Wybuch gwiazdy będzie widoczny z Ziemi. Kiedy do niego dojdzie?

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl
Animacja dysku i dżetów w młodej gwieździe HH 1177
Animacja dysku i dżetów w młodej gwieździe HH 1177ESO/M. Kornmesser
wideo 2/25
Odległy kosmos

T Coronae Borealis w każdej chwili może wybuchnąć. W układzie gwiezdnym cyklicznie zachodzą procesy, które powodują doskonale widoczną z Ziemi eksplozję termonuklearną. Kiedy będziemy mogli podziwiać to rzadkie zjawisko?

T Coronae Borealis (T CrB) to układ podwójny zlokalizowany niemal 3000 lat świetlnych od Ziemi, w gwiazdozbiorze Korony Północnej, pomiędzy Wolarzem a Herkulesem. Składa się z dwóch skrajnie różnych gwiazd: białego karła, niewielkiej pozostałości po gwieździe, która wyczerpała już swoje paliwo, oraz czerwonego olbrzyma - chłodnej gwiazdy na schyłkowym etapie ewolucji. W układzie tym co pewien czas zachodzi zjawisko, które obserwatorzy z Ziemi mogą zobaczyć gołym okiem.

Wyczekiwany spektakl T Coronae Borealis

Dotychczasowe obserwacje pokazują, że raz na 80 lat na powierzchni białego karła następuje eksplozja termonuklearna, przez co gwiazda jest tak jasna, że widać ją gołym okiem z Ziemi. Takie obiekty nazywamy nowymi, chociaż nazwa ta nie świadczy o ich rzeczywistym wieku. Wybuch pozostawia białego karła nienaruszonego, dzięki czemu cały proces może powtarzać się wielokrotnie. Udokumentowane wybuchy T CrB miały miejsce w 1866 i 1946 roku.

- Biały karzeł, który ma silną grawitację, przechwytuje materię ze swojego towarzysza. Materia ta gromadzi się na jego powierzchni, jest silnie zgniatana, a jak osiągnie masę krytyczną, to następuje wybuch termojądrowy. Można powiedzieć, że na powierzchni gwiazdy wybucha bomba - opisała prof. Joanna Mikołajewska z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN.

Naukowcy i miłośnicy astronomii na kolejny wybuch T CrB szykowali się już w 2024 roku. Pod koniec 2023 roku zaobserwowano bowiem spadek jej jasności podobny do tego, który poprzedził erupcję w 1946 roku. Wybuch w ubiegłym roku jednak nie nastąpił.

T Coronae Borealis - wizja artystycznaNASA’s Goddard Space Flight Center

Kiedy dojdzie do eksplozji?

Jak tłumaczyła prof. Mikołajewska, eksplozja może nastąpić w każdej chwili, jutro lub za kilka lat. Jej terminu nie da się dokładnie przewidzieć z kilku powodów.

- Tempo przechwytywania materii przez białego karła nie musi być stałe, bo nie ma gwiazd, które są idealnie stabilne. To ile materii potrzeba, aby nastąpił wybuch, zależy od masy białego karła. Im bardziej masywny, tym mniej materii trzeba zgromadzić na jego powierzchni, żeby doszło do eksplozji. Ważne jest też, jak szybko towarzysz jest w stanie tracić materię. W przypadku T CrB tempo przekazywania masy jest wysokie, to sprzyja częstszym wybuchom - stwierdziła.

Wcześniejsze wybuchy T CrB pokazały, że eksplozja ewoluuje bardzo szybko, naukowcy będą więc mieli mało czasu na badania, zanim nowa osłabnie.

Eksplozja T Coronae Borealis może być świetnie widoczna

Zjawisko jest ciekawe nie tylko dla astronomów, lecz także dla entuzjastów astronomii. Przy odrobinie szczęścia nowa będzie bowiem widoczna gołym okiem z Ziemi. Z potencjalnymi obserwacjami będzie trzeba się pospieszyć, bo zabłyśnie ona na dwie-trzy noce. Lornetką będzie można ją oglądać nieco dłużej. Od momentu wybuchu przestanie być widoczna mniej więcej w ciągu sześciu dni.

- Miejmy nadzieję, że wybuchnie niebawem, i że stanie się to między wiosną a jesienią, bo ta część nieba, na której znajduje się T CrB, jest dobrze widoczna właśnie wtedy. Nie będzie najjaśniejszą gwiazdą na niebie, ale gwiazdozbiór, w którym ma wybuchnąć, ma tylko jedną gwiazdę o jasności porównywalnej do tej nowej. Zamiast jednej jasnej gwiazdy w Koronie Północnej będą dwie. Zatem trzymajmy kciuki za bezchmurne niebo - podsumowała prof. Mikołajewska.

Autorka/Autor:ast

Źródło: PAP, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NASA’s Goddard Space Flight Center

Pozostałe wiadomości

Ciepło w święta i jeszcze chwilę po nich to ostatni etap kwietniowego lata. Co później czeka nas w pogodzie? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: możliwy powrót przymrozków

Pogoda na 16 dni: możliwy powrót przymrozków

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał prognozę zagrożeń meteorologicznych. Nadchodzące dni przyniosą nam powrót burz. Niebezpieczne wyładowania mogą pojawić się nad częścią Polski już w poniedziałek.

Powrót burz. Gdzie IMGW może wydać ostrzeżenia

Powrót burz. Gdzie IMGW może wydać ostrzeżenia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Dwie osoby zginęły na skutek ulewnych deszczy, jakie nawiedziły Oklahomę w nocy z soboty na niedzielę. Jak podał lokalny departament policji, samochód został porwany przez wezbraną wodę podczas akcji ratunkowej. Niebezpieczne warunki pogodowe panują tam także w niedzielę.

Woda porwała auto podczas akcji ratunkowej. Pasażerowie nie żyją

Woda porwała auto podczas akcji ratunkowej. Pasażerowie nie żyją

Źródło:
Reuters, ABC News

Pogoda na jutro, czyli na poniedziałek 21.04. Noc w całym kraju będzie pogodna i spokojna, jedynie na wybrzeżu mogą snuć się mgły i zamglenia. Podobnie zacznie się również dzień, jednak po południu aura na zachodzie kraju zacznie się pogarszać. Miejscami zagrzmi, wystąpią również ulewy i opady gradu.

Pogoda na jutro - Poniedziałek Wielkanocny, 21.04. Spokojna noc, w dzień może zagrzmieć

Pogoda na jutro - Poniedziałek Wielkanocny, 21.04. Spokojna noc, w dzień może zagrzmieć

Źródło:
tvnmeteo.pl

Chińscy naukowcy przeanalizowali genom różnych odmian roślin, by określić ich wspólnego przodka. Kwiat, od którego wywodzą się dzisiejsze róże, wyglądał zupełnie inaczej niż rośliny dostępne w kwiaciarniach.

Naukowcy odkryli, jak wyglądał przodek róż

Naukowcy odkryli, jak wyglądał przodek róż

Źródło:
Science X Network

2025 rok już teraz może okazać się jednym z najgorszych sezonów pod względem pożarów Wielkiej Brytanii - alarmują organizacje ochrony przyrody. Bezwzględny żywioł przyczynia się do wyginięcia najrzadszych gatunków zwierząt.

Wielka Brytania. Cenne gatunki płonęły żywcem

Wielka Brytania. Cenne gatunki płonęły żywcem

Źródło:
BBC, National Trust

Pogoda na Wielkanoc. Święta przyniosą zarówno słońce, jak i deszcz. Lokalnie mogą pojawić się też burze. A czego możemy spodziewać się po świętach? Sprawdź naszą najnowszą prognozę.

Pogoda na Wielkanoc. W lany poniedziałek mogą pojawić się burze

Pogoda na Wielkanoc. W lany poniedziałek mogą pojawić się burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym się rozszerza. W niedzielę wieczorem ogień obejmował swoim zasięgiem obszar 60 hektarów i wciąż nie był opanowany. Strażacy walczą z żywiołem w skrajnie nieprzyjaznych warunkach - jest sucho i wietrznie, a na teren pożaru trudno się dostać. W trzech powiatach obowiązuje alert RCB.

Pożar nad Biebrzą coraz większy. Wydano alert RCB

Pożar nad Biebrzą coraz większy. Wydano alert RCB

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

O fascynujących szczegółach ze świata kleszczy opowiada entomolog profesor Stanisław Ignatowicz.

Dla kur bywają przysmakiem. Tego o kleszczach mogliście nie wiedzieć

Dla kur bywają przysmakiem. Tego o kleszczach mogliście nie wiedzieć

Źródło:
PAP

Australijskie służby mierzą się z tragiczną falą utonięć w świąteczny weekend. Na wschodnim wybrzeżu szaleje silny wiatr powodujący powstawanie kilkumetrowych fal. W sumie od piątku w Nowej Południowej Walii oraz w pobliżu Melbourne zmarło sześć osób.

Kilkumetrowe fale porywają ludzi. Sześć osób nie żyje

Kilkumetrowe fale porywają ludzi. Sześć osób nie żyje

Źródło:
ABC, PAP, Reuters

Najstarszy czynny amerykański astronauta Don Pettit, wraz z dwoma rosyjskimi kosmonautami, wrócił na Ziemię. Mężczyźni bezpiecznie wylądowali na pokładzie kapsuły kosmicznej Sojuz MS-26. Pettit w dniu powrotu na naszą planetę obchodził 70. urodziny.

Wrócił na Ziemię w dniu swoich 70. urodzin

Wrócił na Ziemię w dniu swoich 70. urodzin

Źródło:
PAP, Reuters

Właściciel farmy w amerykańskim stanie Iowa rzucił się na pomoc zwierzętom po tym, jak w jego stodołę uderzyło tornado. Żywioł niemal zrównał z ziemią budynek, w którym znajdowało się kilkadziesiąt jagniąt i maciorek. Dzięki bohaterskiej postawie mężczyzny udało uratować się większość z nich.

Tornado zrównało stodołę z ziemią. Rolnik rzucił się na pomoc zwierzętom

Tornado zrównało stodołę z ziemią. Rolnik rzucił się na pomoc zwierzętom

Źródło:
CNN

Nawałnica przeszła przez podkarpacką gminę Pawłosiów. Obfite opady spowodowały, że wylał tam niewielki potok. Zalanych zostało ponad 150 budynków. - Straty są ogromne, mieszkańcy mówią, również ci najstarsi, że tak wielkich opadów deszczu sobie nie przypominają - relacjonował Marcin Kwaśny, reporter TVN24.

"To nie była zwykła burza". Ogromne straty w gminie na Podkarpaciu

"To nie była zwykła burza". Ogromne straty w gminie na Podkarpaciu

Źródło:
TVN24, PAP, tvnmeteo.pl

Rozpoczyna się kolejny piękny, wiosenny dzień, a przyroda tętni życiem. Niestety, ty już wiesz, że ból zatok, łzawiące oczy i alergiczny katar mogą zepsuć Ci ten czas. Sięgnij po OtriAllergy Control, pierwszy spray z flutykazonem dostępny bez recepty, produkowany przez markę Otrivin - ekspertów w walce z katarem. Dzięki niemu poczujesz ulgę na długie godziny i znów będziesz cieszyć się życiem bez przeszkód. Dowiedz się, w jaki sposób może pomóc Ci w opanowaniu objawów alergii!

Alergia nie ułatwia Ci życia? Przejmij nad nią kontrolę!

Alergia nie ułatwia Ci życia? Przejmij nad nią kontrolę!

Źródło:
Materiał promocyjny

W sobotę w Tatrach doszło do dwóch groźnych wypadków. Jak przekazało Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, mimo pogodnej aury warunki w górach są trudne. Podczas wycieczek powinniśmy zachować ostrożność i mieć przy sobie niezbędny sprzęt.

Dwa niebezpieczne wypadki w Tatrach

Dwa niebezpieczne wypadki w Tatrach

Źródło:
PAP, TOPR

Uderzenie pioruna było prawdopodobnie przyczyną spłonięcia dzwonnicy w ponad stuletnim kościele w Minnesocie. Do zdarzenia doszło w czwartek, gdy nad regionem przechodziły burze i ulewy. To nie jedyny przypadek pożaru, do jakiego doszło podczas gwałtownych zjawisk atmosferycznych.

Zabytkowy kościół zapalił się podczas burzy

Zabytkowy kościół zapalił się podczas burzy

Źródło:
CBS News, MPR News

Donald Trump podpisał rozporządzenia umożliwiające prowadzenie komercyjnych połowów na chronionym obszarze Pacyfiku. Według organizacji ekologicznych, decyzja ta zagraża bezpieczeństwu wielu morskich gatunków. Może ona również negatywnie wpłynąć na produktywność lokalnego rybołówstwa.

Decyzja Trumpa ma pomóc rybakom. Naukowcy ostrzegają, że tylko im przeszkodzi

Decyzja Trumpa ma pomóc rybakom. Naukowcy ostrzegają, że tylko im przeszkodzi

Źródło:
Spectrum News, Oceana

W piątek gwałtowne burze przetoczyły się nad częścią Polski. Najtrudniejsza sytuacja była na Podkarpaciu i Lubelszczyźnie. Jak poinformował starszy brygadier Karol Kierzkowski, rzecznik prasowy Komendanta Głównego PSP, strażacy przeprowadzili blisko 700 interwencji. Ich działania polegały głównie na usuwaniu powalonych drzew i gałęzi oraz wypompowywaniu wody z zalanych piwnic i posesji.

Zalane domy, powalone drzewa. Prawie 700 interwencji strażaków

Zalane domy, powalone drzewa. Prawie 700 interwencji strażaków

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, TVN24, tvnmeteo.pl

Zmarł turysta, którego w czwartek porwała lawina w Alpach Francuskich. Do wypadku doszło w popularnym kurorcie Val Thorens. Jak podały lokalne media, tego dnia nad Alpami przechodziła intensywna burza śnieżna, która zatrzymała ruch w części Francji, Włoch i Szwajcarii.

Lawina porwała turystę w popularnym kurorcie. Zmarł w szpitalu

Lawina porwała turystę w popularnym kurorcie. Zmarł w szpitalu

Źródło:
BBC, France24

Pirania w Sanie, bambus na Podkarpaciu - w Polsce coraz częściej pojawiają się nowe gatunki inwazyjne. Eksperci wyjaśniają, że do ich "ucieczki" często dochodzi przez przypadek lub nieuwagę hodowców. Inwazja obcych gatunków jest łatwiejsza do zatrzymania, jeśli wystarczająco wcześnie się ją wykryje.

"Biegnący" bambus i pirania. W Polsce

"Biegnący" bambus i pirania. W Polsce

Źródło:
PAP, Scientific Reports

Silna burza przeszła przez stan Nebraska. Podczas wyładowań mocno sypnęło gradem. Lokalne media podały, że w mieście Fremont lodowe kule powybijały okna w budynkach i samochodach.

Grad walił jak oszalały. Lodowe kule wybiły okna w autach i hotelu

Grad walił jak oszalały. Lodowe kule wybiły okna w autach i hotelu

Źródło:
Reuters, BBC

Ciepłe i bezśnieżne zimy sprawiają, że kleszcze stanowią większe zagrożenie zdrowotne, roznosząc groźne choroby. Kontakt z nimi może mieć każdy, kto przebywa w parkach, lasach lub obszarach, gdzie trawa jest wysoka. Warto znać skuteczne metody ochrony przed tymi pajęczakami.

Po bezśnieżnej zimie kleszcze są groźniejsze

Po bezśnieżnej zimie kleszcze są groźniejsze

Źródło:
PAP

Część koryta Wisły pod Wadowicami kilka dni temu prawie całkowicie wyschła, a sieć obiegły zatrważające zdjęcia. Na niski stan wody nałożył się remont elektrowni wodnej i brak odpowiedniej komunikacji. Wędkarze obawiają się "zachwiania równowagi biologicznej rzeki", a posłanka Daria Gosek-Popiołek pisze w interwencji o "katastrofie całego ekosystemu".

"Wisła zniknęła". Woda uciekła wędkarzom spod stóp, jest interwencja posłanki

"Wisła zniknęła". Woda uciekła wędkarzom spod stóp, jest interwencja posłanki

Źródło:
tvn24.pl

Meksykańskie władze potwierdziły w piątek pierwszy w kraju przypadek zakażenia człowieka larwami muchy śrubowej. Ten groźny pasożyt składa jaja w ciele żywych zwierząt, najczęściej bydła, ale również ludzi. Zakres jego występowania w ostatnich latach rośnie.

Zakażenie larwami muchy śrubowej. Pierwszy taki przypadek u człowieka

Zakażenie larwami muchy śrubowej. Pierwszy taki przypadek u człowieka

Źródło:
PAP

Na północy Włoch panuje trudna sytuacja po intensywnych opadach deszczu. Mieszkańcy kilku regionów zmagają się powodziami oraz osuwiskami ziemi. Tysiące gospodarstw domowych nie mają prądu. Pojawiają się informacje o ofiarach śmiertelnych.

Północne Włochy pod wodą. Nie żyją ojciec z synem

Północne Włochy pod wodą. Nie żyją ojciec z synem

Źródło:
Meteo.it, ANSA, ENEX

Fala tornad przetoczyła się przez amerykańskie stany Nebraska oraz Iowa. W czwartek krajowe służby odnotowały co najmniej 11 takich zjawisk. Jedno z nich udało się uchwycić na nagraniu.

Tornado uchwycone na nagraniu

Tornado uchwycone na nagraniu

Źródło:
CNN, FOX Weather, NWS

Parlament Japonii zezwolił na używanie broni myśliwskiej do odstrzału niedźwiedzi w miastach. Jest to związane z rosnącą liczbą ataków tych zwierząt na ludzi. Lokalne media podkreśliły, że prawo obejmować będzie tylko osobniki, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla mieszkańców miast.

Poluźnili przepisy dotyczące odstrzału niedźwiedzi

Poluźnili przepisy dotyczące odstrzału niedźwiedzi

Źródło:
PAP, The Japan Times

W piątek aura w Polsce będzie groźna. Jak powinniśmy zachować się podczas burzy? Zobacz specjalną animację, którą w wirtualnym studiu zaprezentował reporter TVN24 Artur Molęda.

Jak przygotować się na burzę? Zobacz animację

Jak przygotować się na burzę? Zobacz animację

Źródło:
TVN24

Zmiany klimatu sprawiają, że alergie na użądlenia owadów mogą stać się coraz bardziej powszechne - alarmują eksperci. Cieplejsze zimy i wcześniejsze wiosny powodują, że owadów może być więcej, a wokół nas pojawią się gatunki, które wcześniej zamieszkiwały inne rejony świata. U części osób użądlenie może prowadzić do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego.

Alergia na ukąszenia owadów może być coraz częstsza

Alergia na ukąszenia owadów może być coraz częstsza

Źródło:
vox.com, diag.pl

Astronomowie wykryli najbardziej obiecujące jak dotąd oznaki życia poza Układem Słonecznym. W atmosferze planety K2-18b wykryto ślady związków siarki, które na Ziemi produkowane są jedynie w procesach biologicznych. Badacze wyjaśnili, że dotychczasowe obserwacje nie wystarczą jednak, by w stu procentach potwierdzić pochodzenie związku.

Dostrzegli możliwy ślad pozaziemskiego życia. "Sygnał był silny i wyraźny"

Dostrzegli możliwy ślad pozaziemskiego życia. "Sygnał był silny i wyraźny"

Źródło:
University of Cambridge, BBC