Saturn ponownie stał się "królem księżyców"

Która planeta Układu Słonecznego ma najwięcej księżyców? Przez długi czas na pierwszym miejscu znajdował się Saturn z 83 towarzyszącymi mu ciałami niebieskimi, jednak w lutym naukowcy ogłosili znalezienie nowych księżyców dookoła Jowisza. W ten sposób największa planeta Układu Słonecznego z 92 satelitami została "królem księżyców", a od tamtej pory odkryto jeszcze trzy kolejne. Jowisz nie cieszył się jednak zbyt długo tytułem rekordzisty.

Do obserwacji księżyców Saturna, międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał obrazy wykonane przez Teleskop Kanadyjsko-Francusko-Hawajski (CFHT) znajdujący się na wierzchołku Mauna Kea na Hawajach. Aby znaleźć drobne, ciemne obiekty dookoła gigantycznej planety, badacze zastosowali technikę polegającą na analizie sekwencji zdjęć wykonanych w tempie, w jakim ciała niebieskie poruszają się po niebie.

- Śledzenie tych księżyców przypomina trochę zabawę w łączenie kropek, ponieważ musimy połączyć pojawienie się tych księżyców w naszych danych z ich realną orbitą - wyjaśnił główny autor analizy, Edward Ashton z Instytutu Astronomii i Astrofizyki tajwańskiego uniwersytetu Academia Sinica. - Problem w tym, że na tej samej stronie znajduje się około 100 obrazków, a my nie wiemy, która kropka należy do którego.

Układając sekwencje obrazów wykonanych w trzygodzinnych odstępach czasu, badacze wykryli księżyce Saturna o średnicy do 2,5 kilometrów. W ciągu dwuletnich obserwacji, zespołowi udało się namierzyć 63 obiekty, spośród których jeden został ogłoszony jeszcze w 2021 roku. Pozostałe satelity poznaliśmy w ciągu ostatnich tygodni.

Nowo odkryte księżyce Saturna zostały uznane przez Międzynarodową Unię Astronomiczną. Oznacza to, że dookoła drugiej największej planety Układu Słonecznego krąży co najmniej 145 naturalnych satelitów. Tak więc Saturn nie tylko odzyskał tytuł "króla księżyców", ale jest również pierwszą planetą, która ma ponad 100 odkrytych księżyców.

Nowe księżyce należą do grupy księżyców nieregularnych (łącznie Saturn ma ich 121), charakteryzujących się eliptycznymi, nachylonymi orbitami. Mają one tendencję do łączenia się w grupy zgodnie z nachyleniem ich orbit. Dookoła Saturna krążą trzy takie grupy, których nazwy pochodzą z różnych mitologii: inuickiej, galijskiej i nordyckiej. Najwięcej nowych obiektów należy do tej ostatniej.

Naukowcy dodali, że grupy mogą być wynikiem dawnej kolizji, a małe satelity to pozostałości po większych obiektach, które dawno temu zostały przechwycone przez Saturna. Lepsze zrozumienie rozkładu orbit zapewnia zatem wgląd w historię systemu księżyców.

- Znajdujemy coraz więcej dowodów na to, że orbitujący wstecz, średniej wielkości księżyc Saturna został rozerwany na kawałki około 100 milionów lat temu - wyjaśnił Brett Gladman z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej, współautor analizy. Naukowcy zwracają uwagę, że prawdopodobnie dał on początek nordyckiej grupie satelitów.