołnierzy. Kilka lat później obrona zakończyła się już klęską.

Niemal 100 lat później został zajęty przez pruskich żołnierzy. Koniec jego potęgi to schyłek wieku XVIII, gdy warowna budowla została częściowo rozebrana, by kamieniem zasilić budowę pobliskiego folwarku.

Od połowy lat 90. Zamek Gryf znajduje się w rękach prywatnych. Z roku na rok popada w ruinę.

Gotycki zamek znajduje się we wsi Proszówka:

Autor: tam/b / Źródło: TVN24 Wrocław