Latające kleszcze - czym są, jak wyglądają?

[object Object]
Sposoby ochrony przed kleszczamitvn24
wideo 2/21

Latające kleszcze to potoczna nazwa strzyżaków jelenich (sarnich). Te „kleszcze” ze skrzydełkami należą do owadów, a nie pajęczaków. Nie są groźne dla człowieka tak jak kleszcze, jednak ślady po ich ugryzieniu są bolesne i wywołują przewlekłe zapalenie skóry. Strzyżaki żerują w lasach. Atakują stadnie.

„Latające kleszcze” to potoczne określenie strzyżaka sarniego lub jeleniego (Lipoptena cervi).

Strzyżaki bytują w lasach Europy Północnej i żywią się krwią saren, jeleni i łosi. Mogą boleśnie pogryźć człowieka.

Ugryzienia „latających kleszczy” mogą spowodować przewlekłe zapalenie skóry, jednak same strzyżaki nie przenoszą boreliozy.

Czym są latające kleszcze?

„Latające kleszcze” to owady z rodziny narzępikowatych, rzędu muchówek – kleszcz ze skrzydełkami wcale kleszczem nie jest. Jego poprawna nazwa to strzyżak sarni, strzyżak jelenica (Lipoptena cervi). W mowie potocznej jednak strzyżak funkcjonuje jako „kleszcz latający”.

O „latających kleszczach” zrobiło się głośno kilka lat temu, kiedy to Lasy Państwowe zamieściły na Facebooku zdjęcie strzyżaka sarniego z komentarzem: „Małe toto, szybkie i twarde. Normalnie ściśnięcie między palcami często jest niewystarczające. Bąble po ich ugryzieniach często bardzo długo się goją”.

Miłośnicy leśnych spacerów i grzybobrania wystraszyli się kolejnego zagrożenia. Czy słusznie? Niezupełnie, strzyżaki jelenie są uciążliwe, a ślady po ich ukąszeniu mogą boleć, swędzieć, nawet wywołać silną reakcję alergiczną, ale „latający kleszcz” nie roznosi boreliozy ani innych groźnych chorób. „Latające kleszcze” są jednak uciążliwe dla ludzi, a ich ugryzienia mogą powodować dotkliwe zapalenie skóry.

Jak wygląda latający kleszcz?

Strzyżak sarni, czyli „latający kleszcz”, jest brązowy, ma od pięciu do sześciu milimetrów długości, szeroką głowę z małymi oczami, trzy pary odnóży i skrzydła dochodzące do sześciu milimetrów. Jego pancerzyk jest pokryty ciemną szczeciną. Po znalezieniu żywiciela strzyżak mocno przyczepia się do skóry i odrzuca skrzydła. To dlatego bywa nazywany też wszą jelenią – bez skrzydeł żywi się krwią żywiciela jak wesz. „Kleszcza ze skrzydłami” trudno wyjąć, a jego tułów jest twardy i niełatwo go rozgnieść. Stąd właśnie określenie latające kleszcze.

Latające kleszcze – miejsce występowania

„Latające kleszcze” żerują w lasach i na ich obrzeżach. To ich naturalne środowisko. Strzyżaki bytują w lasach na obszarach o umiarkowanym klimacie – w Europie Północnej, części Azji – ponieważ żywią się krwią saren, jeleni i łosi. To w futrze tych zwierząt strzyżaki się rozmnażają. „Latające kleszcze” są jajożyworodne: jajo dojrzewa wewnątrz samicy, która następnie rodzi 20–30 larw. Strzyżaki nie mogą jednak rozmnażać się na ludziach, dlatego też po ugryzieniu odczepiają się od człowieka.

Latające kleszcze w Polsce

W Polsce oprócz strzyżaka jelenicy (Lipoptena cervi) można spotkać też inny rodzaj „latającego kleszcza”. To Lipoptena fortisetosa – muchówka syberyjska. Oba „latające kleszcze” są do siebie bardzo podobne i nie sposób ich odróżnić gołym okiem. Strzyżak jelenica występuje na całym terenie naszego kraju i jest aktywny od sierpnia do pierwszych mrozów, natomiast strzyżak syberyjski spotykany jest głównie na Mazurach i w Małopolsce. O tym, że powiększa swój obszar żerowania, mogą świadczyć informacje o jego obecności stwierdzonej także w województwie lubuskim. Ta muchówka jest aktywna dłużej od sarniej, bo od końca maja do końca listopada.

Latające kleszcze – ugryzienie

Bezpośrednio po pogryzieniu przez strzyżaki możesz nawet nie wiedzieć, że właśnie padłeś ofiarą „latającego kleszcza”. Ukąszenie jest zazwyczaj bezbolesne, a w jego miejscu na początku widnieje jedynie niewielki ślad. Po pewnym czasie – od sześciu do 24 godzin – możesz jednak zauważyć na ciele grudkę i odczuwać dotkliwy świąd oraz nasilający się, piekący ból. Potem grudek może pojawić się więcej – od 20 do 50. Ślady po ugryzieniu „latających kleszczy” mają od kilku milimetrów do dwóch centymetrów średnicy i znajdują się najczęściej na głowie, szyi i górnej części pleców.

Jeśli wystąpi reakcja alergiczna, zapalenie skóry może utrzymywać się przez kilka tygodni, czasami nawet do roku. Zdarza się też, że pojawiają się pęcherze wypełnione surowicą, przekształcające się następnie w niewielkie nadżerki. Po jakimś czasie infekcja skórna może się odnowić w postaci dokuczliwych, swędzących rumieni, które nie znikają przez kolejnych kilka miesięcy.

Jak się chronić przed latającymi kleszczami?

Strzyżaki są szczególnie aktywne jesienią, kiedy poszukują żywiciela. Nic więc dziwnego, że grzybiarze tak bardzo nie lubią „latających kleszczy”. Z badań przeprowadzonych przez naukowców z Finlandii wynika, że strzyżaki chętniej obsiadają ludzi ubranych w ciemną i czerwoną odzież. Najczęściej atakują górną część ciała i raczej jego boki, a nie przód. Podobnie do kleszczy, one także lubią ciepłe miejsca na ciele swojego żywiciela. Wchodzą pod ubranie i do uszu, wplątują się we włosy i brody.

Nie ma żadnych środków chemicznych odstraszających strzyżaki. Wybierając się do lasu, wkładaj jasne ubrania z długimi rękawami i długimi nogawkami oraz nakrycie głowy. Ochroni cię to, chociaż częściowo, nie tylko przed „latającymi kleszczami”, ale i przed rzeczywiście groźnymi prawdziwymi pajęczakami.

Czy latające kleszcze przenoszą choroby?

Ugryzienia „latających kleszczy” nie są przyjemne, zwłaszcza przez to, jak długo odczuwa się ich dokuczliwe skutki. Jednak w przeciwieństwie do kleszcza, który może roznosić boreliozę i wiele innych niebezpiecznych dla ludzi i zwierząt chorób, strzyżak to owad, który gryzie, ale brak dowodów, żeby przenosił na ludzi choroby odkleszczowe.

Wiadomo jednak, że strzyżaki sarnie są nosicielami patogenów, m.in. Bartonella schoenbuchensis, Borrelia burgdorferi i Anaplasma phagocytophilum. Mogą powodować poważne problemy zdrowotne u człowieka w postaci przewlekłego zapalenia skóry i alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek. W odróżnieniu od kleszcza strzyżak od razu po ukąszeniu człowieka odczepia się z jego skóry.

Kleszcz latający a „zwykły”

Różnice między strzyżakami dobrze obrazuje infografika Lasów Państwowych. Przede wszystkim:

- strzyżaki są owadami, a kleszcze pajęczakami,

- kleszcze nie mają skrzydeł, nie fruwają,

- kleszcze mogą przenosić groźne choroby, jednak to objawy po ugryzieniu przez „latającego kleszcza” są dotkliwsze.

Autor: ks/mro / Źródło: Lasy Państwowe, Polskie Parki Narodowe

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? W poniedziałek 14.07 grzmi w wielu rejonach Polski. Wyładowaniom atmosferycznym towarzyszą przelotne opady deszczu i silny wiatr, spodziewany jest także grad. Sprawdź aktualną sytuację pogodową w kraju w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Miejscami pada nawalny deszcz

Gdzie jest burza? Miejscami pada nawalny deszcz

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze pojawiają się w poniedziałek w części kraju. Towarzyszące im opady deszczu spowodowały, że podtopiło Suwałki, a w powiecie raciborskim zalana została trasa Pawłów-Maków. Na terenie Mazowsza spadł grad.

Suwałki popłynęły po ulewie

Suwałki popłynęły po ulewie

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, Kontakt24

Nadchodzące dni przyniosą kontynuację gwałtownej aury. Burze, podczas których będzie obficie padać, pojawią się w wielu regionach kraju. Upragnionego spokoju nie widać.

Niż Gabriel odszedł, ale nadchodzą cyklony atlantyckie

Niż Gabriel odszedł, ale nadchodzą cyklony atlantyckie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kapsuła Dragon Grace, na pokładzie której znajduje się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, została odłączona od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Następnym ważnym etapem powrotu na Ziemię będzie wejście w atmosferę, które zostało zaplanowane na wtorek.

Następny przystanek: Pacyfik. Misja Ax-4 opuściła ISS

Następny przystanek: Pacyfik. Misja Ax-4 opuściła ISS

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24

W niedalekiej odległości od gminy Nijar w andaluzyjskiej prowincji Almeria zatrzęsła się ziemia. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi od 1930 roku, na szczęście - jak poinformowały lokalne władze - nie doprowadziło do poważniejszych szkód.

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Źródło:
ENEX

Sławosz Uznański-Wiśniewski spędził na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ponad dwa tygodnie. Na nagraniu udostępnionym w poniedziałek, niedługo po opuszczeniu przez Polaka ISS, widać, jak wyglądało przyrządzanie posiłków w kosmosie.

Przeżyjmy to jeszcze raz. Tak pierogi latały w kosmosie

Przeżyjmy to jeszcze raz. Tak pierogi latały w kosmosie

Źródło:
Axiom Space, Lyofood, tvnmeteo.pl

Sławosz Uznański-Wiśniewski wraca na Ziemię. Tej nocy będziemy mieli okazję zobaczyć jednocześnie na niebie Międzynarodową Stację Kosmiczną i kapsułę Dragon. To ostatnia możliwość zobaczenia Polaka nad Ziemią, dlatego warto jej nie przegapić.

O tej godzinie spójrz w niebo. Zobaczysz kapsułę Dragon

O tej godzinie spójrz w niebo. Zobaczysz kapsułę Dragon

Źródło:
TVN24

Kapsuła Dragon Grace z czworgiem członków załogi misji Ax-4, w tym Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, bez komplikacji odłączyła się od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i wyruszyła w drogę powrotną na Ziemię. Podróż potrwa 22 godziny. Statek z będzie można zobaczyć nad Polską dziś późnym wieczorem. Powrót polskiego astronauty relacjonujemy na bieżąco w tvn24.pl. 

O tej godzinie spójrzcie w niebo. "Będziemy mogli na 100 procent zobaczyć kapsułę Dragon"

O tej godzinie spójrzcie w niebo. "Będziemy mogli na 100 procent zobaczyć kapsułę Dragon"

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa rozesłało alerty w związku z prognozowanymi burzami, ulewami i silnym wiatrem. Eksperci zalecają, by znaleźć bezpieczne schronienie i przygotować się na możliwe podtopienia.

Alert RCB. "Przygotuj się na możliwe podtopienia"

Alert RCB. "Przygotuj się na możliwe podtopienia"

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Największy znany fragment Marsa na Ziemi, nazwany NWA 16788, zostanie wystawiony na sprzedaż 16 lipca w domu aukcyjnym Sotheby's. To meteoryt, który znaleziony został dwa lata temu na Saharze. Spodziewa się, że cena sprzedaży wyniesie od 2 do 4 milionów dolarów.

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Źródło:
CBS News, ABC news

Sławosz Uznański-Wiśniewski opuszcza ISS i wraca na Ziemię. Wbrew pozorom jest to najniebezpieczniejszy etap misji kosmicznej. Dlaczego? Wyjaśnia to doktor Tomasz Barciński z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.

Kapsuła jak meteor. Scenariusze powrotu polskiego astronauty

Kapsuła jak meteor. Scenariusze powrotu polskiego astronauty

Źródło:
PAP

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zbliża się do końca. W programie "Wstajesz i wiesz" reporter TVN24 BiS Hubert Kijek i Piotr Dziuban z firmy Creotech opowiadali o tym, jak będzie wyglądał powrót polskiego astronauty na Ziemię i tym, jakie są jego dalsze plany.

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Źródło:
TVN24, PAP

Niedziela była ostatnim pełnym dniem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Polak osiągnął wszystkie priorytetowe cele misji IGNIS i pożegnał się z astronautami pozostającymi w kosmosie.

Misja wykonana w stu procentach. Polak żegna się z ISS

Misja wykonana w stu procentach. Polak żegna się z ISS

Źródło:
PAP

Góra lodowa zagraża portowi w niewielkiej miejscowości Innaarsuit na Grenlandii. Jak poinformował lokalny nadawca KNR, masa lodu znalazła się niebezpiecznie blisko zakładu przetwórstwa ryb i lokalnego sklepu. Służby monitorują sytuację na wypadek pęknięcia lodu.

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed burzami, którym miejscami będzie towarzyszyć silny deszcz. W mocy są alerty pierwszego stopnia. Gdzie aura będzie groźna?

Alarmy IMGW dla 13 województw. Zagrzmi, będzie silnie padać

Alarmy IMGW dla 13 województw. Zagrzmi, będzie silnie padać

Źródło:
IMGW

Burze z gradem przechodziły w niedzielę nad Polską. W południowej części kraju strażacy mieli pełne ręce roboty - na Podkarpaciu doszło do przerw w dostawach prądu, a w Małopolsce wiatr zwiał dach z kościoła. Groźnie wyglądające chmury szelfowe pojawiły się także na północy.

Przerwy w dostawach prądu, podtopienia. Burzowa niedziela w Polsce

Przerwy w dostawach prądu, podtopienia. Burzowa niedziela w Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Turcja walczy z pożarami lasów. Ogień ponownie pojawił się w zachodniej części kraju, która płonęła jeszcze niecałe dwa tygodnie temu. Służby walczą z żywiołem z ziemi i powietrza.

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Źródło:
Reuters, aa.com.tr

Zaraz po weekendzie temperatura zbliży się do 30 stopni. Co czeka nas w kolejnych dniach? Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: idzie duża zmiana

Pogoda na 16 dni: idzie duża zmiana

Źródło:
tvnmeteo.pl

W poniedziałek ma rozpocząć się powrót załogi Axiom-4 z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Kapsuła Dragon wejdzie w atmosferę z prędkością 27 tysięcy kilometrów na godzinę. Sprawdź, jak będą przebiegały poszczególne etapy powrotu Polaka na Ziemię.

Powrót Polaka z kosmosu krok po kroku

Powrót Polaka z kosmosu krok po kroku

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Pogoda dziś. Poniedziałek 14.07 przyniesie niespokojną aurę, w wielu regionach pojawią się burze. Wyładowaniom towarzyszyć mogą opady gradu i porywisty wiatr. Warunki biometeo będą niekorzystne.

Pogoda na dziś - poniedziałek 14.07. Dzień pod znakiem burz i deszczu

Pogoda na dziś - poniedziałek 14.07. Dzień pod znakiem burz i deszczu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Hubert Kijek mówił na antenie TVN24, że powrót załogi misji Axiom-4 na Ziemię będzie niebezpiecznym i skomplikowanym manewrem. - Osłona termiczna nagrzeje się nawet do dwóch tysięcy stopni Celsjusza i stracimy łączność z nimi na sześć minut. Nie będziemy wiedzieli, co się będzie działo - opowiadał.

"Osłona nagrzeje się do dwóch tysięcy stopni, stracimy łączność na sześć minut"

"Osłona nagrzeje się do dwóch tysięcy stopni, stracimy łączność na sześć minut"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski szykuje się na powrót na Ziemię. W niedzielę na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) odbyła się ceremonia pożegnania załogi Axiom-4. - Niebo nie jest poza naszym zasięgiem - powiedział Polak.

"Jestem smutny, że misja dobiega końca"

"Jestem smutny, że misja dobiega końca"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Sławosz Uznański-Wiśniewski zrealizował już prawie wszystkie cele misji IGNIS i powoli przygotowuje się do opuszczenia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W sobotę Polak otwierał listy od bliskich. Ten wzruszający moment poprzedził pożegnanie polskiego astronauty z kosmosem, które nastąpi już dziś. Na transmisję ze stacji kosmicznej zapraszamy o 15.55 do TVN24 I TVN24+.

Otwiera listy od bliskich i żegna się z kosmosem. Ostatnie chwile Polaka na ISS

Otwiera listy od bliskich i żegna się z kosmosem. Ostatnie chwile Polaka na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

W ostatnich dniach w Skandynawii panują wyjątkowo wysokie temperatury. Gorąco jest zwłaszcza w Norwegii - w sobotę w wielu rejonach kraju słupki rtęci pokazały ponad 30 stopni, a noc była miejscami tropikalna.

Upał i noc tropikalna w Norwegii

Upał i noc tropikalna w Norwegii

Źródło:
nettavisen.no, vg.no

W ostatnim czasie nad Bałtykiem mocno wiało. Piasek zasypał jeden z barów na plaży w Jantarze, a wideo stamtąd obiegło media społecznościowe.

Piasek zasypał bar na plaży w Jantarze

Piasek zasypał bar na plaży w Jantarze

Źródło:
tvnmeteo.pl, Na Mierzeję

Jest już 129 ofiar śmiertelnych powodzi w Teksasie. Zwiększył się także bilans osób zaginionych - poinformowały w sobotę amerykańskie media, powołując się na władze.

Więcej zabitych. Nadciągają kolejne ulewy

Więcej zabitych. Nadciągają kolejne ulewy

Źródło:
USA Today

Hiszpania mierzy się ze skutkami ulew związanych ze zjawiskiem DANA, które nawiedziły kraj w piątek i sobotę. W Katalonii trwają poszukiwania dwóch osób, które mogły zostać porwane przez rzekę.

Rzeka mogła porwać dwie osoby. DANA namieszała

Rzeka mogła porwać dwie osoby. DANA namieszała

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Wraz z wielkim deszczem przyszedł wielki chłód. Choć lato termiczne w Polsce się trzyma, bo średnia dobowa temperatura nie spada na nizinach poniżej 15 stopni, to w najwyższe partie Tatr wkroczyła na chwilę zima. Wierzchołki Karpat przyprószył niedawno śnieg i w weekend również zrobi się tam biało. Kropla chłodu, w której znalazła się Europa Środkowa, zostanie wkrótce wyparta przez napierające od południa masy ciepłego powietrza.

Jak może wyglądać reszta wakacji. Prognoza

Jak może wyglądać reszta wakacji. Prognoza

Źródło:
TVN24+

17-letni chłopak zginął na plaży we włoskim Montalto di Castro. Został zasypany przez piasek po tym, jak położył się w wykopanym przez siebie tunelu.

Tragedia na włoskiej plaży. 17-latek zginął pod piaskiem

Tragedia na włoskiej plaży. 17-latek zginął pod piaskiem

Źródło:
PAP

Alert przed tornadem zakłócił w piątek wyścigi samochodowe w stanie Iowa. Na nagraniach z miejsca zdarzenia widać ciemne chmury i słychać syreny alarmowe. Wszystkie wydarzenia sportowe zaplanowane tego dnia na torze zostały odwołane.

Tornado przerwało wyścigi. "Natychmiast znajdź schronienie"

Tornado przerwało wyścigi. "Natychmiast znajdź schronienie"

Źródło:
Reuters, NWS, Des Moines Register

Trudno uwierzyć w te zniszczenia - powiedział Donald Trump po wizycie w Teksasie, gdzie doszło do ogromnej powodzi, która zabiła co najmniej 121 osób. Prezydent USA odwiedził miejsca, w których odnotowano największe zniszczenia, i spotkał się z rodzinami ofiar.

Donald Trump: nigdy nie widziałem czegoś takiego, a widziałem wiele złego

Donald Trump: nigdy nie widziałem czegoś takiego, a widziałem wiele złego

Źródło:
PAP

Meksykańskie władze tresują psy do wykrywania groźnych pasożytów zwierząt i ludzi. Muchy śrubowe pojawiają się coraz bliżej granicy ze Stanami Zjednoczonymi, negatywnie wpływając na gospodarkę południowego sąsiada USA.

"Zadziorne szczeniaki" powalczą z pasożytem bydła i ludzi

"Zadziorne szczeniaki" powalczą z pasożytem bydła i ludzi

Źródło:
PAP

Tokio i okolice zmagały się w czwartek wieczorem z gwałtownymi ulewami, które spowodowały powodzie. Japońska Agencja Meteorologiczna wydała ostrzeżenia, prognozując kolejne intensywne opady i apelując do mieszkańców o zachowanie ostrożności. Do niebezpiecznej sytuacji doszło w Jokohamie.

Zalane drogi, wyrwana studzienka. Chaos po ulewach

Zalane drogi, wyrwana studzienka. Chaos po ulewach

Źródło:
ENEX, NHK