Nie mają mózgów, ale potrafią uczyć się na błędach

Autor:
as
Źródło:
PAP, ScienceDaily
Nowy gatunek meduzy odnaleziony w miejskim parku
Nowy gatunek meduzy odnaleziony w miejskim parkuHong Kong Baptist University
wideo 2/10
Meduzy

Kostkomeduzy - silnie jadowite parzydełkowce zamieszkujące morza i oceany - potrafią uczyć się na błędach. Naukowcy z Niemiec i Danii zaobserwowali, że zwierzęta te zapamiętują, gdzie znajdowały się przeszkody, na które poprzednio wpadły. To szczególnie imponujące, ponieważ meduzy posiadają słabo wykształcony układ nerwowy i nie mają mózgow.

Meduzy, podobnie jak inni przedstawiciele parzydełkowców (Cnidaria), nigdy nie wykształciły mózgów. Zamiast nich posiadają zdecentralizowany układ nerwowy w postaci przebiegającej przez całe ciało sieci. Jak pokazuje badanie opublikowane na lamach "Current Biology", wcale nie przeszkadza im to jednak uczyć się na błędach.

Nauka bez mózgu

W analizie naukowcy skupili się na kostkomeduzach z gatunku Tripedalia cystophora. Ta mająca tylko centymetr średnicy meduza zamieszkuje wody, w których rosną lasy namorzynowe. Dzięki swoim 24 oczkom może polować na widłonogi, starając się unikać kolizji z korzeniami mangrowców. Gdy zwierzę niebezpiecznie zbliża się do korzenia, odwraca się i odpływa. Jeśli skręci zbyt wcześnie, nie będzie miało wystarczająco dużo czasu, aby złapać ofiarę, ale zbyt późny zwrot to ryzyko zderzenia, które galaretowate ciało meduzy znosi z trudem.

Środowisko życia parzydełkowca zostało odwzorowane w warunkach laboratoryjnych. Naukowcy zbudowali "tor przeszkód" w szklanym akwarium z naklejonymi na nie szarymi paskami naśladującymi korzenie. Początkowo meduzy pływały blisko pasków i często na nie wpadały, jednak pod koniec eksperymentu zwiększyły średnią odległość od ścian akwarium o około 50 procent. Odkrycia te sugerują, że mogą one uczyć się na podstawie doświadczenia poprzez bodźce wizualne i mechaniczne.

- Nasze eksperymenty pokazują, że wykorzystują one kontrast między kolorem korzeni a wodą, by ocenić odległość - przekazał Anders Garm z Uniwersytetu w Kopenhadze, współautor badania. - Każdego dnia kostkomeduza uczy się na podstawie obecnych kontrastów, łącząc wrażenia wzrokowe i doznania podczas manewrów uniku, które kończą się niepowodzeniem. Pomimo posiadania zaledwie tysiąca komórek nerwowych (...) jest zdolna do tego, co nazywamy uczeniem się skojarzeniowym. I faktycznie uczy się tak szybko, jak bardziej zaawansowane zwierzęta, takie jak muszki owocowe i myszy.

Kostkomeduza - zdj. przykładoweShutterstock

Meduza w służbie medycyny

Wyniki nowych badań przełamują wcześniejsze naukowe wyobrażenia na temat tego, do czego zdolne są zwierzęta z prostym układem nerwowym. Jak wyjaśnił Garm, kiedyś zakładano, że meduzy zdolne są jedynie do najprostszych form uczenia się, w tym przyzwyczajania się do określonej stymulacji, takiej jak ciągły dźwięk lub ciągły dotyk.

- Teraz widzimy, że mają znacznie bardziej wyrafinowaną zdolność uczenia się, oraz że mogą uczyć się na swoich błędach. W ten sposób modyfikują swoje zachowanie - powiedział.

Naukowcy mają nadzieję, że meduzy mogą stać się zaawansowanym modelem do badania procesów komórkowych w uczeniu się wszelkiego rodzaju zwierząt. Obecnie próbują dokładnie określić, które komórki biorą udział w uczeniu się i tworzeniu pamięci. W ten sposób będą mogli obserwować, jakie zmiany strukturalne i fizjologiczne zachodzą w komórce podczas uczenia się. Być może podobnie wygląda to także u innych zwierząt czy u człowieka.

- Zrozumienie czegoś tak enigmatycznego i niezwykle złożonego jak mózg jest samo w sobie czymś absolutnie niesamowitym. Istnieje jednak niewyobrażalnie wiele przydatnych możliwości. Jednym z głównych problemów w przyszłości będą niewątpliwie różne formy demencji. Nie twierdzę, że znajdujemy lekarstwo na demencję, ale jeśli lepiej zrozumiemy, czym jest pamięć, co jest głównym problemem w przypadku demencji, być może będziemy w stanie położyć podwaliny pod lepsze zrozumienie choroby i być może jej przeciwdziałanie - podsumował badacz.

Autor:as

Źródło: PAP, ScienceDaily

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W prognozie pogody na najbliższy widać opady śniegu, nie powinno już jednak sypać intensywnie. Tylko w nielicznych miejscach kraju temperatura maksymalna nieznacznie przekroczy zero stopni. Sprawdź szczegóły prognozy pogody na pięć dni.

 Czeka nas mroźny czas. Jak zimno będzie

Czeka nas mroźny czas. Jak zimno będzie

Autor:
ps
Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał alarmy pierwszego, drugiego, a nawet trzeciego, najwyższego, stopnia. Synoptycy ostrzegają przed obfitymi opadami śniegu. W części kraju może pojawić się też gołoledź, a lokalnie intensywnie popada deszcz. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Alerty IMGW. Przybyło miejsc zagrożonych obfitymi opadami śniegu, lokalnie może też lunąć

Alerty IMGW. Przybyło miejsc zagrożonych obfitymi opadami śniegu, lokalnie może też lunąć

Aktualizacja:
Autor:
anw,dd,ps
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

W sobotę śnieg sypie przede wszystkim na południu Polski. Na Kontakt 24 otrzymaliśmy zdjęcia i nagrania białych krajobrazów.

"Zima jak za dawnych lat" na waszych zdjęciach

"Zima jak za dawnych lat" na waszych zdjęciach

Autor:
anw
Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW, Kontakt 24

W Czechach spadło kilkadziesiąt centymetrów śniegu. Służby informują o wypadkach drogowych blokujących główne szlaki komunikacyjne. Odnotowuje się przerwy w dostawach prądu, a władze samorządowe na południu kraju ogłosiły stan klęski żywiołowej.

Atak zimy na naszych południowych sąsiadów. Ogłoszono stan klęski żywiołowej

Atak zimy na naszych południowych sąsiadów. Ogłoszono stan klęski żywiołowej

Autor:
anw
Źródło:
PAP

W weekend w wielu regionach Polski dosypie śniegu. Obfite opady związane są z niżem genueńskim, który uformował się na północy Włoch. - Niż przesuwający się w kierunku wschodnim, przez Europę Środkową, przyniesie opady śniegu, a jednocześnie płynąć będzie za nim zimne, mroźne powietrze - powiedział na antenie TVN24 Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl. To oznacza umocnienie się zimy w nadchodzących dniach.

W weekend sypnie śniegiem, później ściśnie mróz. "Zima umocni się w nadchodzących dniach"

W weekend sypnie śniegiem, później ściśnie mróz. "Zima umocni się w nadchodzących dniach"

Autor:
anw
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Alert RCB został wysłany w sobotę do osób przebywających na terenie powiatu poznańskiego. Przyczyną wydania ostrzeżenia jest zła jakość powietrza. Z kolei na terenie Krapkowic w województwie opolskim odnotowano przekroczenie poziomu ostrzegawczego dla pyłu PM10 w powietrzu.

Tu RCB ostrzega przed złą jakością powietrza

Tu RCB ostrzega przed złą jakością powietrza

Autor:
anw
Źródło:
RCB

Pogoda na dziś. W sobotę 02.12 na znacznym obszarze Polski śnieg będzie padać intensywnie. Temperatura od -3 do 0 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota 02.12. Obfite opady śniegu w dużej części kraju

Pogoda na dziś - sobota 02.12. Obfite opady śniegu w dużej części kraju

Autor:
ps
Źródło:
tvnmeteo.pl

W części kraju pada śnieg. Opady spowodowały, że utrudnienia występują między innymi na popularnej Zakopiance. Na górskim odcinku drogi samochody ciężarowe nie radzą sobie na śliskiej nawierzchni, przez co tworzą się korki. Trudno jeździ się także po drogach Podkarpacia.

Korki na Zakopiance, zmienione trasy autobusów w Krakowie

Korki na Zakopiance, zmienione trasy autobusów w Krakowie

Autor:
anw
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, PAP

Śnieg już przykrywa znaczny obszar Polski, a w pierwszy weekend grudnia jeszcze go przybędzie. I to w dużych ilościach. Jak zapowiadają się kolejne tygodnie tego miesiąca? Co widać w pierwszych prognozach pogody na święta Bożego Narodzenia? O tym wszystkim pisze w swoim blogu synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Autor:
Arleta
Unton-Pyziołek
Źródło:
tvnmeteo.pl

Nie widać go, a jest śmiertelnie niebezpieczny. Smog co roku w okresie zimowym daje się we znaki wielu mieszkańcom Polski. Zanieczyszczenie powietrza jest szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych. Lekarze podkreślają, że osoby z najbardziej narażonych grup w smogowe dni nie powinny przebywać na zewnątrz.

Smog śmiertelnym zagrożeniem, zwłaszcza dla najmłodszych. "Co zimę mamy to samo"

Smog śmiertelnym zagrożeniem, zwłaszcza dla najmłodszych. "Co zimę mamy to samo"

Autor:
Anna
Wilczyńska,
anw
Źródło:
TVN24

W części Polski sypie śnieg. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wysłało w piątek SMS-owy alert, w którym ostrzega przed niebezpieczną pogodą mieszkańców dwóch województw. Przypominamy, że ostrzeżenie wciąż obowiązuje. 

Alert RCB wciąż w mocy. "Zostań w domu, jeśli możesz"

Alert RCB wciąż w mocy. "Zostań w domu, jeśli możesz"

Aktualizacja:
Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Prezydent Andrzej Duda bierze udział w konferencji klimatycznej COP28 w Dubaju. - Człowiek i jego potrzeby muszą być na czele transformacji energetycznej. To obecne i przyszłe zdrowie, bezpieczeństwo i dobrobyt ludzi powinny być umieszczane w centrum każdej polityki klimatycznej - mówił polski przywódca. Dodał, że "planeta, na której żyjemy, jest naszym wspólnym dziedzictwem, które wymaga szczególnej troski".

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP

Od piątku dla ruchu turystycznego zamknięty jest popularny szlak z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Świstówkę Roztocką do Morskiego Oka. Zimuje tam niedźwiedzica z młodymi.

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Etna, najwyższy wulkan Europy, ponownie wyrzuciła z siebie kłęby wulkanicznego pyłu i rozgrzaną lawę. Ten sycylijski wulkan rozświetlił o świcie niebo nad Katanią. To już kolejna erupcja w ciągu zaledwie tygodnia.

Erupcja Etny o świcie. Ognisty pióropusz rozświetlił niebo

Erupcja Etny o świcie. Ognisty pióropusz rozświetlił niebo

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
Reuters, lasicilia.it

Funkcjonariusze z Vastogirardi we Włoszech od ponad roku poszukiwali sprawcy serii przebić opon. W dochodzenie zaangażowano dodatkowe siły, pod uwagę brano możliwość lokalnych porachunków i próbę zastraszenia mieszkańców. Odpowiedzialnym za dziurawienie opon okazał się tymczasem pies cierpiący na zapalenie dziąseł.  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Autor:
jdw\\mm
Źródło:
La Stampa, Sky TG24

Na Babiej Górze zaczął obowiązywać w czwartek wieczorem drugi stopień zagrożenia lawinowego. Jak ostrzegają ratownicy, "poruszanie się wymaga umiejętności oceny lokalnego zagrożenia lawinowego, odpowiedniego wyboru trasy oraz zachowania elementarnych środków bezpieczeństwa".

Wzrosło zagrożenie lawinami na Babiej Górze

Wzrosło zagrożenie lawinami na Babiej Górze

Autor:
ps
Źródło:
PAP, gopr.pl

Rozpoczynający się właśnie szczyt klimatyczny COP28 w Dubaju może być przełomowym dla walki z ociepleniem planety, tak przynajmniej twierdzą jego organizatorzy. Nie brakuje jednak kontrowersji, jak ta, gdzie się szczyt odbywa. Zjednoczone Emiraty Arabskie są w czołówce państw produkujących ropę naftową.

COP28. "Punkt zwrotny" czy "bla, bla, bla"? Rusza szczyt klimatyczny w Dubaju

COP28. "Punkt zwrotny" czy "bla, bla, bla"? Rusza szczyt klimatyczny w Dubaju

Autor:
pb//am
Źródło:
tvn24.pl

Śnieg pokrył dużą część Danii. W niektórych miejscach spadło go najwięcej od pięciu lat. Sytuacja była o tyle trudna, że w Aarhus zawieszono kursowanie komunikacji miejskiej.

Zima zawładnęła Danią. Największe opady i największy mróz od lat

Zima zawładnęła Danią. Największe opady i największy mróz od lat

Autor:
ps
Źródło:
dr.dk, avisendanmark.dk, dmi.dk, ENEX

W Czechach sypnęło śniegiem. Na drogach zrobiło się ślisko, doszło do licznych wypadków. "Prosimy wszystkich kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności i rozważności. Warunki na drogach są trudne" - apelowały służby drogowe.

Zderzenie czterech ciężarówek, autobus w rowie. Potężny atak zimy na Czechy

Zderzenie czterech ciężarówek, autobus w rowie. Potężny atak zimy na Czechy

Autor:
anw
Źródło:
ENEX, qap.cz

Kryzys klimatyczny zbiera swoje żniwo na Antarktydzie. Na tym mroźnym kontynencie zawalił się kolejny lodowiec szelfowy. Zniknięcie Cadmana widać na zdjęciach satelitarnych.

Zawalił się lodowiec szelfowy Cadman. Widać to na zdjęciach satelitarnych

Zawalił się lodowiec szelfowy Cadman. Widać to na zdjęciach satelitarnych

Autor:
anw
Źródło:
space.com, ESA

Unoszące się nad horyzontem na półkuli północnej fioletowe i zielone światła wcale nie muszą być zorzą polarną. Może to być mało znane zjawisko świetlne nazwane Steve.

Ten świetlny spektakl to nie zorza polarna. To Steve

Ten świetlny spektakl to nie zorza polarna. To Steve

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
CNN

W rejonie japońskiej wyspy Iwo Jima doszło do erupcji wulkanicznej. W powietrze na 200 metrów wystrzelone zostały skały wulkaniczne, nad wyspą unosił się także znacznie wyższy słup popiołu i dymu. Można to zobaczyć na nagraniu, które wykonała Japońska Straż Przybrzeżna.

Japoński wulkan pokazał moc. Efektowne nagranie wykonane z lotu ptaka

Japoński wulkan pokazał moc. Efektowne nagranie wykonane z lotu ptaka

Autor:
dd
/ prpb
Źródło:
BBC, Japońska Straż Przybrzeżna, tvnmeteo.pl

Astronomowie znaleźli w Wielkim Obłoku Magellana dysk wokół młodej gwiazdy, która rośnie i pochłania materię ze swojego otoczenia. O odkryciu, które jest pierwszym takim poza naszą galaktyką, poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Niezwykłe odkrycie w innej galaktyce. Coś takiego zaobserwowano po raz pierwszy

Niezwykłe odkrycie w innej galaktyce. Coś takiego zaobserwowano po raz pierwszy

Autor:
dd
Źródło:
ESO, tvnmeteo.pl

Nietoperze z gatunku mroczek późny kopulują bez wykorzystania penetracji - sugerują wyniki badania opublikowanego na łamach czasopisma naukowego "Current Biology". Zdaniem autorów pracy zachowania seksualne tego gatunku mogą być podobne do zachowań reprodukcyjnych ptaków. To pierwszy raz, kiedy taki sposób rozmnażania się zaobserwowano u ssaka.

Kopulują bez penetracji? Naukowcy: to jedyne takie ssaki  

Kopulują bez penetracji? Naukowcy: to jedyne takie ssaki  

Autor:
jdw//am
Źródło:
CNN, TVN24.pl