Międzynarodowa Unia Astronomiczna ustaliła nową definicję jednostki astronomicznej, używanej do określania odległości w Układzie Słonecznym. Zamiast opierać się na zmiennych danych, będzie teraz na stałe zdefiniowaną liczbą. Nowe ustalenia mają ułatwić astronomom wykonywanie obliczeń.
W ogólności jednostka astronomiczna określa średnią odległość Ziemi od Słońca. Astronomowie stosują dla niej symbol AU, od angielskiej nazwy astronomical unit. W języku polskim czasem stosowane bywa też oznaczenie j.a.
"Promień niezaburzonej newtonowskiej orbity"
Odległość Ziemi od Słońca była badana przez astronomów od setek lat. Pierwszych precyzyjnych pomiarów tej odległości dokonał w 1672 r. Giovanni Cassini, który otrzymał wynik 140 mln km, czyli dość blisko współcześnie przyjmowanej wartości około 150 mln km.
Wraz z rozwojem nauki i techniki sposoby wyznaczania odległości pomiędzy obiektami w Układzie Słonecznym stawały się coraz bardziej precyzyjne, a tym samym stara definicja jednostki astronomicznej robiła się coraz mniej użyteczna. Tym bardziej że była mocno skomplikowana - jej ostatnia ścisła wersja brzmiała następująco: jednostka astronomiczna to promień niezaburzonej newtonowskiej orbity kołowej ciała o znikomo małej masie, które krąży wokół Słońca ze średnią prędkością kątową 0,01720209895 radiana na dobę.
Nowa definicja niezależna od zmiennych
Dotychczasowa definicja miała też pewne niedogodności wynikające z ogólnej teorii względności. Na dodatek była uzależniona od masy Słońca, a nasza gwiazda nieustannie traci nieco masy, w wyniku czego jednostka astronomiczna powoli malała.
W nowej definicji oba problemy znikają. Zmiana, którą ustalono w głosowaniu podczas obrad Międzynarodowej Unii Astronomicznej w Pekinie, nie ma oczywiście wpływu na naszą planetę i jej ruch dookoła Słońca. Ma natomiast ułatwić astronomom obliczenia dotyczące ciał Układu Słonecznego.
Według nowych ustaleń oficjalnie jednostka astronomiczna jest równa dokładnie 149 597 870 700 m. W praktyce często przyjmuje się i tak jej wartość przybliżoną - około 150 mln km.
Autor: js/mj / Źródło: PAP