Czy pogoda i trzęsienia ziemi mogą być ze sobą powiązane? To pytanie stawiano już w starożytnej Grecji. Pierwsze rozwiązanie zagadki zaproponował Arystoteles w IV wieku przed naszą erą. Postawił on hipotezę, jakoby trzęsienia ziemi wywoływał wiatr uwięziony w podziemnych jaskiniach.
I właśnie ta teoria doprowadziła do wierzeń, że trzęsienie ziemi poprzedza gorąca i spokojna pogoda. Późniejsza teoria głosiła, że warunki, zwiastujące wstrząsy to zachmurzenie, a także silny wiatr, ogniste kule i meteory.
Cyklony, które wzruszają ziemię
W rzeczywistości nie stwierdzono korelacji między trzęsieniami ziemi a pogodą. Trzęsienia ziemi powstają wiele kilometrów pod ziemią. Jednak główne systemy sztormowe, takie jak cyklony tropikalne, mogą przyczyniać się do przemieszczania mas skalnych, a stąd już do trzęsienia ziemi niedaleko.
Związek między cyklonami i wstrząsami sejsmicznymi nie jest jednak jednolity. Złe warunki pogodowe mogą powiększyć skalę nieszczęścia. Takim właśnie przypadkiem było ubiegłotygodniowe trzęsienie ziemi w Nepalu. Śnieg, znajdujący się w najdalej odsuniętych od jądra Ziemi punktach, zsunął się w postaci lawiny, zabijając na Mount Evereście co najmniej 19 osób.
A lawina jest przecież pochodną pogodowego produktu - śniegu. Gwałtowna utrata stabilności śnieżno-lodowych mas i ich szybkie przemieszczanie w dół stoku, nazywane jest lawiną. Zwykle tworzy się ona, kiedy temperatura powietrza wzrasta, a zmrożony śnieg "odkleja się" od podłoża. Może być wywołana również przez drobne zakłócenia - na przykład ruch narciarza czy hałas.
Opad atmosferyczny, który zabija
Jak podaje amerykańskie Narodowe Centrum Lawinowe (ang. National Avalanche Center), w USA lawiny zabijają więcej ludzi w państwowych lasach niż jakiekolwiek inne zagrożenia naturalne. Średnio co roku pod śniegiem umiera około 25-30 osób (liczba ofiar lawin na całym świecie to 500 tysięcy rocznie). Zwykle śnieg obsuwa się od stycznia do marca, ale według NAC sezon lawinowy jeszcze się nie zakończył.
Najbardziej zagrożone są stoki o nachyleniu większym niż 30 stopni. Znajdując się na tak stromym stoku, należy zachować specjalne środki ostrożności. Szczególnie podczas opadów śniegu.
Jak zabezpieczyć się przed lawiną?
Przed wyjazdem w góry zawsze należy dowiedzieć się, jakie panują aktualnie warunki pogodowe. Istnieje kilka sposobów, by zachować bezpieczeństwo w górach - np. odbycie specjalistycznego szkolenia, regularne sprawdzanie informacji pogodowych, kupno specjalistycznego sprzętu (łopat, sondy) oraz odpowiednie planowanie trasy.
Przetrwanie lawiny jest bardzo trudne, ponieważ pod śniegiem ruch jest bardzo ograniczony. Z tego powodu ocena, w którą stronę kopać, może przysporzyć problemów. Jednym ze sposobów sprawdzenia, gdzie jest góra, a gdzie dół, jest plucie śliną, która wskaże nam kierunek działania siły grawitacji. Średnią długość życia pod śniegiem ocenia się na 15 minut. Dlatego tak ważne jest, by podjąć wszystkie możliwe kroki, aby jak najlepiej przygotować na nadejście takiej katastrofy.
Katastrofa w Nepalu
Trzęsienie, do którego doszło 25 kwietnia 2015 roku w Nepalu, było najgorsze od ponad 80 lat; wstrząsy odczuwalne były też w różnych częściach Indii, Bangladeszu, Tybetu i Pakistanu. Silny wstrząs nastąpił w sobotę (25 kwietnia) przed południem czasu lokalnego, jego epicentrum znajdowało się 80 km na wschód od miasta Pokhara w środkowej części kraju. Nastąpiło także kilkanaście słabszych wstrząsów wtórnych.
Według najnowszego oficjalnego bilansu kataklizm spowodował ok. 6620 ofiar śmiertelnych. Rannych zostało ponad 14 tys. ludzi - poinformowało nepalskie MSW. Kilka tysięcy osób nadal uznawanych jest za zaginione.
Od soboty, prócz licznych wstrząsów wtórnych, odnotowuje się również lawiny. Ostatnia zeszła dziś w dystrykcie Rasuwa. 250 osób uznaje się za zaginionych. Lawina jest kolejną, która powstała w efekcie sobotniego trzęsienia ziemi i licznych wstrząsów wtórnych w Nepalu. Pierwsza z nich na Mount Evereście zabiła 18 osób.
Autor: ab/map / Źródło: news.discovery.com
Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia (CC BY SA 3.0) / dahu1