Północny biegun magnetyczny się przesuwa. Naukowcy dokonali korekty modelu

Północny biegun magnetyczny nieustannie się przesuwa. Tym razem jednak zamiast przemieszczać się w przypadkowych kierunkach, jak to działo się od stuleci, biegun za swój cel obrał Syberię.

Naukowcy w trosce o tych, którzy poruszają się po rejonach Arktyki i potrzebują dokładnego położenia bieguna, dokonali aktualizacji, aby wskazać jego nowe położenie.

- Wiemy z dzienników pokładowych starych statków, że w ciągu ostatnich 400 lat północny biegun magnetyczny znajdował się gdzieś na terytorium północnej Kanady. Od roku 1900 przesuwał się o kilkanaście kilometrów w tę i z powrotem - powiedział Ciaran Beggan, geofizyk z Brytyjskiego Centrum Geologicznego. - W ciągu ostatnich 50 lat zaczął kierować się na północ, a w ciągu ostatnich 30 lat zaczął dodatkowo przyspieszać - mówił. Podkreślił, że proces przesuwania się początkowo obejmował 5-10 kilometrów na rok, a w tym roku doszedł do 50-60 kilometrów.

Naukowcy obserwują bieguny magnetyczne Ziemi, opracowując Globalny Model Pola Magnetycznego (World Magnetic Model). Finansowany jest przez amerykańskie i brytyjskie wojsko i aktualizowany co pięć lat. Właśnie dokonano najnowszej korekty.

- Zdaliśmy sobie sprawę z tego, że szczególnie na północy błędy w modelu były zbyt duże, by był przydatny dla podróżujących - powiedział Beggan, który pracuje przy WMM.

Naukowcy podejrzewają, że ostatnie podróże północnego bieguna spowodowane są przez zjawisko zachodzące w zewnętrznym jądrze Ziemi. To tam - w płynnym żelazie i niklu, w temperaturze sięgającej blisko sześciu tysięcy stopni Celsjusza, powstaje strumień. Jest on podobny do prądu strumieniowego, który w atmosferze ziemskiej przenosi z zachodu na wschód olbrzymie masy powietrza.

- Północny biegun magnetyczny został przechwycony przez ten strumień, który przesuwa go nad Syberię - tłumaczył Beggan. Południowy biegun magnetyczny Ziemi porusza się znacznie wolniej, bo jądro zewnętrzne zmienia się inaczej na półkuli południowej niż na północnej.

W tej chwili pole magnetyczne Ziemi stale się zmniejsza, co sprawia, że naukowcy sądzą, że w końcu dojdzie do zamiany bieguna północnego z południowym. Specjaliści zbadali próbki skał, które wskazują na to, że takie zdarzenie miało już miejsce wcześniej, ale nie w ciągu ostatnich 780 tysięcy lat.

- Pytaniem nie jest to, czy ta zamiana nastąpi, ale to, kiedy do niej dojdzie - powiedział Daniel Lathrop, geofizyk z Uniwersytetu w Maryland. To nie stanie się jednak tak nagle - może zająć nawet tysiąc lat. Jak dodał, słabnąca siła pola magnetycznego naszej planty sprawi jednak, że może to nastąpić szybciej.

Biegun magnetyczny nie jest tożsamy z biegunem geograficznym. Bieguny geograficzne to punkty najbardziej oddalone od równika, w których zbiegają się wszystkie południki. Bieguny magnetyczne natomiast są zmienne.

Kompas wskazuje magnetyczną północ. Ze względu na to, że przeciwne bieguny magnesu się przyciągają, strzałka z literą N tak naprawdę pokazuje południowy biegun magnetyczny. Dla ułatwienia przyjęło się, że jest on jednak nazywany magnetycznym biegunem północnym.

Autor: dd/map,aw / Źródło: The Guardian