Owady pełnią wiele ważnych funkcji w środowisku. Gatunki latające odpowiadają za około 80 procent zapyleń roślin. Niektóre gatunki, takie jak biedronki, regulują populację szkodników. Jednocześnie owady tworzą ważne ogniwo w łańcuchu pokarmowym, dostarczając pożywienia innym zwierzętom. Z powodu działalności człowieka i zmieniających się warunków środowiskowych, ich liczebność systematycznie maleje.
Zbierają szczątki owadów z masek autobusów
Na ciekawą metodę badania populacji owadów wpadli austriaccy naukowcy z Uniwersytetu Leopolda i Franciszka w Innsbrucku. Jak poinformowała w czwartek uczelnia, badacze wykorzystują szczątki pobrane z przednich szyb oraz masek autobusów miejskich. Następnie poddają zebrane próbki badaniom DNA, aby określić gatunek odnalezionego owada. Naukowcy zwrócili uwagę na liczne zalety tej metody.
- Nowe podejście oszczędza czas i środki finansowe. Wykorzystując analizę DNA, oceniamy tak zwane śmiertelne wypadki drogowe, czyli owady złapane na szybach autobusów w ruchu drogowym. W ten sposób monitoring nie powoduje dodatkowych zgonów owadów - wyjaśnił profesor Michael Traugott, główny autor badania.
Zmiany w populacji owadów w zależności od pory roku
Badacze pobierali próbki przy wykorzystaniu nowej metody w okresie od kwietnia do września 2024 roku. Ich wysiłki przyniosły już pierwsze rezultaty - na terenie czterech krajów związkowych udało im się zidentyfikować aż 3455 gatunków owadów. Ustalili, że najliczniej reprezentowanymi wśród nich są muchówki - stwierdzono 1900 gatunków. Co ciekawe, na szybach znaleźli także szczątki owadów, które nie potrafią latać, takich jak pająki.
Dodatkowo naukowcy odkryli, że populacja owadów na terenie Austrii różni się nie tylko ze względu na region, ale też na porę roku. W Tyrolu i Karyntii bioróżnorodność jest największa w środku lata, natomiast w Górnej i Dolnej Austrii - wiosną i wczesnym latem. Zdaniem Marjany Ljubisavljevic, koordynatorki projektu, różnice te wynikają przede wszystkim z wysokości tych regionów nad poziomem morza.
Obserwacja gatunków rzadkich i inwazyjnych
Dzięki monitoringowi z wykorzystaniem miejskich autobusów naukowcy zidentyfikowali również wiele mniej popularnych gatunków. W Tyrolu znaleźli szczątki napierśnicy krótkoskrzydłej (łac. Arcyptera microptera). Ostatni raz ten owad z rodziny szarańczowatych został zaobserwowany w Austrii w latach 60. XX wieku.
Badacze stwierdzili także także obecność gatunków inwazyjnych, takich jak tarczówka marmurkowata (Halyomorpha halys) i muszka plamoskrzydła (Drosophila suzukii). Naukowcy zwracają uwagę, że ich badania pozwalają również na wykrywanie potencjalnych roznosicieli chorób, takich jak komary. Może to pomóc we wczesnym wykrywaniu zagrożeń dla zdrowia ludzi.
Obecnie monitoring populacji owadów z wykorzystaniem miejskich autobusów jest prowadzony w czterech krajach związkowych. Naukowcy z Uniwersytetu w Innsbrucku chcą, by w przyszłości był on realizowany na terenie całej Austrii. Ich zdaniem jest to szczególnie ważne w obliczu antropogenicznych zmian klimatu i kryzysu bioróżnorodności.
Autorka/Autor: Krzysztof Posytek
Źródło: PAP, uibk.ac.at, tvnmeteo.pl
Źródło zdjęcia głównego: Adobe Stock