Astronomowie chcą zmienić definicję planety. Czy to szansa dla Plutona?

Źródło:
UCLA
Wizualizacja samotnej planety
Wizualizacja samotnej planetyESO
wideo 2/13
Planety

Badacze chcą zmienić to, jak Międzynarodowa Unia Astronomiczna definiuje planety. Jak przekazali astronomowie, dotychczas obejmowała ona jedynie światy krążące dookoła Słońca. Według nowej definicji, planety mogłyby obiegać także inne gwiazdy - i nie tylko.

Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) definiuje planetę jako ciało niebieskie, które krąży wokół Słońca, jest wystarczająco masywne, by utrzymać kulisty kształt za sprawą grawitacji i "wyczyściło" mniejsze obiekty poruszające się po podobnych orbitach, przechwytując je lub wyrzucając daleko w przestrzeń. Definicja ta nie obejmuje jednak wielu światów, o których istnieniu wiemy: planet krążących dookoła gwiazd niebędących Słońcem. Dlatego na łamach "Planetary Science Journal" pojawił się artykuł nawołujący do zmiany tej definicji.

Masa przede wszystkim

- Wiemy o istnieniu tysięcy planet, ale definicja IAU odnosi się tylko do tych znajdujących się w naszym Układzie Słonecznym - przekazał Jean-Luc Margot z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles, główny autor artykułu. - Proponujemy nową, którą można zastosować do ciał niebieskich krążących wokół dowolnej gwiazdy, pozostałości gwiezdnej lub brązowego karła.

Według nowej definicji planeta jest ciałem niebieskim, które krąży wokół jednej lub więcej gwiazd, brązowych karłów lub pozostałości gwiezdnych. Ponadto charakteryzuje się ono masą między 1023 kilogramów - minimalną wartością umożliwiającą "oczyszczenie" orbity z poruszających się po niej mniejszych ciał - a 2,5*1028 kg. Jest to 13-krotność masy Jowisza i granica, po przekroczeniu której ciało staje się obiektem gwiazdopodobnym.

Badacze wybrali powyższe kryteria na podstawie modelu porównującego charakterystykę obiektów w naszym Układzie Słonecznym. Analiza ujawniła typowe dla planet cechy, które zostały wykorzystane jako punkt wyjścia do stworzenia taksonomii. Przykładowo wszystkie planety w naszym Układzie Słonecznym "wyczyściły" swoje orbity, w przeciwieństwie do planet karłowatych, w tym Plutona czy Ceres. Ponadto nie są na tyle duże, by zachodziły w nich procesy typowe dla najmniejszych obiektów gwiazdopodobnych - brązowych karłów.

Spór o kulistość

Naukowcy dodali jednak, że wymóg kulistości jest bardziej problematyczny. Problem polega na tym, że odległe planety rzadko kiedy mogą być obserwowane na tyle szczegółowo, aby z pewnością określić ich kształt.

- Posiadanie definicji zakotwiczonej w najłatwiej mierzalnej wielkości, masie, eliminuje spory o to, czy konkretny obiekt spełnia dane kryterium i może być uznany za planetę - powiedział Brett Gladman z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej, współautor badania. - Jest to słaby punkt obecnej definicji.

Margot ma przedstawić proponowaną modyfikację na Zgromadzeniu Ogólnym IAU w sierpniu 2024 roku. Chociaż oficjalna zmiana będzie prawdopodobnie kwestią co najmniej lat, badacze mają nadzieję, że ich artykuł zapoczątkuje dyskusję, która doprowadzi do ulepszenia definicji.

Autorka/Autor:as

Źródło: UCLA

Źródło zdjęcia głównego: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Pozostałe wiadomości

Pogoda na dziś. Sobota w całej Polsce zapowiada się pochmurno i deszczowo. Nie rozpieści nas także temperatura, która w większości kraju nie przekroczy 20 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota 12.07. Chmury i deszcz nie odpuszczą

Pogoda na dziś - sobota 12.07. Chmury i deszcz nie odpuszczą

Źródło:
tvnmeteo.pl

Niż Gabriel na dobre rozgościł się nad Polską, przynosząc nam chmury i deszcz. W weekend i na początku kolejnego tygodnia będzie jednak cieplej niż w ostatnich dniach - termometry pokażą nawet 27 stopni Celsjusza. Czy jednak możemy spodziewać się pogodnego nieba?

Pogoda na 5 dni. Zimny i mokry weekend, potem "kolosalna zmiana"

Pogoda na 5 dni. Zimny i mokry weekend, potem "kolosalna zmiana"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał prognozę ostrzeżeń meteorologicznych na najbliższe dni. W weekend możemy spodziewać się burz. Groźnie może być zwłaszcza w niedzielę.

Gdzie zagrzmi w kolejnych dniach? Prognoza zagrożeń IMGW

Gdzie zagrzmi w kolejnych dniach? Prognoza zagrożeń IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Polska Agencja Kosmiczna podała oficjalny harmonogram powrotu misji Axiom-4 na Ziemię. Załoga, w której skład wchodzi polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, ma opuścić Międzynarodową Stację Kosmiczną w poniedziałek. Jak jednak zaznaczyli przedstawiciele agencji, w harmonogramie mogą nastąpić przesunięcia.

Kiedy polski astronauta wróci na Ziemię? Znamy harmonogram

Kiedy polski astronauta wróci na Ziemię? Znamy harmonogram

Źródło:
PAP, POLSA

Zbliża się coroczny maraton na biegunie północnym, podczas którego biegacze mogą zobaczyć niedźwiedzia polarnego. Uczestnicy przygotowują się do wysiłku, trenując na pokładzie lodołamacza. Dostarczenie zawodników na biegun nie jest jednak jedynym celem statku.

Walczą z zimnem, zobaczą niedźwiedzie polarne. Wyjątkowy maraton coraz bliżej

Walczą z zimnem, zobaczą niedźwiedzie polarne. Wyjątkowy maraton coraz bliżej

Źródło:
Reuters

Tokio i okolice zmagały się w czwartek wieczorem z gwałtownymi ulewami, które spowodowały powodzie. Japońska Agencja Meteorologiczna wydała ostrzeżenia, prognozując kolejne intensywne opady i apelując do mieszkańców o zachowanie ostrożności. Do niebezpiecznej sytuacji doszło w Jokohamie.

Zalane drogi, wyrwana studzienka. Chaos po ulewach

Zalane drogi, wyrwana studzienka. Chaos po ulewach

Źródło:
ENEX, NHK

W Korei Północnej panują upały. Tamtejsze media przekazały, że wiele regionów kraju zmaga się z wysokimi temperaturami i wilgotnością. W związku z przerwami w dostawie prądu niektórzy obywatele szukają alternatywnych źródeł energii do zasilania wentylatorów i klimatyzatorów.

Sprowadzają panele słoneczne z zagranicy, by się schłodzić

Sprowadzają panele słoneczne z zagranicy, by się schłodzić

Źródło:
Reuters, koreantimes.co.kr

Pogoda w ostatnich dniach zadziwia - i to bardzo. Podczas gdy duża część Europy doświadcza gorąca, Polska stanowi chłodny wyjątek. Opowiadał o tym Tomasz Wasilewski, prezenter pogody tvnmeteo.pl, na antenie TVN24.

W Oslo prawie upał, u nas - szkoda gadać

W Oslo prawie upał, u nas - szkoda gadać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zjechali z autostrady, by zobaczyć piękne górskie widoki. Nie spodziewali się jednak, że w ciągu kilku minut spotkają aż pięć niedźwiedzi. Pan Przemysław i jego syn uwiecznili niezwykłe spotkanie z dziką naturą w Tatrach Słowackich, a nagranie wysłali na Kontakt24.

Spotkali pięć niedźwiedzi w 10 minut. "Dla takich chwil warto żyć"

Spotkali pięć niedźwiedzi w 10 minut. "Dla takich chwil warto żyć"

Źródło:
Kontakt24

Nadleśnictwo Baligród podzieliło się w mediach społecznościowych zdjęciem znalezionego w strumieniu realgaru - rzadkiego minerału, który w Polsce można znaleźć w Bieszczadach. Choć piękny, realgar jest jednak niebezpieczny i nie powinno się go dotykać.

Niezwykły kamień znaleziony w Bieszczadach. Jest niebezpieczny

Niezwykły kamień znaleziony w Bieszczadach. Jest niebezpieczny

Źródło:
tvn24.pl, South Australian Museum, Encyklopedia PWN

Gwałtowne ulewy w czwartkowy poranek sparaliżowały rejon Bostonu w amerykańskim stanie Massachusetts, zamieniając drogi w rwące potoki. Kierowcy utykali w wodzie, a ich samochody dosłownie unosiły się na falach.

Fale podnosiły samochody. "To było szalone"

Fale podnosiły samochody. "To było szalone"

Źródło:
ENEX

W Macedonii Północnej szaleją pożary lasów. W ostatnich dniach zarejestrowano ich kilkadziesiąt, części z nich nadal nie udało się opanować. Ogień pochłonął życie co najmniej dwóch osób.

Kilka dni, kilkadziesiąt pożarów. Są ofiary śmiertelne

Kilka dni, kilkadziesiąt pożarów. Są ofiary śmiertelne

Źródło:
ENEX, plusinfo.mk

W TVN24+ ruszył "Podcast o końcu świata" Magdy Łucyan. W programie reporterka "Faktów" TVN, wraz z gośćmi, będzie szeroko omawiała kwestie zmian klimatu, wokół których narasta niebezpieczna dezinformacja.

Ruszył "Podcast o końcu świata"

Ruszył "Podcast o końcu świata"

Źródło:
TVN24

Wulkaniczne glony, które produkują tlen, przechodzą testy w warunkach mikrograwitacji. Eksperyment Space Volcanic Algae, realizowany na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w ramach polskiej misji Ignis, przynosi pierwsze obiecujące wyniki.

Glony w kosmosie. Po co tam poleciały

Glony w kosmosie. Po co tam poleciały

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej przygotował eksperymentalną prognozę pogody na drugą część wakacji i jesień. Jakiej pogody możemy się spodziewać w poszczególnych regionach? Sprawdź najnowsze prognozy na sierpień, wrzesień, październik i listopad 2025.

Co w pogodzie czeka nas jesienią? Prognoza długoterminowa IMGW

Co w pogodzie czeka nas jesienią? Prognoza długoterminowa IMGW

Źródło:
IMGW

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej powoli dobiega końca, ale polski astronauta nie przestaje dzielić się z nami materiałami ze swojego życia na ISS. Tym razem Polak wrzucił do sieci materiał wideo, na którym ćwiczy.

Tak wygląda pozaziemski trening. "Wyzwanie dla ludzkiego ciała"

Tak wygląda pozaziemski trening. "Wyzwanie dla ludzkiego ciała"

Źródło:
POLSA, x.com

Władze Stanów Zjednoczonych przygotowują się na walkę z muchą śrubową, groźnym pasożytem zwierząt i ludzi, który pojawił się w Meksyku. Departament Rolnictwa USA planuje wyhodować miliony wysterylizowanych samców tego gatunku i wypuścić je z samolotów.

Wyhodują miliony much i zrzucą je z samolotów

Wyhodują miliony much i zrzucą je z samolotów

Źródło:
CNN

Mieszkańcy Gwatemali walczą ze skutkami serii trzęsień ziemi. Od wtorkowego popołudnia kraj położony w Ameryce Środkowej nawiedziło łącznie ponad 150 wstrząsów, z czego najsilniejszy miał magnitudę 5,7. Władze poinformowały o pięciu ofiarach śmiertelnych.

Budynki pęknięte na pół, ciała pod gruzami

Budynki pęknięte na pół, ciała pod gruzami

Źródło:
PAP, AFP, Reuters

W Stanach Zjednoczonych doszło do dwóch nietypowych zdarzeń z udziałem jeleni. W poniedziałek w stanie New Jersey dorosłe zwierzę wskoczyło przez okno do domu. Na Florydzie inny osobnik zdecydował się na morską wyprawę.

Jeleń wskoczył do domu. Wyciągnięto go za poroże

Jeleń wskoczył do domu. Wyciągnięto go za poroże

Źródło:
CNN, 6abc Action News, KGNS NEWS+

W środkowym Teksasie wciąż trwają poszukiwania osób zaginionych w powodzi błyskawicznej. - To ogromna tragedia, ale mogło być o wiele gorzej - powiedział policjant z miasta Kerrville.

"Słyszę krzyki ludzi. Prześladują mnie"

"Słyszę krzyki ludzi. Prześladują mnie"

Źródło:
CNN, Reuters

Blisko tysiąc razy interweniowali w środę strażacy w związku z ulewnymi opadami deszczu - poinformował rzecznik prasowy Komendanta Głównego PSP Karol Kierzkowski. Większość akcji przeprowadzono w południowych i centralnych regionach.

Ulewy i burze w Polsce. Bilans interwencji

Ulewy i burze w Polsce. Bilans interwencji

Źródło:
PAP

Niż genueński Gabriel przyniósł części kraju obfite opady deszczu. Padało tak mocno, że na jedenastu stacjach hydrologicznych padł rekord dobowego opadu deszczu.

Na tych stacjach padł rekord dobowego opadu deszczu

Na tych stacjach padł rekord dobowego opadu deszczu

Źródło:
IMGW, PAP

Co najmniej dziesięć osób zginęło, a kilka samochodów runęło do rzeki po zawaleniu się mostu w zachodnim stanie Gudźarat w Indiach. Do tragedii doszło w czasie intensywnych opadów deszczu w dystrykcie Vadodara.

Auta runęły do rzeki. Nie żyje co najmniej 10 osób

Auta runęły do rzeki. Nie żyje co najmniej 10 osób

Źródło:
PAP

We wtorek południową część stanu Nowy Meksyk w USA nawiedziła powódź błyskawiczna. Lokalne władze poinformowały o co najmniej trzech ofiarach śmiertelnych, w tym dwójce dzieci. Żywioł niszczył wszystko, co spotkał na swojej drodze. Na jednym z nagrań widać, jak rwąca woda porywa i doszczętnie niszczy jeden z domów.

Woda porwała budynek. "Byłam w tym domu i mam z nim wspomnienia"

Woda porwała budynek. "Byłam w tym domu i mam z nim wspomnienia"

Źródło:
CNN

W związku z intensywnymi, nawalnymi opadami deszczu aż 10 województw jest objętych alertem wydawanym przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Przedstawiciele RCB zaznaczają jednak, że może dojść do sytuacji, gdy nie otrzymamy SMS-owego ostrzeżenia, pomimo że przebywamy na zagrożonym terenie.

Dlaczego niektórzy mogą nie otrzymać alertu RCB?

Dlaczego niektórzy mogą nie otrzymać alertu RCB?

Źródło:
PAP

Co najmniej kilkadziesiąt osób zostało rannych w wyniku burzy, jaka nawiedziła chorwackie miasto Split. Żywioł przyniósł intensywne opady deszczu oraz wiatr, który powalał drzewa i łamał gałęzie. Na Kontakt24 otrzymaliśmy materiały ze sparaliżowanego miasta.

Gwałtowna burza na chorwackim wybrzeżu. Rannych jest kilkadziesiąt osób

Gwałtowna burza na chorwackim wybrzeżu. Rannych jest kilkadziesiąt osób

Źródło:
PAP, Kontakt24

Ponad 60-letni mężczyzna w piątek nie wrócił ze swojej plantacji na wyspie Sulawesi w Indonezji, a rodzina zgłosiła jego zaginięcie. Dzień później mieszkańcy wioski, którzy przeszukiwali okolicę, odnaleźli jego ciało w brzuchu ośmiometrowego pytona. Gad został przez nich zabity, bo wzbudzał podejrzenia swoim nietypowym wyglądem.

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Ośmiometrowy pyton połknął rolnika

Źródło:
NDTV, Antara News

Naukowcy odkryli na Krecie bakterię, która może pomóc w zwalczaniu komarów. W testach laboratoryjnych okazała się mieć stuprocentową skuteczność w zabijaniu larw tych owadów.

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Odkryto bakterię, która zabija komary. Stuprocentowa skuteczność

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Co najmniej 1200 interwencji przeprowadzili w poniedziałek strażacy z samego tylko Podkarpacia po nawałnicy, która przetoczyła się nad regionem. Skutki burz straż usuwała przez całą noc także w innych regionach Polski - łącznie wyjeżdżano do akcji 2200 razy. W jednym miejscu konieczna była prewencyjna ewakuacja obozu harcerskiego.

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Setki strażaków w akcji. Ranni, ewakuacja i duże straty

Źródło:
PAP