Dziura ozonowa najmniejsza od lat. Naukowcy szacują, kiedy się "zagoi"

Źródło:
NOAA
Animacja powstawanie dziury ozonowej nad Antarktydą, okres do 30 sierpnia 2021
Animacja powstawanie dziury ozonowej nad Antarktydą, okres do 30 sierpnia 2021Copernicus Atmosphere Monitoring Service, ECMWF
wideo 2/7
Dziura ozonowa

Badania dziury ozonowej nad Antarktydą wykazały, że jej tegoroczny rozmiar był siódmym najmniejszym od 1992 roku, kiedy zaczął obowiązywać Protokół montrealski. Naukowcy mówią o pozytywnym działaniu podjętych w ostatnich latach środków naprawczych i szacują, kiedy może nastąpić całkowita jej regeneracja.

Warstwa ozonowa działa jak planetarny filtr słoneczny. Położony w stratosferze obszar zwiększonej koncentracji ozonu chroni nas przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego pochodzącego ze Słońca. W drugiej połowie XX wieku z powodu działalności człowieka gwałtownie nasiliło się zjawisko tak zwanej dziury ozonowej, czyli ogromnych obszarów, gdzie poziom stężenia ozonu jest bardzo niski.

Badania wykazały negatywny wpływ freonów (CFC), substancji chemicznych stosowanych do produkcji lodówek, opakowań i aerozoli. Reagują one z ozonem atmosferycznym, doprowadzając do zmniejszenia jego stężenia. W połowie lat 80. warstwa ozonowa została tak bardzo zubożona, że ​​szeroki pas stratosfery Antarktydy był praktycznie pozbawiony ozonu do początku października każdego roku.

Dziura ozonowa najmniejsza od pięciu lat

W 1987 roku osiągnięto międzynarodowe porozumienie, którego celem była stopniowa eliminacja produktów i procesów opartych na freonach. Realne działania w ramach Protokołu montrealskiego podjęto w 1992 r. Od tego czasu naukowcy zauważają stopniowe zmniejszanie się dziury ozonowej.

Najnowsze badania wykazały, że w tym roku jej rozmiar był siódmym najmniejszym od 22 lat. 28 września osiągnęła maksymalny rozmiar 22,4 miliona kilometrów kwadratowych, czyli ponad dwukrotnie więcej niż wynosi całkowita powierzchnia Stanów Zjednoczonych. Ostatni raz mniejszą dziurę ozonową zaobserwowano pięć lat temu.

Dziura ozonowa na Antarktydą 28 września 2024 r.NOAA

Naukowcy twierdzą, że tegoroczna poprawa jest wynikiem połączenia ciągłego spadku stężenia substancji niszczącej warstwę ozonową, która została wycofana na mocy Protokołu montrealskiego, a także nieoczekiwanego napływu ozonu przenoszonego przez prądy powietrza znad północnej Antarktydy.

- Dziura ozonowa nad Antarktydą w 2024 roku jest mniejsza niż dziury ozonowe obserwowane na początku XXI wieku - powiedział Paul Newman, lider zespołu badawczego NASA ds. ozonu i główny naukowiec ds. nauk o Ziemi w Centrum Lotów Kosmicznych Goddard NASA w Greenbelt w stanie Maryland. Zdaniem eksperta obecny stan ozonosfery nad półkulą południową pokazuje, że międzynarodowe wysiłki mające na celu ograniczenie chemikaliów niszczących ozon przynoszą efekty.

Całkowite "zagojenie" potrwa dziesiątki lat

Mimo że dzięki Protokołowi montrealskiemu udało się znacząco ograniczyć emisję szkodliwych freonów, to w atmosferze nadal znajdują się związki emitowane wiele lat temu. Zdaniem ekspertów ich rozkład będzie trwał wiele lat.

- W 2024 roku możemy zauważyć, że głębokość dziury ozonowej jest poniżej średniej w porównaniu z innymi latami ostatnich trzech dekad, jednak warstwa ozonowa wciąż jest daleka od całkowitego zagojenia - powiedział Stephen Montzka z Globalnego Laboratorium Monitorowania NOAA. Badacze szacują, że "pełna regeneracja" warstwy ozonowej nastąpi do 2066 roku.

Autorka/Autor:fw,ps

Źródło: NOAA

Źródło zdjęcia głównego: NOAA

Pozostałe wiadomości

Najbliższe dni przyniosą pochmurną aurę. Miejscami pojawią się słabe, przelotne opady deszczu. W nowym tygodniu pogodę będzie kształtował wyż, który sprawi, że w dzień chwyci mróz.

Pogoda na 5 dni. Zrobi się zimno. Mróz ściśnie za dnia

Pogoda na 5 dni. Zrobi się zimno. Mróz ściśnie za dnia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro, czyli na sobotę 7.12. Czeka nas pochmurna, miejscami deszczowa noc. Miejscami może słabo popadać śnieg. W dzień opadów będzie niewiele, lokalnie mogą nawet wystąpić rozpogodzenia. Na termometrach zobaczymy do 6 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - sobota 7.12. Nocą pojawią się opady, może zrobić się biało

Pogoda na jutro - sobota 7.12. Nocą pojawią się opady, może zrobić się biało

Źródło:
tvnmeteo.pl

Niedźwiedź polarny zaatakował małżeństwo z Kanady. Do zdarzenia doszło w mieście Fort Severn w prowincji Ontario. Mężczyzna wskoczył na zwierzę, aby ochronić żonę przed atakiem i sam został ranny. Jak podała miejscowa policja, odniósł poważne obrażenia.

Skoczył na niedźwiedzia, aby uratować żonę przed atakiem

Skoczył na niedźwiedzia, aby uratować żonę przed atakiem

Źródło:
CNN, CTV News, tvnmeteo.pl

W Chorzowie spadł śnieg i zrobiło się biało. Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie zabielonego krajobrazu. "Akurat na Mikołaja" - napisał autor materiału.

Na Śląsku sypnęło śniegiem. "Akurat na Mikołaja"

Na Śląsku sypnęło śniegiem. "Akurat na Mikołaja"

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne przed oblodzeniem. Ślisko wieczorem i w nocy będzie głównie na południu i wschodzie Polski. Obowiązują także inne alarmy przed zimowymi zagrożeniami.

Lód skuje drogi w 10 województwach. IMGW ostrzega

Lód skuje drogi w 10 województwach. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W Demokratycznej Republice Konga na nieznaną chorobę, podobną do grypy, zmarły 143 osoby - podała agencja informacyjna Reuters. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przekazała w piątek, że ma wysłać do kraju swoich ekspertów, aby pomóc miejscowej służbie zdrowia znaleźć źródło choroby.

Na tajemniczą chorobę zmarło ponad 140 osób. WHO zapowiedziała pomoc

Na tajemniczą chorobę zmarło ponad 140 osób. WHO zapowiedziała pomoc

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Trzech wspinaczy, którzy zaginęli podczas próby zdobycia najwyższego szczytu Nowej Zelandii, prawdopodobnie nie żyje - poinformowała lokalna policja. Mężczyźni byli poszukiwani od poniedziałku, kiedy nie stawili się na lot powrotny do domów. Według ratowników szanse na ich przeżycie są znikome.

"Uważamy, że spadli. To nie jest wiadomość, jaką chcieliśmy przekazać"

"Uważamy, że spadli. To nie jest wiadomość, jaką chcieliśmy przekazać"

Źródło:
Reuters

Do końca tygodnia pogoda w Polsce będzie różna dla wschodnich i zachodnich regionów, a to wszystko za sprawą dwóch ośrodków ciśnienia. Kolejne dni przyniosą natomiast wyraźne ochłodzenie.

Najpierw dwie pogody w Polsce, potem duże ochłodzenie

Najpierw dwie pogody w Polsce, potem duże ochłodzenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad sto lotów zostało odwołanych na lotnisku Schiphol w Amsterdamie. Przyczyną jest silny wiatr towarzyszący orkanowi Darragh. Poważne utrudnienia wystąpiły także w ruchu kolejowym i drogowym.

Orkan Darragh sparaliżował lotnisko w Amsterdamie

Orkan Darragh sparaliżował lotnisko w Amsterdamie

Źródło:
PAP, NL Times

Ten pająk od dawna zadziwiał naukowców. Theridiosoma gemmosum, zwany też klejnotnikiem, charakteryzuje się nietypowym sposobem polowania. Aby zdobyć pożywienie, wystrzeliwuje swoją sieć w kierunku insektów. Najnowsze badania odkrywają, w jaki sposób pajęczak mniejszy od ziarenka ryżu namierza swoje ofiary.

Ten pająk używa pajęczyny, jakby strzelał z procy

Ten pająk używa pajęczyny, jakby strzelał z procy

Źródło:
CNN, Science, Journal Of Experimental Technology

W czwartek przed godziną 11 czasu lokalnego u północnych wybrzeży amerykańskiego stanu Kalifornia wystąpiło trzęsienie ziemi o magnitudzie 7. Przez następne godziny lokalne służby zarejestrowały kilkadziesiąt kolejnych wstrząsów wtórnych. Obowiązywał także alarm ostrzegający przed tsunami.

Trzęsienie ziemi w Kalifornii. "Czułem się jak na tratwie na środku morza"

Trzęsienie ziemi w Kalifornii. "Czułem się jak na tratwie na środku morza"

Źródło:
Reuters, USGS

Przed świętami Bożego Narodzenia może znacząco się ochłodzić - przekazała synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek, która uważnie śledzi prognozy na grudzień.

"Jęzor zimna" może zahaczyć o Polskę przed świętami

"Jęzor zimna" może zahaczyć o Polskę przed świętami

Źródło:
tvnmeteo.pl

Rejon Wielkich Jezior w USA nawiedzają śnieżyce. Z prognoz wynika, że w stanie Pensylwania może spaść ponad metr śniegu. Obfite opady spowodowane są przez zjawisko nazywane "efektem jeziora".

Atak śnieżyc. Przyczyną jest "efekt jeziora"

Atak śnieżyc. Przyczyną jest "efekt jeziora"

Źródło:
ENEX, usatoday.com

Misja Proba-3 wystartowała w czwartek z centrum kosmicznego w Indiach. Urządzenia, które dzięki niej zostały wyniesione w kosmos, będą prowadziły obserwację korony słonecznej, wytwarzając setki zaćmień Słońca. Misja będzie również okazją do przetestowania ważnej, nowatorskiej technologii.

Ruszyła przełomowa misja. Wytworzy setki zaćmień Słońca

Ruszyła przełomowa misja. Wytworzy setki zaćmień Słońca

Źródło:
PAP, POLSA

Przeszczep grzybów może pomóc w rozwoju nowych obszarów leśnych. Eksperyment z przenoszeniem starej, przerośniętej grzybnią gleby na tereny młodych lasów przeprowadzono w Anglii. Jak podkreślają naukowcy, bogactwo gatunków grzybów może poprawiać odporność ekosystemu i zmniejszać degradację gleb.

Przeszczep grzybów może uratować "najważniejszy zasób"

Przeszczep grzybów może uratować "najważniejszy zasób"

Źródło:
Reuters

Pierwszy dzień bez arktycznego lodu może nastąpić jeszcze w tej dekadzie - najwcześniej w 2027 roku. Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował ponad 300 scenariuszy wygenerowanych przez modele klimatyczne. Według większości z nich nieuchronnie zbliżamy się do stopnienia pokrywy lodowej Arktyki w okresie letnim.

Pierwszy dzień bez arktycznego lodu może nadejść już za trzy lata

Pierwszy dzień bez arktycznego lodu może nadejść już za trzy lata

Źródło:
University of Colorado Boulder

Świetlne punkty pojawiły się niedaleko Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Niezwykłe nagranie udostępnił astronauta NASA, Donald Petit, który obecnie przebywa na ISS. To, co z daleka mogło przypominać "kosmiczne świetliki", w rzeczywistości ma jednak wiele więcej wspólnego z Ziemią.

"Kosmiczne świetliki" niedaleko ISS. Czym są?

"Kosmiczne świetliki" niedaleko ISS. Czym są?

Źródło:
CNN, NASA

Prezydent elekt USA Donald Trump w środę ogłosił, że przyszłym szefem Narodowej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) zostanie Jared Isaacman. Dyrektor generalny firmy Shift4 Payments to bliski współpracownik Elona Muska, założyciela SpaceX.

Trump wskazał przyszłego szefa NASA

Trump wskazał przyszłego szefa NASA

Źródło:
Reuters

Jeden z najbardziej bioróżnorodnych rezerwatów przyrody w Europie - Park Narodowy Albufera w Hiszpanii - został zaśmiecony tonami plastikowych śmieci, wrakami samochodów i produktami farmaceutycznymi. Odpady są związane z powodziami, które nawiedziły Walencję.

Śmieci z powodzi dotarły do niezwykle cennego rezerwatu przyrody

Śmieci z powodzi dotarły do niezwykle cennego rezerwatu przyrody

Inżynierowie NASA przywrócili kontakt z bezzałogową sondą kosmiczną Voyager 1. Nie wiadomo jednak, jak długo statek będzie przesyłał dane. - Moc obu Voyagerów się wyczerpuje - powiedział Kareem Badaruddin, kierownik misji Voyager.

Przywrócono kontakt z Voyagerem 1

Przywrócono kontakt z Voyagerem 1

Źródło:
CNN

Tajlandia zmaga się z falą powodzi wywołaną przez ulewne opady deszczu monsunowego. Najnowsze informacje mówią o 29 ofiarach śmiertelnych i dziesiątkach tysięcy ewakuowanych. Trudna sytuacja wystąpiła również w Malezji, gdzie rosną obawy o wybuch epidemii chorób zakaźnych.

Powodzie w Tajlandii i Malezji. Dziesiątki ofiar i obawy o wybuch epidemii

Powodzie w Tajlandii i Malezji. Dziesiątki ofiar i obawy o wybuch epidemii

Źródło:
AFP, Reuters

Tatrzański Park Narodowy apeluje o niewchodzenie na tafle zamarzających górskich stawów. Służby ostrzegają, że lód w wielu miejscach jest bardzo cienki i z łatwością może się załamać.

"Nie wchodzić pod żadnym pozorem". Apel do turystów

"Nie wchodzić pod żadnym pozorem". Apel do turystów

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Chwile grozy przeżył snowboardzista, który zjeżdżał ze stoku w stanie New Hampshire na północnym wschodzie Stanów Zjednoczonych. W trakcie jego przejazdu na zboczu góry Waszyngtona powstała niewielka lawina, która niebezpiecznie zbliżała się do mężczyzny. Cała sytuacja została uchwycona na nagraniu.

Snowboardzista zjeżdża ze stoku, za nim sunie lawina. Nagranie

Snowboardzista zjeżdża ze stoku, za nim sunie lawina. Nagranie

Źródło:
CNN, WMUR

Lekarze pod powieką u 41-letniej kobiety z Pekinu znaleźli nicienie, czyli pasożytnicze organizmy powodujące telazjozę. To groźna choroba, która najczęściej występuje u zwierząt. Objawia się między innymi obrzękiem i swędzeniem oka, a w ciężkich przypadkach może doprowadzić do ślepoty.

W jej oku zalęgły się robaki

W jej oku zalęgły się robaki

Źródło:
LiveScience

Zaplanowany na środę start misji Proba-3 został odwołany. Po raz pierwszy zostaną wykorzystane w niej dwa satelity poruszające się w precyzyjnej formacji. W tworzeniu tej badawczo-eksperymentalnej misji Europejskiej Agencji Kosmicznej wzięło udział siedem polskich firm i instytucji.

"Wykryto problem". Start przełomowej misji przełożony

"Wykryto problem". Start przełomowej misji przełożony

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Zespół naukowców odkrył głęboko ukrytą wodę w stanie ciekłym w wiecznie zamarzniętym Jeziorze Enigma na Antarktydzie. Dotąd sądzono, że ten naturalny zbiornik jest całkowicie skuty lodem.

Myśleli, że jest kompletnie zamarznięte. To odkrycie zaskoczyło naukowców

Myśleli, że jest kompletnie zamarznięte. To odkrycie zaskoczyło naukowców

Źródło:
Cosmos Magazine, Nature

W znajdującym się poza Układem Słonecznym nietypowym układzie z planetami o bardzo niskiej gęstości znajduje się czwarty obiekt - wynika z obserwacji amerykańskich naukowców. Dzieli je od nas odległość około 2600 lat świetlnych.

Planety jak wata cukrowa. Odkryto kolejną

Planety jak wata cukrowa. Odkryto kolejną

Źródło:
PAP

W kilku miastach amerykańskiego stanu Karolina Północna pierwszy raz od ponad trzech lat spadł śnieg. Choć opady były bardzo małe, to i tak doprowadziły do znacznych utrudnień na drogach i wpłynęły na codzienne życie mieszkańców.

Ostatni raz śnieg spadł tu ponad 1000 dni temu

Ostatni raz śnieg spadł tu ponad 1000 dni temu

Źródło:
wral.com, tvnmeteo.pl