"Zaćmienie" Jowisza i jego księżyców przez Deimosa, naturalnego satelitę Marsa

Źródło: ESA/DLR/FU Berlin

Eksplorująca Jowisza sonda została wystrzelona w 2011 roku. Do największej planety Układu Słonecznego dotarła pięć lat później. Początkowo zakończenie misji planowano na 2021 rok, przedłużono ją jednak o cztery lata. I było warto.

Juno okrążyła gazowego giganta dotychczas 49 razy. Podczas ostatniego przelotu, 1 marca, zbliżyła się do Io na dystans 51,5 tysiąca kilometrów. Io to jeden z czterech tak zwanych księżyców galileuszowych Jowisza, trzeci co do wielkości księżyc tej planety i czwarty co do wielkości księżyc w Układzie Słonecznym.

Wyjątkowo wyraźne zdjęcia

Podczas tego spotkania sonda wykonała pięć zdjęć księżyca. Dostarczają one najbardziej wyraźnych obrazów, odkąd w 2006 roku Io sfotografowała będąca w drodze do Plutona sonda New Horizons. Jak informuje amerykańska agencja kosmiczna, to "najlepsze dotąd obrazy" instrumentu JunoCAM, które "przedstawiają kolorową powierzchnię" księżyca.

Io charakteryzuje się wysoką aktywnością wulkaniczną, z którą związana jest jego kolorowa powierzchnia. Znajdują się na nim setki otworów wulkanicznych. Większość widocznych ciemnych plam jest efektem erupcji wulkanów. Strumienie lawy rozciągające się na setki kilometrów występują w różnych barwach, od czerwieni i żółci po pomarańcz i czerń.

Jak zwrócił uwagę Jason Perry, ekspert ds. obserwacji Io,, na pięciu fotografiach widać pewne zmiany na powierzchni księżyca w stosunku do tego, co można było zobaczyć dzięki misji New Horizons. Jak wskazał, "zmiany powierzchni są dość subtelne, ale są co najmniej dwie". Chodzi o "mały przepływ z otworu wulkanicznego East Girru". Erupcję w tamtym miejscu zaobserwowano już podczas przelotu New Horizons. Według instrumentu JIRAM wulkan jest nadal aktywny. Druga zmiana to zaczerwienienie wokół krateru wulkanicznego Chors Patera.

Następne bliskie spotkanie sondy z Io nastąpi 16 maja. Juno znajdzie się wówczas w odległości 35 tysięcy kilometrów od powierzchni księżyca. Natomiast 3 lutego przyszłego roku dojdzie do jeszcze bliższego spotkania. Wtedy sondę i księżyc będzie dzielić 1500 km.

Księżyce Jowisza

Wśród galileuszowych księżyców Jowisza znajdują się również Europa, Kallisto i Ganimedes. Nazwano je na cześć Galileusza, który odkrył je w 1610 roku. Z ostatnich badań wynika, że Jowisz ma łącznie 92 księżyce, a nie jak dotychczas sądzono 82. Oznacza to, że jest rekordzistą pod tym względem w świecie planet.

W tym roku w kierunku największej planety Układu Słonecznego wystartować ma sonda Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) Jupiter Icy Moon Explorer (JUICE). Jej celem będzie właśnie zbadanie księżyców galileuszowych.